Bir araştırma nasıl yapılır? Konu hakkında bilgi nereden toplanır, araştırma problemini en iyi şekilde belirleyen soru-sorular nasıl seçilmelidir?

Araştırma pek çok farklı amaç için yapılabilir, sorunun akademik araştırma ile ilgili olduğunu düşündüğüm için önce ondan bahsedeceğim sonra aklıma gelen diğer araştırma türlerine de değinmeye çalışacağım.

Senin de sorduğun üzere akademik araştırma çözülmek istenen bir problem veya da merak edilen bir olgu üzerine başlar. Aslında çözülecek bir problem bulmak da belki de problemin kendisini çözmek kadar zor bir iştir. Araştırmacılar öncelikle kendi alanları ve ilgilerini çeken diğer alanlar üzerine sürekli bir öğrenme içindedir. Bu öğrenme kimi zaman kitaplar ile olur, kimi zaman akademik makaleler, günümüzde ise kimi zaman YouTube videoları ile :) Belli bir alanda yeterince derinleştikten sonra artık araştırmacı o alandaki eksikleri daha iyi görür hale gelir. Yeni başlayan bir araştırmacı için çözülecek hiçbir problem kalmamış gibi gözükürken kişisel öğrenimi ile kendini alanda geliştirmiş olan araştırmacı artık neredeyse her okuduğu makalede eksik birtakım noktaları görmeye başlar. Problem belirlendikten sonra araştırmacı genelde bu problem ile ilgili daha önce yazılmış veya benzer olan diğer makaleleri okur. Literatürde konu ile ilgili aşağı yukarı tüm gelişmeleri öğrendikten sonra ortaya problemi çözme potansiyeli olan bir hipotez atılır, bu hipotez ile ilgili bir araştırma varsa yapılır, hipotez deney ile sınanır ve başarısızlık durumunda yeni bir hipotez ile bu süreç tekrar eder.

Genelde araştırmacılar arasında kendi alanları ile ilgili makalelerin nereden bulunacağı bilinir ve bunlar her alan için farklı olduğundan buna genel bir cevap vermek zor ama bir başlangıç olarak Google Scholar iyi bir seçenek olabilir, tabii araştırma yapılacak olan alanda hali hazırda çalışan birine sormak daha zengin kaynaklara ulaşmayı sağlayacaktır.

Problemi en iyi belirleyecek sorular kısmına gelirsek, aslında bu araştırmacının o güne kadar yaptığı tüm birikim ile alakalı bir süreç. Konu ile hiçbir alakası yok gibi gözüken bir bilgi bile problemin çözümünde önemli bir yapıtaşı olabilir. Bu noktada her araştırmacının kendi yöntemleri olabilir ama benim için problemi tanımlayan soruları belirlemek çoğu zaman bir yöntem ile değil problem üzerine serbest düşünerek gerçekleşir. Burada önemli olan olabildiğince geniş bir bilgi yelpazesine sahip olmak ve bunlar üstüne sık sık düşünüyor olmaktır diyerek kişisel fikrimi belirtebilirim :)

Akademik olmayan araştırmaya gelecek olursak, uzun bir süredir YouTube'u belli başlı konularda araştırma yapmak için kullanıyorum, genelde belli bir konuyu araştırmaktansa o konuyu kimin iyi bildiğini araştırırım ve o kişinin ürettiği içerikleri incelerim. Zaten o kişi ile bağlantılı diğer kişilere ulaşarak araştırma giderek dallanır. Bunun dışında belli bir konuda hızlı ve yüzeysel bilgiye ulaşmak istiyorsam Google çok büyük bir yardımcı, araştıracağım konuyu aratırken genelde cümle şeklinde arama sorgularından çekinirim, bunun yerine anahtar kelimeleri aralarında boşluk ile yazar ve ilgili kaynakları bulmaya çalışırım.

Umarım cevabım senin için tatmin edici olmuştur, kafana takılan bir şey olursa açıklık getirmekten memnuniyet duyarım :)