İnsanlar tek böbrekle yaşayabilirken neden iki böbrekle doğarlar, üstelik evrimde bunun enerji israfından elenebilmesi gerekebilirken?

Yazımı kısaltıp toparlayarak yazayım dedim. Benim bu yazıya cevap vermemi sağlayan şey cevap veren diğerlerinin eksik ve hatalı cevap vermesi. Tek böbrekli olma durumu sadece tek bir durum değildir, doğuştan tek çalışan böbreğe sahip olmak (bu durumda böbreğiniz anne karnında hiperplazik bir adaptasyon geçirip 2 böbrek kadar olmasa da normal bir böbrekten bir miktar daha fazla nefron sayısına sahip olabilir), sonradan bir böbreğin bir şekilde kaybedilmesi ve böbrek yetmezliği dolayısıyla bir böbrek nakli olmak farklı tek böbrekli olma durumlarıdır.

Her durumda kalan böbreğin sağlıklı olup olmadığı da önemlidir, örneğin sonradan nakil olan ancak böbreğini ne yazık ki canlı bir vericiden değil de, 65 yaşında sağlıksız bir yaşam sürüp vefat eden bir bireyden alan ve böylece tek böbrekli olan birinin böbreği daha hassastır. Bunu niye anlattım? Bu soruya diğer cevap verenler gibi derin araştırmalar yapmadan internetten araştırıp bulduğunuz web sitelerinde tek böbrekli insanlara verilen tavsiyeler bu kategorilerin hepsini kapsayan risksiz genelleme yapılmış tavsiyelerdir, tek böbrekliler bir yana, kaldı ki iki böbrekliyiz diye öyle komşu ayşe teyze gibi kafamıza göre günde pasta börek çörek derken 14 gram tuz yersek bizde bunun zararını görürüz, keza ayşe teyze zaten tansiyon ve şeker hastasıdır. Fazla tuz yiyememek düşük yaşam kalitesi değildir, direkt olarak sağlıksız beslenmedir.

Konuya dönecek olursak bu web sayfalarındaki yazılar insanlarda tek böbrekli bireylerin çok hassas oldukları izlenimini uyandırabilir ancak durum tam olarak böyle değildir, biz tek böbrekli olduğunu bilmeden sözleşmeli askerlik yapmış ve bu durumun yıllar sonra fark edilmesi sonucu askerlikten ihraç edilmeyle sonuçlandığı örnekler gördük, tek böbrek o kadar hassassa bu adam niye dağın başında yaşayabilmiş? Hiç mi bir yerden düşüp en hafif darbe almamış? Evrimsel süreç desen zaten geçmişte tek böbrekli doğup öyle yaşamış bir sürü vahşi doğada yaşamış atamız vardı, belki içlerinden normalde ortalama yaşam süresi zaten 15-20 yılken halbuki iki böbrekli olsa nesiller boyu 1560 yıl yaşayabilecekken :D hakkın rahmetine tek böbrekli olup ve o en hafif darbeyi alıp kavuşan atalarımız vardı tabi.

En hafif darbe demek çok abartılı deyim, kaynaklarda "tek böbrekli insanların böbrekleri geçirdiği adaptasyon sonucu büyüdüğü için hasarlara bir miktar daha yatkın hale gelir" denir ancak bu o kadar abartılı bir oranda değildir, zaten bu da üzerinde pek araştırmalar yapılmış bir konu değildir, zaten araştırmaya gerek de yoktur, hasar alma işte niye alıyorsun. Ama en hafif değil, bir böbreğin zarar görmesi için daha ciddi bir darbe alınması gerek ama denemenizi tavsiye etmem.

İlk olarak şunu söyleyeyim evrimde kabaca bazı canlılarda iki böbrek daha iyi bir hayatta kalma şartları gerekçesi ile meydana gelmişse bu bir tür kaynak israfından dolayı elenip türün artık unilateral böbreğe sahip olmasına dönüşecek bir durum olması için biraz gerçek dışı sayılabilecek kadar çok farklı şartlar gerektirir diye düşünüyorum ancak tarihimizin bu şartları içermediği ortada, bundan farklı olarak ben bu yazıda konunun daha farklı bir yönüne değinmek istedim.

Tek böbrek ile de sağlıklı ve beklenen yaşam süresine ulaşılabilir, kabaca internetten gözlemleyebileceğin araştırmalara göre 750 kişiden biri (çoğunlukla erkek) tek böbrekli olarak doğmaktadır ve genellikle sol böbrek yoktur, tek böbrekli kişiler kas olarak daha güçsüz değillerdir, ya da vücutları 2 böbreğe kıyasla gelişim potansiyelinden daha küçük ya da daha güçsüz olarak gelişimini tamamlamaz, sadece böbreğin ömrünün uzun olması dolayısıyla kas kütlesini fazla artırmamaları, protein tuz alımını kısıtlamaları gerekir, zaten 2 böbreği olan normal bir insan da Erol Taş(ruhu şad olsun) usulü her gün oturup 2 öğün keçi budu yemez diye tahmin ediyorum, yine antik insanları incelersek bu insanların bir tür "vücut geliştirici" veya "powerliftçi" olmadıklarını görüyoruz... Eski insanların yaşam sürelerine baktığımızda insanın doğada "hayatta kalamama" açısından tek böbrekli olma halinden daha büyük riskler ile karşı karşıya geldiğini görebilirsiniz. Ayrıca <"en hafif"> darbe gibi darbeler de kişinin "ölümü" ya da böbreğin fonksiyonunun azalması gibi kritik sorunlara yol açmaz, kalan böbreğin işlevini yitirecek seviyede darbeyle karşılaşması için bu darbenin en hafiften daha da ciddi, böbrekten önce üzerinde bulunan cilde ve onunda altında bulunan iskelet-kas sisteminde hasar meydana getirebilecek türde bir darbe olması gerekir. Proteinüri, hipertansiyon gibi komplikasyonlar sağlıklı unilateral(tek taraflı) böbreği olan kişilerde nadirdir yani kesin olacak diye bir kaide yoktur, ancak 2 böbreği olan birinden bu komplikasyonları yaşama şansları "biraz daha yüksek" olarak ifade edilir ancak bu bir "kesinlik" değildir, teşekkürler. [1]