Tanrının varlığı ya da yokluğu rasyonel bir biçimde kanıtlanabilir mi?

    Bilimsel açıdan kanıtlamakla kastedilene ve neyin bilimsel olduğuna bağlı bu sorunun cevabı. En azından Tanrı'nın varlığını daha muhtemel kılan ancak kesin olarak Tanrı'yı kanıtlamayan bilimsel "deliller" bulunmaya çalışılabilirdi. Bu tarzda en fazla tartışılan argümanlar şunlar:

1. Kelam Kozmolojik Argüman: Büyük Patlama başta olmak üzere genel olarak kozmolojinin evrenin başlangıcını kanıtladığı iddia edilir. Bunun ardından başlangıcın en iyi açıklamasının Tanrı olduğunu öne süren çeşitli felsefi argümanlar aracılığıyla evrenin başlangıcından sorumlu olan şeyin Tanrı olduğuna ulaşılır.

2. Hassas Ayar Argümanı: Evrendeki temel fiziksel sabitler, yasalar ve erken evrenin koşulları gibi şeyler çok küçük oranlarda dahi daha farklı olsa yaşam ortaya çıkamazdı. Yaşama uygun bir evrenin var olması ihtimali çok düşüktü. Bu ihtimalin gerçekleşmesini en iyi açıklayan ve muhtemel kılan şey Tanrı'nın var olmasıdır.  

Bu iki argüman da aslında bilimsel verileri öncüllerini gerekçelendirmek için kullanan felsefi argümanlar olarak görülmeli. Eğer bilimsel kanıtı felsefi argümanları dışlayan bir şekilde anlayacak olursak bunlar bilimsel kanıt olmaz. Ama bilimsel verileri içermeyi bilimsel kanıt olmaya yeterli görürsek bu iki argüman da başarılı olmaları durumunda bilimsel kanıt olarak görülebilirdi. 

Bu iki argümanın dışında doğaüstü şeylerin varlığını kanıtlama yönündeki (telepati, telekinezi, kehanet vb.) parapsikoloji araştırmaları ve yaşamın kökeninin doğal süreçlerle açıklanamayacağını iddia eden argümanlar da  başarılı olmaları durumunda bu iki argümanın olduğu anlamda Tanrı'nın varlığı lehinde bilimsel argümanlar olurlardı. Bunlara ek olarak tarihi de bilim kapsamında alırsak peygamberlerin ve onların gerçekleştirdiği iddia edilen mucizelerin tarihselliklerini kanıtlamaya yönelik tarihsel argümanları da bilimsel argüman sunma girişimi olarak almamız gerekirdi.

Bu argümanların başarılı olduklarını düşünmüyorum ancak başarılı olabilirlerdi. Tanrı'nın varlığı lehinde bilimsel argümanlar arasaydık burada bahsettiğim türden argümanlara bakmamız gerekirdi. 

Çocukluğu sorunlu geçmiş bir bireyi düşünün (kendine güveni az, kendine saygısı az, daima birilerinden onay bekliyor). Kurduğu aile ortamında, iş yaşamında ve üstlendiği görevlerde kendi ruhsal sıkıntıları nedeniyle açmazlara düşüyor, bunalıyor, kaçış yolu arıyor, yaşadıklarını unutmasını sağlayacak bağımlılık araçları peşinde. Bu bireye önerebileceğiniz en iyi çözüm nedir? Doğal olarak bir psikologa görünmesi. Bu bireyin psikologla görüşmesinin ardından tedavi edici ilk etken kendi sorunlarını anlatabilmesi, onu anlayacak birisinin yanında olması. Birey yaşadığı sorunları hayatın anlamı sanıyor, herkesin böyle olduğuna inanıyor. Başka bir yol göremiyor. Bilse ki, bu sorunlar geçmişindeki talihsiz olayların eseri, çabaladığı taktirde değişebilir; o zaman değişim yolunda adım atmaya başlayacak. Birey sorunlu olsun veya sağlıklı olsun; yaşamında her daim anlayamadığı, çözemediği ve ona sorunlar yaratan faktörlerle karşılaşır. Bu herkes için geçerlidir. Özellikle bilimin yetersiz olduğu çağlarda, bu sorunlarla başı ağrıyan insanlar bir "sakinleştirici" ararlar. İnanç sistemlerinin kurduğu organizasyonlar bir bakıma "beyin sakinleştiricisi" görevi görür. Nasıl ki, yoğun bir şekilde ders çalıştıktan sonra kafanız şiştiğinde televizyonu açıp boş boş video klipleri izlemek rahatlatıyorsa, inanç sistemleri de birey için bunu yapar. Ringde dövüşen boksörü maç arasında havluyla serinletir, güzel sözler söyler. Lionel Tiger ve Michael McGuire'ın Tanrı Beyni kitabı tam da buna odaklanıyor.