Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Muhsin Alperen Yılmaz
Üye 16 Temmuz 2020
6

Kış uykusuna yatan canlılar nasıl oluyor da besin almadan aylarca yaşayabiliyorlar?

66,689 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Ufuk Derin
Öğrenci-Okur 16 Temmuz 2020

Fikir vermesi açısından bir Evrim Ağacı içeriğini aktarayım.

"Boz ayılar olarak bilinen Ursus arctos horribilis alt türü, birçok açıdan vahşi doğanın ilgi çekici canlılarından biridir. Örneğin yaygın olan bilinenlerin aksine boz ayılar, çok iyi birer kazıcıdırlar. Pençelerini kullanarak toprakta gizlenebilecekleri oyuklar açarlar.

Üstelik her ne kadar genelde meşhur balık avlarıyla bilinseler de, boz ayılar da insanlar gibi hepçil bir türdür; sadece et yemezler, hayvansal ve bitkisel besinleri bir arada tüketirler. Örneğin bitki tohumları, böğürtlenler, bitki kökleri, çimenler, mantarlar ile beslenebildikleri gibi, geyikleri, balıkları ve böcekleri avlamayı severler, bal toplamaktan hoşlanırlar ve hatta başka hayvanlar tarafından öldürülen leşleri yerler.

Tüm Reklamları Kapat

Soğuk kışlara girmeden önce, yazın sonlarına doğru ayılar "hiperfaji" denen bir faza girerler ve aşırı fazla beslenirler. Yazın ve güzün bir kısmını kapsayan 2-4 aylık bu dönemde her gün 1 kilo alabilecek kadar fazla besin tüketirler! Sonrasında ise 5-7 ay boyunca kış uykusuna yatarlar. Bu süreçte, vücutlarına depoladıkları kalorileri yakarlar ve neredeyse hiç hareket etmezler. Bu süreçte günde 8000 kalori civarında harcarlar (ki bu ayı standartlarında oldukça düşüktür).

Aslında ayıların kış uykusu, gerçek anlamıyla bir hibernasyon değildir. Kış uykusunun farklı bir formu olan torpor isimli bir süreçtir. Torpor sırasında ayıların vücut faaliyetleri hibernasyon yapan, yani gerçek anlamıyla kış boyu uyuyan hayvanlar kadar yavaşlamaz; ama normal faaliyetlerine göre aşırı yavaş bir hıza düşer. Torporun avantajı, hibernasyonun aksine, bir tehdit unsurunun bulunması halinde hızla uyanmaya izin vermesi ve normal faaliyete dönme kolaylığıdır; ancak hibernasyon kadar verimli bir enerji koruması sağlayamaz.

Ayılar bu süreçte hiç sıvı tüketmezler; bunun yerine metabolik olarak yağların yıkımı sırasında açığa çıkan suyu tüketirler. Hatta bu sürede idrarlarını bile yapmazlar; ancak normalde üre onları öldürecek kadar zehirliyken, detayları henüz tam olarak bilinmeyen bir kimyasal tepkime sayesinde üreyi yeniden kullanılabilir proteinlere dönüştürmeyi başarırlar. Eğer ki bu süreç keşfedilebilirse, insanlardaki böbrek yetmezliği hastalığı sonsuza kadar tarihe karışabilir veya bu sahada müthiş atılımlar sağlanabilir. Ayrıca muhtemelen bu döngünün keşfi, Nobel Ödülü'ne de layık görülecektir.

Hatta bir ipucu da verelim: Ayıların bunu yapabilmek için üreyi bağırsaktan süzerek üreaz üretebilen bakterilere maruz bırakmak suretiyle hidrolize ettikleri düşünülüyor."

9,941 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Evrim Ağacı. (16 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 16 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
10
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Sedef Günhan
Sedef Günhan
21K UP
Öğrenci 19 Temmuz 2020

Ben de ek olarak bir tür üzerinden aktarmak isterim. Mutlu Kart Gür ve Hakan Gür hocamızın üzerinde çalıştığı bir tür var: Anadolu yer sincabı. Kendileri toprak üstünde beslenen gündüzcül, kış uykusuna( hibernasyona) giren küçük bir memeli türüdür.

Küçük memeliler, görece daha hızlı ısı kaybetmeleri nedeniyle, termonötral sıcaklık aralığında olsalar bile, vücut sıcaklıklarını sabit tutabilmek için, daha hızlı ısı üretmeli ve yüksek metabolik etkinliği destekleyecek şekilde görece daha fazla besin tüketmelidir. Oysa hiçbir küçük memeli, bu enerji gereksinimi karşılayacak şekilde sürekli bir besin kaynağına sahip değildir... Kuzey enlemlerinde ya da yüksek rakımlarda yaşayan küçük memelilerin çoğu, hava koşullarının sert veya besin kaynaklarının öngörülebilir şekilde sınırlı olduğu uzun kış aylarında metabolizma hızı ve vücut sıcaklığını, kontrollü ve geçici olarak düşürüp, eşlik eden yaşamsal işlevleri yavaşlatarak sahip oldukları enerjiyi tasarufflu kullanmaya çalışır. Bu uyumsal davranışa da"hibernasyon" denir. Hibernasyon döneminde iken enerji gereksinimlerini, temel olarak hibernasyon öncesinde depoladıkları yağ rezervlerinden karşılarlar. Anadolu yer sincaplarının yıllık yaşam döngüsünde hibernasyondan çıkış ilkbahar ile başlar. Bu dönemde Anadolu yer sincapları çiftleşirler, yavru doğururlar ve onların büyümesi ile hibernasyona girmeden önce yağlanırlar ve sonrada hibernasyona girerler. Hibernasyona girmeden önceki dönem onlar için çok önemlidir. Genede step bitkileri ile beslenirler Anadolu yer sincapları. İlkbahar ayında iken eminim bolca besleniyorlardır.

Bu çalışmanın alacağı hala çok yol var. Hakan ve Mutlu hocanın bu tür üzerinden çalışırken bir yandan da Anadolu hakkında edindikleri bilgilerde çok kıymetlidir. Kaynak bölümüne Hakan hocanın kendi YouTube hesabından yayınladığı videoları ekleyeceğim. Çok fazla açıklayamadım sanırım sorunu ama yine de ülkemizde yapılan bir çalışma üzerinden örnek vermek istedim. Önemli olduğunu düşünüyorum.

Tüm Reklamları Kapat

5,265 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Youtube . (19 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 19 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  2. Yazar Yok. Spotify . (19 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 19 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  3. Yazar Yok. Youtube . (19 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 19 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  4. Yazar Yok. Bilimma . (19 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 19 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  5. Yazar Yok. Researchgat . (19 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 19 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close