Boz Ayılarda "Kış Uykusu" (Torpor) ve Nobel Ödülü Potansiyeli Olan Bir Araştırma Konusu!
Boz ayılar olarak bilinen Ursus arctos horribilis alt türü, birçok açıdan vahşi doğanın ilgi çekici canlılarından biridir. Örneğin yaygın olan bilinenlerin aksine boz ayılar, çok iyi birer kazıcıdırlar. Pençelerini kullanarak toprakta gizlenebilecekleri oyuklar açarlar.
Üstelik her ne kadar genelde meşhur balık avlarıyla bilinseler de, boz ayılar da insanlar gibi hepçil bir türdür; sadece et yemezler, hayvansal ve bitkisel besinleri bir arada tüketirler. Örneğin bitki tohumları, böğürtlenler, bitki kökleri, çimenler, mantarlar ile beslenebildikleri gibi, geyikleri, balıkları ve böcekleri avlamayı severler, bal toplamaktan hoşlanırlar ve hatta başka hayvanlar tarafından öldürülen leşleri yerler.
Soğuk kışlara girmeden önce, yazın sonlarına doğru ayılar "hiperfaji" denen bir faza girerler ve aşırı fazla beslenirler. Yazın ve güzün bir kısmını kapsayan 2-4 aylık bu dönemde her gün 1 kilo alabilecek kadar fazla besin tüketirler! Sonrasında ise 5-7 ay boyunca kış uykusuna yatarlar. Bu süreçte, vücutlarına depoladıkları kalorileri yakarlar ve neredeyse hiç hareket etmezler. Bu süreçte günde 8000 kalori civarında harcarlar (ki bu ayı standartlarında oldukça düşüktür).
Aslında ayıların kış uykusu, gerçek anlamıyla bir hibernasyon değildir. Kış uykusunun farklı bir formu olan torpor isimli bir süreçtir. Torpor sırasında ayıların vücut faaliyetleri hibernasyon yapan, yani gerçek anlamıyla kış boyu uyuyan hayvanlar kadar yavaşlamaz; ama normal faaliyetlerine göre aşırı yavaş bir hıza düşer. Torporun avantajı, hibernasyonun aksine, bir tehdit unsurunun bulunması halinde hızla uyanmaya izin vermesi ve normal faaliyete dönme kolaylığıdır; ancak hibernasyon kadar verimli bir enerji koruması sağlayamaz.
Ayılar bu süreçte hiç sıvı tüketmezler; bunun yerine metabolik olarak yağların yıkımı sırasında açığa çıkan suyu tüketirler. Hatta bu sürede idrarlarını bile yapmazlar; ancak normalde üre onları öldürecek kadar zehirliyken, detayları henüz tam olarak bilinmeyen bir kimyasal tepkime sayesinde üreyi yeniden kullanılabilir proteinlere dönüştürmeyi başarırlar. Eğer ki bu süreç keşfedilebilirse, insanlardaki böbrek yetmezliği hastalığı sonsuza kadar tarihe karışabilir veya bu sahada müthiş atılımlar sağlanabilir. Ayrıca muhtemelen bu döngünün keşfi, Nobel Ödülü'ne de layık görülecektir.
Hatta bir ipucu da verelim: Ayıların bunu yapabilmek için üreyi bağırsaktan süzerek üreaz üretebilen bakterilere maruz bırakmak suretiyle hidrolize ettikleri düşünülüyor. Dolayısıyla eğer Nobel odaklı bir çalışma yapmak istiyorsanız, bugün Evrim Ağacı olarak size bir hedef göstermiş olduk. Umuyoruz aramızdan biri bunu başaran kişi olacaktır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 9
- 7
- 7
- 2
- 2
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- Bear. 5 Stages Of Activity And Hibernation. (1 Ocak 2011). Alındığı Tarih: 29 Eylül 2019. Alındığı Yer: Bear | Arşiv Bağlantısı
- P. Stenvinkel. (2013). Hibernating Bears (Ursidae): Metabolic Magicians Of Definite Interest For The Nephrologist. Kidney International, sf: 207-212. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/11/2024 22:31:00 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2294
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.