Zaman bir binanın tepesinde dibe göre daha mı hızlı ilerliyor?

bu konuyu iki şekilde ele alabiliriz.

birincisi; cümleden de anlaşıldığı gibi zamanın kişiden kişiye göre farklı algılanma durumu: iki kişi düşünün ve birinin çok eğlenceli ve hiç bitmesini istemediği bir işile meşgul olduğunu farz edin. ve bir kişi daha düşünün, çok sıkıcı bir işle uğraşmakta ve bu işin bir an evvel bitmesini istemekte olsun. fazr edelim ki bir saat boyunca bu iki kişi bu işlerle uğraştılar ve sonuçta birincisine göre zaman diğerine oranla çok daha çabuk geçmiş olacaktır.

ikincisi: ve asıl kafa karıştırıcı olanı ise einstein'ın görecelik kuramıyla çok yakından alakalı olan zamanın hılza ve konumla bağlantılı olarak farlı olabilmesiyle ilgili olandır. einstein’a göre bir sistem hızlandıkça o sistem üzerinde zaman yavaşlamaktadır. işık hızına yakın bir hızla hareket eden bir aracın içinde zaman dha ağır akar. her türlü organik, biyolojik ve anatomik yapı daha ağırdan işlemeye başlar. atom düzeyindeki tüm hareketler yavaşlar. zamanın hıza göre olan bu değişimini, uzayda hareket eden bir araçtaki gözlemci, yani bir astronot anlayamaz. çünkü onun da her türlü hücre fonksiyonu, dolaşım ve solunum

sistemi daha ağır işleyecektir. dünyada bildiğimiz 3 saatlik bir zaman geçtiğinde uzay kapsülü içindeki adam için sadece 3 dakika geçmiştir. görecelik kuramı olarak bilinen bu teoriyi açıklamak için kullanılan güzel bir örnek ikizler paradoksudur. bu örnekte aynı yaşlardaki ikizlerden biri dünyada kalırken, diğeri ışık hızına yakın bir hızda uzay yolcuğuna çıkar.geri döndüğünde ikiz kardeşini kendisinden çok daha yaşlı bulacaktır.

Rölativite teorisi, zamanın konuma göre hızının nasıl değiştiğini uzay-zaman dokusu ve kütle etkileşimi üzerinden açıklamakta.

Uzayzaman dokusu, evrenin heryerini kaplayan bir örtü gibi düşünülebilir. Kütle, bu dokuyu kapladığı hacim boyunca büker. Işte kütleye yakın bükülmüş uzay-zaman alanı boyunca zaman yavaşlar. Bükülme kütleye yakın noktada daha fazla olduğu için, zamanın yavaşlama miktarı da artar. Kütleden uzaklaştıkça, kütleye yakın konuma oranla zaman daha hızlı akar.

Işte binanın en alt noktasındaki zaman ile, 10. Kattaki zaman dünyanın kütlesine olan uzaklığa bağlı olarak farklı akar. Üst katlar dünyadan uzaklaştığı için zamanın rölatif olarak daha hızlı geçtiği konumlardır. Kişinin ayağı ile başı arasında da bu fark vardır. Dünyanın merkezi ile yüzeyi arasında da vardır zamanın rölatif akış hızı farkı. Ancak bu farklar o kadar azdır ki, günlük yaşamda gözardı edilebilir. Dünyanın merkezi ile yüzeyindeki fark bile dünyanın oluşumundan beri ancak 1,5 yıllık bir zaman farkı olusturabilmistir hesaplara göre.

Rölativite, konuma bağlı zaman farkları nedeniyle, ortak bir simdi nin olmadığını ortaya koyar.

Bu fark, tanım gereği gerçektir. Hissediş, algıya bağlı zaman farkı değildir.

Ileri düzey hassas atom saatleri ile yapilan sayısız deneylerde kütleye bağlı gerçek zaman farkı defalarca ispatlanmıştır.