Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Aral Kocatürk
Üye
1

"İnsanoğlu" kelimesinde cinsiyetçilik var mıdır?

Bir insanın oğlu gibi bir anlama gelse de biz gündelik hayatta cinsiyet farketmesizin insanoğlu diyoruz.
1,604 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Ufuk Derin
Öğrenci-Okur

Eski Türkçe döneminde Orhun (Göktürk) Yazıtları Bilge Kağan Abidesi Doğu Yüzü [20] numarada "işilik kız oglungın küng kıldıg" şeklindeki kullanımına bakıldığında oğul sözcüğünün çocuk, evlat anlamında kullanıldığı görülür. Yani oğul önceden "evlat" anlamında kullanılıyor. "İnsanoğlu" ifadesi genellikle cinsiyete bakılmaksızın "insan evladı" anlamında kullanıldığına göre, muhtemelen bu durumun etkisinin halen görüldüğü, cinsiyetçilik barındırmayan bir ifade.

587 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Vikipedi. Oğlan. Alındığı Tarih: 27 Haziran 2020. Alındığı Yer: Vikipedi | Arşiv Bağlantısı
  2. Etimoloji Türkçe. Oğul. Alındığı Tarih: 27 Haziran 2020. Alındığı Yer: Etimoloji Türkçe | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
7
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir

Bana kalırsa bir sözcüğün kökeninin cinsiyetçilik ile hiçbir alakası yok. Buradaki tartışma etimolojik bir tartışma değil, sosyolojik bir tartışma. Dil, düşünceyi şekillendirir, düşünce dili biçimlendirir. Eğer belli bir grup, neredeyse evrensel bir şekilde kendilerine belli bir şekilde hitap edilmesini istiyorsa, burada etimolojik argümanlar falan üretmeye çalışmak anlamsız bir çaba olacaktır.

Önemli olan, kelimelerin nasıl algılandığı, günümüzde ne anlama geldiği ve neyi temsil ettiğidir. Zira "adam" sözcüğünün "insan" anlamında kullanıldığı argümanını ileri süren kişilerin hiçbirinin aklına "bilim adamı" veya "iş adamı" deyince muğlak bir "insan" figürü gelmediğini, erkek geldiğini biliyoruz. Çünkü dil, düşünceyi şekillendirir.

Tüm Reklamları Kapat

Bunu anlamsız buluyor olsanız bile, bir grubun bu yönde samimi talepleri varken, buna göz göre göre sırt çevirmek, bana kalırsa anlamsız bir ayak diremeden ibaret. Çünkü sözcüğün/kalıbın cinsiyetçi olup olmamasından da önemlisi, bir grup türdaşımızdan bu yönde net bir talep geliyor ve uygulaması çok basit. Ne var uygulansa? Bir insanın "bilim insanı"ndan söz ederken kullandığı sözcüğü birazcık değiştirmesi inanılmaz kolay bir iş; ancak asırlardır baskılanan belirli grupların kendilerini bu dünyaya tam olarak ait ve entegre hissetmelerini sağlamak çok daha zor bir iş.

Ayrıca bu tür bir değişimin dili bozacağı iddiası, dil denen kavramı fazlasıyla hafife almaktır. Dil yaşayan, evrimleşen, gelişen bir olgu ve (düşüncelerin toplamı olan) kültür, dili şekillendirir. Bu, dilin doğal döngüsünün bir parçasıdır ve atasal formlarını koruma yönündeki inatçı çaba bir yere kadar anlaşılır olsa da, bir yerden sonra manasız bir muhafazakarlıktan öteye gidemez. Zaten dil, zorla korunmaz. Toplumun genelindeki eğilimler o yönde bir yapıya sahipse, dil de orijinal özelliklerini koruyacaktır. Siz ne kadar dayatırsanız dayatın, dil dayatma ile değişmez; kültürel evrimin bir parçası olarak değişir (bunu, "evrimleşen bireyler değil, popülasyonlardır" olguyusla ilişkilendirmek mümkün).

Tüm Reklamları Kapat

Dil konusundaki ufak tefek talepleri, o dilden etkilenmeyenler olarak yerine getirmemiz, belki eşitliği sağlamayacak bile olsa, bu yönde atılacak en kolay adımlardan birisi. Bunu atmak yerine, derin felsefi ve linguistik argümanlar üretme çabası, en azından bana, üstü örtük bir şekilde, söz konusu baskıları olumlama çabası gibi geliyor. Yani az önce dilin düşünceyi şekillendirdiğini gördük, burada da düşüncenin dili biçimlendirdiği bir örnek görüyoruz: Bu basit değişimi yapmak istemeyen kişilerin bu konuyla ilgili altta yatan düşüncelerinin, bu değişime ayak diremelerine neden olduğunu düşünüyorum.

Ben, eğer bir zümre olarak bilim üreticilerinden söz ediyorsam "bilim insanı" kalıbını tercih ediyorum. Hatta diğer durumlarda da bunu tercih ediyorum, çünkü çok kolay. Ama illa diğer kalıpları da korumak istiyorsanız, erkek olduğunu bildiğiniz spesifik kişilerden söz ederken "bilim adamı", kadın olduğunu bildiğiniz kişilerden söz ederken "bilim kadını" kullanabilirsiniz; ama bu da bazı durumlarda sorunlar yaratabilir. Ne gereği var?

Madem dilimiz diğer diller gibi cinsiyetleri barındırmayan bir dil, o zaman kökeninden bağımsız olarak, günümüzde bariz ve tartışmasız bir şekilde tek bir cinsiyet ile ilişkilendirilen bir sözcükte ayak diremek yerine, daha kapsayıcı bir sözcüğü kullanmak dilin yapısına da daha uygun olacaktır. Uyun, uymayın, çok da fark etmez. Nasıl olsa nihai sonucu tekil kişiler değil, popülasyonun geneli, nesiller içinde belirleyecek.

395 görüntülenme
8
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close