Kaos! Herkes evrendeki düzene takılmış durumda. Benim gördüğüm düzen sadece kurallardır. Yani tepkimeler ve yasalar. Evrendeki düzen dediğimiz tek şey bu yasaların ve tepkimelerin varlığıdır. Kalan her şey kaotiktir. Aslında kaotik sistemleri açıklamam gerekirse: Başlangıç değerlerine çok hassas, en ufak bir parametrenin bile büyük değişiklere yol açtığı sistemlerdir. Kelebek etkisi bunu tarif eden en güzel metaforlardandır.
Peki yaşam? Aslında yaşam düzenli tepkimelerin kaotik şekilde denk gelmesidir. Yani tepkimeler tamamen düzenliyken nerede ve nasıl gerçekleşeceği tamamen kaotikti. Yani aslında tesadüfler silsilesi diye bir şey yok. Bugün yaptığınız her şey sonsuz ihtimallerden biriydi bu size göre tesadüfler silsilesi miydi? Yani gerekli moleküllerin gerekli koşullarda denk geldiği bir senaryonun ürünüyüz. Tıpkı krossing-over gibi kuralları olan sistemin rastgeleliği sayesinde oluşan farklılıklarız.
Hâlâ neden yaşamın var olduğunu kavrayamadıysanız basitçe özetleyeyim. Bir bilgisayar oyunu yaptınız. Oyunun belli kuralları var. Ancak başlangıçta rastgele eşleşen oyuncuların oyun sonu durumu tamamen ön görülemezdir. Kimi oyunlar kimisine göre boş kimisine göre değerli bitmiştir. Ancak en nihayetinde oluşan sonuç tamamen rastgeleliğin kural temelli olmasıdır. Yani düzenli bir şeyi rastgele şekilde milyarlarca defa yaptıktan sonra oluşan ürüne şans gözüyle bakmaktansa sadece nadir bir olasılık gibi görmek daha doğrudur.[1] [2] [3]
Kaynaklar
- V. Sharma. (2009). Deterministic Chaos And Fractal Complexity In The Dynamics Of Cardiovascular Behavior: Perspectives On A New Frontier. The Open Cardiovascular Medicine Journal. doi: 10.2174/1874192400903010110. | Arşiv Bağlantısı
- A. Crowley. Chaos Theory: Exploring The Butterfly Effect And Deterministic Systems. (11 Temmuz 2023). Alındığı Tarih: 11 Temmuz 2025. Alındığı Yer: Medium | Arşiv Bağlantısı
- B. Keim. Biologists Find New Rules For Life At The Edge Of Chaos. (27 Mayıs 2014). Alındığı Tarih: 11 Temmuz 2025. Alındığı Yer: WIRED | Arşiv Bağlantısı