Ödüllü Soru Sizce ölümden sonra bir hayat var mı? Varsa kanıtlanabilir mi veya olduğu kanaatine nasıl vardınız?

Hayatınız sadece bu dünya ile sınırlı. Ebedi hayat, sonsuzluk, öldükten sonra ruhunuzun göç etmesi gibi şeyler söz konusu bile değil. Temel kuramlarımız, gözlemlerimiz ve deney verilerimiz bu tarz psişik olgulara çok az güvenç atamamız konusunda oldukça iyi rehberler.

Öldükten sonra dirileceğinizi, buradaki hayatınıza göre ödüllendirileceğinizi veya cezalandırılacağınızı söyleyenlere inanmayın. Öldükten sonra başka bir hayatınız olmayacak ve hiçliğe doğru hızla hareket etmektesiniz. O yüzden kafanızı bu meselelerin kumundan çıkarın ve dünyanın, hayatın, sevdiklerinizin kıymetini bilin ve sevdiğiniz, keyif aldığınız işlerle ilgilenin. Doyasıya yaşayın bu hayatı.

Hayatın absürt olması insanın anlam, düzen ve adalet arayışıyla, evrenin buna tamamen kayıtsız olması arasındaki çatışmadan doğar; bu çatışma özellikle ölüm gerçeğiyle yüzleştiğimizde daha da keskinleşir. Ahiret inancı, bu absürd boşluğu doldurma ve ölüme bir çare bulmaya çalışma çabasıdır; ölümün anlamsızlığına karşı bir avunma, bu dünyadaki acıların, haksızlıkların ve zulmün ilahi bir güç aracılığıyla yargıya bağlanacağı umududur. Bu tür boş ve metafizik umutlar, insanın absürdle dürüstçe yüzleşebilmesine mani olur; çünkü ahiret, bilinmezliğe sığınılarak absürditenin üstünün örtülmesidir. Başkaldırı ise aslen herhangi bir sonsuz yaşam beklentisi olmadan, absürditeyi olduğu gibi kabul ederek yaşamını sürdürmektir. Sonuç olarak diyebilirim ki ahiret düşüncesi insanım ölümün acısına ve absürtlüğüne karşın kendini avutma biçimidir ve ben bunun doğru olduğunu düşünmüyorum.

Püritanizm insana "incil oku ve çalış" der. Bunun dışında yaptığın her şey ruhunu kirletir. Bu anlayışa göre insan günahkar doğmuştur ve hayatını günahlarından arınmaya adar. Bu da yalnızca incil okuyup çalışıp ama çok çalıştığın için kazandığın parayı harcamayıp biriktirmeni ister. Her türlü zevkten uzak durman gerektiğini öğütler. İnsanlık geçmişinde bunun gibi bir çok inanç vardır. Bu inançlar alt tabakanın "sorun teşkil etmemesi" için yayılmıştır. Oysa öbür dünya veya günümüzde çok popüler olan karma diye bir şey yoktur. İnsanı iyi olana itme, kontrol edebilme isteğinin ürünleridir.

Bu dünyaya bir kere geliyoruz, bizim sadece bir yaşamımız var ve şanslıysak eğer 70 80 yıl anca yaşıyoruz. Hayattan zevk almaya bakmak lazım ama bunu yaparken "iyi" olandan uzaklaşmayı doğru bulmuyorum. Evet bu benim ilk ve son yaşamım ama karşımdakinin de öyle diyebilmemiz gerekiyor. Bunun için bir ödül veya ceza almayacağız ama çıkarsızca erdemli olmayı hedeflemek gerektiğini düşünüyorum. Ölümden sonra hayat yok ölümün kendisi bir son ama ektiğimiz tohumlar biz ölünce de filizlenecek.