Öncelikle bu konuyu daha iyi anlayabilmek için biyolojik cinsiyet, toplumsal cinsiyet, cinsel kimlik ve cinsel yönelim kavramlarını bilmelisiniz.
Biyolojik cinsiyet, bireyleri erkek veya kadın olmak üzere kategorize eden bir kavramdır ve bu sınıflama cinsiyet kromozomu (erkek: XY; kadın: XX), cinsiyet steroidleri, temel cinsiyet özellikleri (genital organlar) ve üreme işlevleri gibi biyolojik, fizyolojik ve anatomik özellikleri temel almaktadır.[1][2] Ancak, kromozomların, gonadların veya anatomik cinsiyet gelişiminin anormal olduğu durumlarda (Örneğin Swyer Sendromu), her iki cinsiyetin biyolojik özelliklerine sahip bireyler doğabilir. Bu durum, interseks veya cinsel gelişim bozuklukları olarak tanımlanır.[1][3]
Toplumsal cinsiyet, belirli bir topluluk içinde kadın ve erkek için belirlenmiş olan rolleri, davranışları, faaliyetleri ve özellikleri ifade eden normlar olarak tanımlanmaktadır.[2] Toplumsal cinsiyeti oluşturan üç ana boyuttan bahsedilebilir: cinsiyet normları, cinsiyet kimliği ve cinsiyet ilişkileri. Bu boyutlar bir araya geldiğinde, toplumlar tarafından kadın ve erkek için atfedilen toplumsal rolleri, ilişkileri, davranışları, gücü ve diğer özellikleri şekillendirir.[4] Ebeveynler genellikle çocuklarının doğumdaki cinsiyetiyle uyumlu olduğunu varsayarlar. Ancak çocuklar büyüdükçe, ebeveynler çocuklarının kendilerini farklı şekillerde tanımlayıp ifade ettiklerini fark edebilirler.[1] Toplumsal cinsiyet ile biyolojik cinsiyet arasında bir uyumsuzluğun var olduğu böyle bir durumda ise bireyler transseksüel olarak adlandırılır.[5]
Cinsel kimlik kavramı ise kişinin kendi cinsiyetine ilişkin kişisel duygusunu ifade eder. Bireyin cinsel kimliği, cinsiyeti ile aynı olmayabilir ve erkek/kadın ikilisinin dışında kalabilir.[6] Bu noktada cinsel yönelim kavramı çok daha anlaşılır olacaktır. Cinsel yönelim, kişinin sahip olduğu cinsel çekimin baskın odağını ifade etmektedir ve genellikle aynı veya karşı cinse veya her ikisine de ilgi duyma ve dolayısıyla sırasıyla homoseksüel, heteroseksüel veya biseksüel şeklinde sınıflandırılmaktadır.[7]
Cinsel yönelimler hakkında ileri okumalar için aşağıdaki kaynaklardan yararlanabilirsiniz;
1- Cook, CCH. (2020). The causes of human sexual orientation. Theology & Sexuality; 27(1): 1-19. DOI: 10.1080/13558358.2020.1818541
2- Tyler Lefevor G, et al. (2020). Sexual Orientation Complexity and Psychosocial/Health Outcomes. Journal of Homosexuality; 69(1): 190-204. DOI: 10.1080/00918369.2020.1815432
Kaynaklar
- T. Cartwright, et al. (2022). A Question Of Gender: Gender Classification In International Research. SAGE Publications, sf: 575-593. doi: 10.1177/14707853221108663. | Arşiv Bağlantısı
- A. Zelco, et al. (2023). Insights Into Sex And Gender Differences In Brain And Psychopathologies Using Big Data. Life, sf: 1676. doi: 10.3390/life13081676. | Arşiv Bağlantısı
- V. A. Arboleda, et al. (2014). Dsds: Genetics, Underlying Pathologies And Psychosexual Differentiation. Nature Reviews Endocrinology, sf: 603-615. doi: 10.1038/nrendo.2014.130. | Arşiv Bağlantısı
- G. R. Bauer. (2022). Sex And Gender Multidimensionality In Epidemiologic Research. Oxford University Press (OUP), sf: 122-132. doi: 10.1093/AJE/KWAC173. | Arşiv Bağlantısı
- S. Korpaisarn, et al. (2019). Etiology Of Gender Identity. Elsevier BV, sf: 323-329. doi: 10.1016/J.ECL.2019.01.002. | Arşiv Bağlantısı
- E. N. A. O. Sciences. Measuring Sex, Gender Identity, And Sexual Orientation. (9 Mart 2022). Alındığı Tarih: 11 Ocak 2025. Alındığı Yer: The National Academies Press doi: 10.17226/26424. | Arşiv Bağlantısı
- C. C. H. Cook. (2020). The Causes Of Human Sexual Orientation. Informa UK Limited, sf: 1-19. doi: 10.1080/13558358.2020.1818541. | Arşiv Bağlantısı
