Tarihçilerin kullandığı en önemli araç, bizden önce gelenlerin yazdıklarıdır. Aslında tarihin resmi olarak tanımı da budur ve arkeoloji, antropoloji gibi bilim dallarından bu yönüyle ayrılır. Örneğin, arkeologların Mısır'da keşfettiği en eski yazılı kayıtlar 5.000 yıldan öncesine dayanır. Bu kayıtların oluşturulduğu gün, dünyanın o bölgesinde resmi tarihin (dikkat edin, "tarih öncesi" değil) başladığı kabul edilen gündür. Tabi ki bir gün daha eski kayıtlar da bulunabilir.
Tarih öncesine geldiğimizde işlerin daha da karıştığını tahmin edebilirsiniz. Ancak yine de tarih öncesi olayları araştırmak için de farklı araçlar var. Arkeologlar kazı yaparak eski yapılar, gömülü şehirler, mezarlar ortaya çıkarabilir ve buldukları fosiller (insan kalıntıları gibi) ve el yapımı eserler sayesinde insanların nasıl yaşadıklarını inceleyebilirler. Arkeologlar bu fosil ve eserlerin yaşlarını farklı tekniklerle tahmini olarak belirleyebilirler.
Karbon tarihleme yöntemi, fosilleri belirli bir zaman dilimine yerleştirmek için fosillerdeki radyoaktif karbon miktarını ölçer. Kalıntıların yaşı, gömüldükleri taş/kaya katmanının yaşı bulunarak da belirlenebilir. Bu işleme, Latince "katman" anlamına gelen stratum kelimesinden türemiş olan stratigrafi denir.
Dilbilimciler, modern ve yaşayan diller arasındaki benzerliklere bakarak, gerçekleşmiş olabilecek insan göçlerini ve bağlantılarını anlayabilirlar.
Benzer şekilde, genetikçiler günümüzdeki topluluklarda görülen genetik benzerlik ve farklılıkları araştırarak insanlığın nasıl yayıldığını ve çeşitli grupların birbiriyle nasıl karıştığını söyleyebilirler.[1]
Bilinmezlik devam ediyor
Tüm bu parçaları bir araya koyarsak, uzak geçmişte yaşananlar hakkında oldukça zengin bir anlatı yaratabiliriz. Ama elimizdeki araçların ve bilginin bizi fazla özgüvenli kılmasına izin veremeyiz. Sonuçta bütün tarihsel kanıtlar dikkatlice okunmalı, kaynağa dayandırılmalı, yorumlanmalı, bağlama oturtulmalı ve başka kaynaklar ile karşılaştırılmalıdır. Bu tür düşünme ve sorgulama teknikleri tarihçilerin en önemli araçlarıdır.
Bugün bile gerçekleşen bütün olayların sadece bir kısmını bir araya getirebiliriz. Bir araya getirdiklerimizin birçoğu ise, eksik bilgiler bulundurduğundan veya taraflı olduğundan yanlış olabilir. Günümüzün tarihçileri tarafından kabul edilen birçok şey gelecekte daha yeni araç ve kanıtlara sahip olan tarihçiler tarafından sorgulanacaktır.[1]
Kaynaklar
- KhanAcademy. Khan Academy. Alındığı Tarih: 12 Kasım 2024. Alındığı Yer: KhanAcademy | Arşiv Bağlantısı
