Ergenlik döneminde görülen ani boy uzamaları, durduktan ve aradan birkaç yıl geçtikten sonra sağlıklı bireylerde genelde tekrar yaşanmaz, yaşansa bile ilki kadar dramatik olmaz. Birkaç ay veya 1 yıl gibi sürelerde hızlı boy artışının sebebi, kemiklerin iki ucunda bulunan büyüme plaklarının kıkırdak hücre inşasındaki artıştır. Bu artış, ergenlik döneminde salgılanan büyüme hormonu tarafından uyarılır. Ergenlikte ani boy uzamasının tamamen durması ve üzerinden yıllar geçmesi, bu kıkırdak hücrelerin kalsiyum ile kapanıp sertleştiğini veya kapanmak üzere olduğunu gösterir. Süreç genelde durmuştur. 21 yaşına kadar maksimum birkaç santimden söz edilebilir.[1]
Yaygın inanışın aksine, yapılan fiziksel aktiviteler hiçbir durumda boy uzamasını etkilemez. Halterciler, genetik olarak kısa boylu oldukları için halterde, basketbolcularsa genetik olarak uzun boylu oldukları için basketbolda daha başarılıdır.
Boy uzaması, egzersizle sadece olumsuz yönde etkilenebilir. Ergenlik ve öncesinde, yüksekten düşüşlerin fazlasıyla dahil edildiği bilinçsiz pliometrik antrenmanlar, boy uzamasını sağlayan büyüme plaklarındaki kıkırdak yapıya zarar vererek boy uzamasını sekteye uğratır.
80KG ağırlığında birinin 30cm yükseklikten düşmesi, diz eklemini anlık olarak 240kg'lık bir enerjiye maruz bırakabilir. Bu ağırlıkta birisinin 240 squat yapmasıysa çok üstün bir performanstır ve muhtemelen boy uzamasının beklenmediği ve umursanmadığı bir yaştadır.
Kaynaklar
- Uzm.Dr.Evrim Akçan Parlaz, et al. (2024). Ergenlik Dönemi: Fiziksel Büyüme, Psikolojik Ve Sosyal Gelişim Süreci. Turkish Family Physician. | Arşiv Bağlantısı
