Majör depresif bozukluk çevresel ve genetik faktörlerden büyük ölçüde etkilenmektedir. Bu faktörler, genomun epigenetik modifikasyonunu içerir; bu da gerçek DNA dizisinde bir değişiklik olmaksızın gen ifadesinde kalıcı bir değişiklikle sonuçlanabilir. Genetik ve çevresel faktörler genomu yaşam boyunca etkileyebilir; ancak birey en çok çocukluk döneminde etkilenir.[1]
Hesaplamalı metodoloji yoluyla, epigenetiğin duygudurum bozukluğu duyarlılığı ve gelişiminde kritik bir rol oynadığı bulunmuş ve ayrıca SSRI ilaçlarına tedavi yanıtına aracılık ettiği gösterilmiştir. Fluoksetin, paroksetin ve essitalopram dahil olmak üzere SSRI ilaçları, majör depresyon hastalarında rol oynayan çok sayıda beyin bölgesinde metilasyon ve asetilasyon yolaklarıyla ilgili gen ifadesini ve enzimatik aktiviteyi azaltır.[2]
Farmakogenetik araştırmalar, nöropsikiyatrik hastalıklar için bir biyobelirteç olan BDNF ile ilgili epigenetik faktörlere odaklanmıştır. BDNF'nin stresin uzun süreli etkilerine (depresif fenotiplerin ortak bir risk faktörü), BDNF promotörlerinde ve splice varyantlarında epigenetik modifikasyonlarla (öncelikle histon metilasyonu) duyarlı olduğu gösterilmiştir. Gen ekleme ve baskılanmış hipokampal BDNF ekspresyonundaki bu varyasyon majör depresif bozuklukla ilişkiliyken, bu bölgedeki artmış ekspresyon başarılı antidepresan tedavisiyle ilişkilidir.[26] Majör depresyon ve bipolar bozukluğu olan hastalar BDNF promotörlerinde artmış metilasyon ve beyinde ve kan monositlerinde azalmış BDNF mRNA seviyeleri gösterirken, depresyon hastalarında SSRI tedavisi azalmış histon metilasyonu ve artmış BDNF seviyeleri ile sonuçlanır.[3]
Anksiyete bozuklukları kısmen genetiktir ve ikiz çalışmaları anksiyetedeki bireysel farklılıklar üzerinde %30-40 oranında genetik etki olduğunu göstermektedir.[4]
Çevresel faktörler de önemlidir. İkiz çalışmaları, bireye özgü çevrenin kaygı üzerinde büyük bir etkiye sahip olduğunu, ortak çevresel etkilerin (ikizleri aynı şekilde etkileyen çevreler) ise çocukluk döneminde faaliyet gösterdiğini ancak ergenlik döneminde azaldığını göstermektedir.[5]
Kaynaklar
- F. Zhang, et al. (2018). Brain Structure Alterations In Depression: Psychoradiological Evidence. CNS Neuroscience & Therapeutics, sf: 994. doi: 10.1111/cns.12835. | Arşiv Bağlantısı
- G. Pinna. (2015). Fluoxetine: Pharmacology, Mechanisms Of Action, And Potential Side Effects. ISBN: 9781634820776. Yayınevi: Nova Biomedical Books.
- G. Pinna. (2015). Fluoxetine: Pharmacology, Mechanisms Of Action, And Potential Side Effects. ISBN: 9781634820776. Yayınevi: Nova Biomedical Books.
- C. A. Reynolds. (2013). Robert Plomin, John C. Defries, Valerie S. Knopik, Jenae M. Neiderhiser, Behavioral Genetics (6Th Edition). Behavior Genetics, sf: 360-361. doi: 10.1007/s10519-013-9598-6. | Arşiv Bağlantısı
- J. W. Smoller, et al. (2009). Genetics Of Anxiety Disorders: The Complex Road From Dsm To Dna. Wiley, sf: 965-975. doi: 10.1002/da.20623. | Arşiv Bağlantısı
