28 yaşındayım yönetmen olmak istiyorum, ne yapmalıyım?

Sinemaya ilgi duyan bir çok arkadaştan bunu duymuşuzdur. "Yönetmen olmak istiyorum" diye. Bu, baştan yanlış bir niyet ve motivasyon. Yönetmen olmak istemek, olayı anlamamış olmanın bağıra çağıra itirafıdır aslında. Çünkü "Yönetmen olmak" diye bir şey yok. Bir şeyler biriktirip ve bu birikimler doğrultusunda bir şeyler yapıp yönetmen olarak görülmek diye bir şey var. Ama o biriktirilmesi ve yapılması gerekenlerin biriktirilme ve yapılma amacı, "yönetmen olmak" değil.

Önce yönetmen nedir, onu biliyor muyuz? Film yönetmeni demek, sinemanın temel bileşenleri olan senaryo, fotoğraf ve kurgu üçlüsüne hâkim olmak demek. Ama bunlara ek olarak aslında en temelde, anlatacak bir şeylerinizin olması ve bu anlatmak istediklerinizi anlatmanın en doğru yolunun sinema olması demek. Çıkış noktası burası. E peki anlatmak istediklerinizi anlatmanın sinema olduğunu nasıl anlayacaksınız? İşte bu da biraz yetenek, bakış, vizyon, algı, sinemayı bilmek, araştırmış incelemiş vs. olmayı gerektiriyor.

Yani özetle, anlatacak bir şeyleriniz olacak. Bunlar, sinema ile anlatılmaya uygun olacak. Sinema yapabilmek için senaryo, fotoğraf ve kurgu öğreneceksiniz. Ve sonra anlatmak istediklerinizi, senaryoya dökeceksiniz. Sonra bir ekip, ekipman toplayacak ve senaryonuzu çekeceksiniz. Çektiklerinizi birleştireceksiniz (Kurgu bu oluyor). Bunu yaptınız mı? Yaptınız diyelim. Ortaya çıkardığınız film, eğer belirli bir kitle tarafından izlenir ve benimsenir ise (Sevilmesi şart değil) size bir yönetmen denebilir. Ancak bu aşamalarda özellikle şu nokta önemli: Sinema, tek başınıza yapabileceğiniz bir uğraş değil. İnsan tek başına bir film çekemez ya da bu zaten bir ekiple çekmekten çok daha zordur. Bu anlamda bir ekip oluşturmanız gerekir ve bu da zaten insan ilişkileri demektir. Yukarıdaki arkadaşın dediği noktaya geliyoruz. Yönetmenlik, bir yönetici olmak, bir ceo olmak gibidir. Bu da bambaşka yeterlilikleri gerektirir. Ve bunların, yönetmen olmayı istemekle çok da ilgisi yok. Yönetmen olmayı isteyen sinemanın tekniğini öğrensin, buna tamam. Ama insanların sizin için çalışmasını ve emek vermesini nasıl sağlayacaksınız? Zenginlik ya da para bu noktada devreye giriyor. Ya zengin olup kendi filminizi çekeceksiniz. (Müzisyen Teoman'ın yaptığı gibi) Ya da bir yapımcıya ihtiyacınız var. Peki ortada binlerce "yönetmen olmak isteyen" varken hangi yapımcı neden size çuvalla para versin? Size nasıl güvensin?

Son olarak: Türkiye'nin, "tek filmlik yönetmenler mezarlığı" olduğunu biliyor musunuz? Çok sayıda genç sinemacı, tek bir film çektiler ve bir daha ellerine kamera almamak üzere sinemayı bıraktılar. Sizce onlar yönetmen mi? Peki İbrahim Tatlıses'in 21 film yönettiğini biliyor musunuz? İbrahim Tatlıses olmayı ister misiniz? Film çekmediğine şaşırılan, ısrarla "film yönetmeni olmayı istemeyen" ama fazlasıyla bu iş için yeterli olan bir çok insan olduğunu biliyor musunuz? (İlker Canikligil) Hollywood'taki sayısız çok zengin oyuncu, yapımcı, teknik kişinin yönetmen olmayı istemediğini hatta deneyip pişman olduğunu biliyor musunuz?

Konu üzerine daha çok uzun açıklamalar yapılabilir ama temelde yönetmen olmak, bir amaç değildir. Yönetmen olmak, yapılmak istenip başarılanların ve belirli kişisel tercihlerin ve yeterliliklerin sonucunda gelen bir isimlendirmedir.

Umarım bir pencere açabilmişimdir. Sağlıcakla...

Konuyla alakalı, bu sektörde eğitim almış birisi değilim. Çocukluk yaşlarımda yazın harçlık çıkarmak için kamera asistanlığı veya set asistanlığı vs yaptım.

Şunu söyleyebilirim ki, sisteme ve sete hiç girmediyseniz bu pek olacak bir şey değil. Kendiniz çekip yapmadığınız sürece... Gerçekle hiç alakası olmayan bir yer set. Ev gibi gözüken kartondan kutular, kırk farklı sahneler, sahnelerin birbiriyle alakasızlığı, farklı mekanmış gibi gözüküp aslında aynı yer olan onlarca mekan... En basiti, aynı stüdyolar bile birçok program için farklı farklı dizayn ediliyor...

Onun haricinde birkaç arkadaşım var bu sektörde. Birçok kez konuşuruz böyle konuları. Direkt yönetmen olamazsınız diye bir durum ülkemizde hatta belki dünyada söz konusu değil. Direkt yönetmen de olabilirsiniz. Tabii bunun için sizden birkaç şey isterler. Maddiyat, güç ve az da olsa bilgi. Bunların en az birine sahip değilseniz, kendi kendinize bir şeyler yazıp çekebilirsiniz. Tutar mı tutmaz mı bilmem... Ama tam manasıyla bir setin başına güçlü, zengin değilseniz sizi oturtmazlar. Çünkü yönetmen setin amiri. Sorumlusu. Bir nevi ceo su. Nasıl olabilirimden ziyade şu soruyu objektif şekilde cevaplayın. Size neden koca setin yönetimini ve işleyişini bıraksınlar ? Ne kadar set gördünüz bu işlere ne kadar hakimsiniz ki size bıraksınlar ?

Çok iyi bir tecrübeniz varsa bile bu işi yapmayabilirler. Yokken neden yapsınlar ? Yönetmen olmak istiyorsanız sizin için (yazdıklarınızdan yola çıkarak söylemeliyim ki ) en iyi yol kendi setinizi kurmak olacaktır. Tabi bu da ciddi bir para demek. Sadece bir kameranın günlük kiralama maliyeti bugün 2 bin liradan başlıyor. O kadar paranız yoksa da bir amatör kamera da olsa kendiniz çekip kendiniz montajlayıp kendizi yönetmeniz. Aksi halde yüzbinlerce liraya ihtiyacınız olabilir.

Gökten düşme ve uçarak zirveye konmak aile faktörü hariç kimseye pek nasip olacak bir şey değil. Yine de demeye değebilir. Kendiniz bir deneyin isterseniz. Lakin hayde yönetmen olmak istiyorum derseniz size sadece gülerler.