Bulutsuların ilk ortaya çıkışını anlayabilmek için, Büyük Patlama sonrası evrenin kısa bir tarihini gözden geçirmeliyiz.
Aslında hikayenin büyük bir kısmı ilk üç dakikada yazılıyor. Evrenin işleyişi, ilkel madde ve temel fizik kuralları bu dönemde şekilleniyor. Bu dönemde oluşan proton ve nötronlar çarpışarak döteryum elementlerini, bunlarda çarpışarak helyumu oluşturdu. Tabi bu dönemde yaşanan kozmik enflasyon (Büyük Şişme) evrenin hızlıca ısı kaybetmesinde etkili oldu. Tüm bunlara rağmen, evrenin ilk ışıması için 380.000 yıl yaşına gelmesi gerekiyordu. Çünkü o ana kadar aşırı sıkışık olan evrende, parçacıkların aşırı hızlı çarpışması ve ısı plazma halinden çıkmasına ve ışıma yapmasına engel oldu.
Evrenin ilk ışıması ile birlikte yeterince soğuması, serbest halde olan elektronların çarpışarak çekirdekler ile birleşmesi nötr atomların oluşmasını sağladı. Bu dönem için evrenin "karanlık çağı" diyebiliriz ve bu dönem yaklaşık 400 milyon yıl sürdü. Karanlık çağ sonrası atomların elektron alış verişi yapmaya başlaması ile iyonlaşma dönemine girildi.
Artık gaz kümelerin oluşması için her şey hazırdı (hidrojen ve kısmen helyum gazı), bu kümelerin zamanla kendi içine çökmeye başlaması, ilk galaksi kümelerinin ve devasa yıldızların oluşmasına neden oldu. İlk oluşan yıldızların ömrü çok kısa oldu (10 milyon yıl ömrü olan yıldızlar). Devasa büyüklükleri ile iç yakıtlarını hızlıca tüketmeleri ve merkezde oluşan iç basınç yüzünden tüm yakıtlarını yakamamaları, ömürlerinin kısa olmasının iki nedeniydi. Patlayan bu yıldızlar içinde bulundukları koşullara göre, kara deliklere, takım yıldızlara ve yıldız sistemlerine dönüşmeye başladılar.[1][1]
Kaynaklar
- S. Dutfield, et al. The History Of The Universe: Big Bang To Now In 10 Easy Steps. (2 Şubat 2022). Alındığı Tarih: 14 Eylül 2023. Alındığı Yer: Space | Arşiv Bağlantısı
