Farklı açılardan , ele alınırsa farklı cevapları olacak bir soru.
Şimdi öncelikle, Yapay Seçilim ve Doğal Seçilim Nedir? Bunları kavramak lazım.
Klasik ve mümkün olan en basit tanımlarını yapalım bu kavramların.
Doğal seçilim, belirli bir türde dış çevreye uyum konusunda daha elverişli özelliklere sahip organizmaların, bu elverişli özelliklere sahip olmayan diğer bireylere göre yaşama ve üreme şanslarının daha yüksek olması ve bunun sonucu olarak genlerini yeni kuşaklara aktarabilmeleri yoluyla işleyen evrimsel mekanizma.
Yapay seçilim, insanların bilinçli ve amaçlı olarak bir organizmanın belli özelliklerini seçmesi ve kontrollü olarak yetiştirmesi sürecini anlatan tanım.
Şimdi tanımlara,baktığımızda şunlar açık ve net ortaya çıkmaktadır.
Yapay seçilim,
Bilinçli ve zeki bir canlı olan insanın pragmatik amaçlar doğrultusunda ,bilinçli olarak gerçekleştirdiği bir eylemdir. Yapay seçilim doğrudan tek bir özellik bakımından ,insana yaralı olması için insanların , bazı canlı popülasyonlarını evrim geçirmeye zorlamasını içerir.
Klasik bir örnek olarak insanlar,en küçük çekirdeklere sahip , az çekirdekleri muzları seçmiş yapay olarak bu bitkilerin çiftleşmesini sağlayarak nesiller içerisinde küçük ve az çekirdekli muzlar elde etmiştir.
Burada bunu yapan insanlık sadece az ve küçük çekirdekli muz elde etme gayesindedir,bitkinin boyu,yaprak ,boyutu veya rengi vs gibi diğer özellikleri ile genel olarak ilgilenmez. VE AYRICA İnsan yaptığı yapay seçilim ile her nesilde daha az ve küçük çekirdekli muzlar elde edeceğini öngörebilir .Çünkü bilinç sahibidir ve yaptığı eylemi bu bilinç ile gerçekleştirmiştir.
Doğal seçilim ise bu özelliklerden yoksundur
Örnek olarak aslan ve ceylanları verelim. Ceylanların güçsüz ve yavaşlarını aslanlar yiyecektir. Bu yüzden sadece hızlı ceylanlar çiftleşme mevsimine kadar yaşayabilir. Ama aslanlarda da durum aynıdır. Hızlı koşamayan aslan aç kalır ve ölür böylece hızlılar çiftleşebilir artık yeni nesil daha hızlıdır. Ama aslanlar hızlandığı için artık hızlı olan ceylanlardan bazıları yavaş sayılmaya başlar. Bu şekilde her iki tür de hızlanır.
Görüldüğü gibi burada her hangi bir bilinçli,niyet ve plandan söz edilemez,Aslanların ,ceylanlara evrim geçirtmek gibi bir gayesi yoktur.Ve hatta ceylanların evrimi,aslanların işini zorlaştıracak ve onları da evrim geçirmek durumunda bırakacaktır.Doğanın bir bilinci,niyeti ve öngörüsü yoktur.
Şimdi esas soruyu yanıtlayabiliriz.
Yapay seçilim de doğal seçilimin içerisinde ve bir parçası değil midir?
Bu felsefi yanı olan bir soru aslında.
Buna kendimce şöyle cevap veririm: Doğa bilimlerinin incelediği,ifade ettiği bize sunduğu her şey doğanın bir parçasıdır.
Eğer bilimsel tanımların dışında bu tarz bir felsefi bakış açısıyla konuyu incelersek evet insan eylemleri de doğanın bir parçasıdır.Fakat yukarıda bahsedilen farklar Yapay Seçilim ve Doğal Seçilimin farklı başlıklar altında tanımlanıp, incelenmesi için bilim insanları tarafından yeterli görülmüştür.
Kaynaklar
- Yazar Yok. Doğal Seçilim. (10 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 10 Şubat 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
- Yazar Yok. Yapay Seçilim. (10 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 10 Şubat 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
- Yazar Yok. Muzun Evrimi. (10 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 10 Şubat 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı