Tanrının var olduğu sonucuna nereden ulaşıyoruz? Ya da Tanrı varsa Allah olduğuna nasıl emin olabiliyorsunuz?

"Tanrının var olduğu sonucuna nereden ulaşıyoruz?" cümlesi, her kelimesinde değişkenlik taşıyan bir cümle. "Tanrı" değişken. "Var olduğu" değişken. "Sonuç" değişken. "Nereden" değişken. "Ulaşıyoruz" değişken.

"Tanrı", her inanışa, dine göre farklı niteliklerde bir varlık. Hangisinden bahsediyoruz?

"Var olması" tamamen kavramsal. Tanrının var olduğuna dair bir kanıt yok. Ama ilginç olan, tanrının varlığını kabul eden, Dünya'nın çoğunluğuna denk gelen insanlar için böyle bir kanıta gerek yok. Çünkü bu bir inanç. Kanıt gerektirmeyen güven hissi.

"Sonuç" diye bir şey yok zaten. Dinlere mi sonuç dersiniz, evrenin varlığına mı sonuç dersiniz, savaşlara ölümlere mi sonuç dersiniz, tarikatlara mı sonuç dersiniz, doğaya denizlere ormanlara çiçeklere böceklere mi sonuç dersiniz orası size kalmış. Tanrının varlığının sonucu son derecede flu bir durum.

"Nereden?" meselesi çok daha sorunlu. İnananlara göre kitaplar, yeterli. Kitap, o var diyor. Ona inananlar kitapta böyle diyor diyor. O da beni kitaptan okuyun diyor. Bu üçgen, içkin. Kendi içinde yeterli. Ama dine inanmayan kitle doğaya, evrene bakıp "bunu biz yapmadık, belediye de yapmadı, Amerika da yapmadı, ya uzaylılar yaptı ya da tanrı yaptı" diyorlar. Uzaylıların bu mavi gezegene gelip insanları var etmesi biraz tedirgin edici olduğu için Tanrı daha mantılı görünüyor. Kimine göre de evrene, doğaya, dünyaya bakmak "nereden" sorusu için yeterli cevap teşkil ediyor. Ama bir kesim için ise "nereden" sorusuna verilen ikna edici bir cevap yok.

"Ulaşıyoruz" hepten garip bir durum. Kim ulaşmış tanrıya? İnananlar mı? Tanrı zaten ulaşılmaz, yukarıda, ulu, güçlü vs. Ona ulaşamayız. Onu anlamaya çalışırız. İlginç olan şu ki ona ulaşmak için varlığını peşinen kabul etmek gerekiyor. Ulaşamasak da, onu göremesek de, hissedemesek de varlığını kabul etmek zorundayız. Buradan anlaşılabileceği gibi, diğer kelimelerdeki belirsizlik gibi bu da değişken. Bir ağacın dibine oturup tanrıyı arayan birinin eline bir kelebek konuyor ve o kişi, o kelebeği tanrının gönderdiğini düşünüyor. İşte, o kişi tanrıya ulaştı. Çünkü o kelebek bir işaretti.

Özetle... Ulu bir yaratıcının var olduğu iddiası bugüne kadar kanıtlanamamıştır. Ateizm zaten temel olarak, yaratıcının var olduğu iddialarını ikna edici bulmama halidir. Dikkat edilmesi gereken nokta şudur: Yaratıcı fikri ve iddiası, iddia edildiği gibi ilk insandan beri yok. İnsanlık tarihinde, bir noktada yaratıcı fikri ortaya çıktı. En azından bir metin, bir öğreti, belirlenmiş niteliklere sahip bir varlık olarak. Bu nitelikleri yazanlar, bu bilgileri nereden edinmişler? Sorun burada. Bu ikna edici gelmiyor bazı insanlara. Eğer yaratıcı kavramına bilimsel ve gerçekçi olarak yaklaşırsak onun varlığını kabul etmek olanaksızdır. Kimi inananların iddialarındaki gibi konuya "karınca da bizim varlığımızı bilmiyor, göremez ve anlayamaz. Bu nedenle bizim, bizden çok daha gelişmiş bir varlığı algılamamız olanaksızdır" gibi yaklaşırsak da ortaya, onun bizi yaratıp yaratmadığını da belirleyemememiz (neticede karıncalar bizi algılayamaz ve anlayamaz ama onları biz yaratmadık) onun ulu bir yaratıcı olduğunun kanıtı değildir gibi bir sonuç çıkar.

Bu sohbet, bu aşamadan sonra neredeyse tamamen kelime oyunları, hangi kelimenin hangi alanı kapsayıp kapsamadığı, kavramların hangi noktada kesişip hangi noktada ayrıldıkları üzerinden yürür ki bu yaklaşım biçimi de zaten bizi bir sonuca ulaştırmaz. Binlerce yıldır ulaştırmamıştır. Ama temel dinamik şudur ki yaratıcının varlığı kanıtlanamamıştır. Onun varlığını kabul etmemiz için elimizde bir veri, bir bilgi, bir dayanak yok. Kalan tek seçenek inanmaktır. Bir kanıt gerektirmeyen güven şekli. E bu da haliyle kişisel bir tercih. İnanç özgürlüğü diyoruz buna.

Özetle böyle...

Tanrının var olduğu gibi bir sonuca ulaşmayı, problem çözmek, bilimsel bir keşif yapmak gibi algılarsak, geçersiz bir sonuca gidiş olacaktır. Bir konuyu anlama, analiz etme, sonuca varmada kullandığımız rasyonel yöntemler, kendi ihtiyaç, araştırma, keşfetme arzumuzun gereklerini sonuçlandırabilir. Varoluşu yorumlama gibi üst, felsefi bir bir sorgulama için böyle yöntemler yetersizdir. Felsefi bir ihtiyacı, bilimsel metodlarla anlamaya çalışıp, sonucun var ya da yok olabileceği yaklaşımı hatalı yani.

Bu şekilde bakan bir zihin, tasarımcının olmadığını söylediğinde, kendi zihninde tasarladığı bir kavramın olmadığı sonucuna ulaşmıştır. Yöntem hatalı olduğunda, sonuç geçersiz olacaktır. Aslında tanrının varlığı yokluğunun bile önemi kalmıyor metodoloji hatalı olduğunda. Eğer bakış açımız hatalıysa elde ettiğimiz sonuç doğru bile olsa biz onu olması gerektiği gibi anlayamayacağız...

Varlığına inanmak yada bir takım şeyleri delil olarak göstermek onun varlığına kanıt değildir ve hiçbir zaman kanıtlanamaz bu samanlıkta iğne aramak gibi bir durum dünyada bir yaşam var evrende başka canlılar varmı henüz kanıt yok ama şu bir gerçek bizim yaşadığımız dünyada büyük haksızlıklar var tanrı buna hergün şahit oluyor ama müdahele etmiyor yada gücümü yok yada gücü var ama müdahale mı etmek istemiyor pek adil biri olmadığı kesin bir sonuç

Evrende sebepsiz kendi kendine olmuş tek bir olay yoktur. Evrende her olayın bir sebebi vardır ve o sebebin de bir sebebi vardır ve bu sebepler zincirleme olarak geçmişe doğru uzanırlar. Geçmişe uzanan bu sebep-sonuç zincirinin bir başlangıcının olması zorunludur. Bu başlangıca yani sebepler zincirinin ilk halkasına ''ilk sebep'' diyoruz. Evrendeki her şeyin ve olayın sebebi ve o sebeplerin sebepleri geçmişe doğru zincirleme gider ve o ''ilk sebebe'' bağlanırlar.

1- ''ilk sebep'' adı üstünde ilktir ve ''ilk sebebin'' sebebi yoktur.

2-oysa biliyoruz ki başlangıcı olan her şeyin bir sebebi vardır

Zira başlangıcı olan, yani yokluktan varlığa çıkmış hiçbir şey kendi kendine yokluktan varlığa çıkamaz. Çünkü yokluktaki bir şey yani olmayan bir şey iş yapamaz, dolayısıyla kendini var etme işini de yapamaz. Bunun için de kendini var edecek bir sebebe muhtaçtır.

3-Öyleyse ilk sebebin başlangıcı yoktur.

4-Yine biliyoruz ki zamanın içinde olan her şeyin başlangıcı vardır.

Çünkü madde ezeli değildir, zira madde ezeli olsa, yani günümüzden sonsuz yıl önce de madde var olsa, o maddenin günümüze ulaşması sonsuz sene sürer, yani madde günümüze ulaşamaz. Çünkü sonsuz senenin geçmesi mümkün değildir. Ancak madde günümüze ulaştı. Öyleyse ezeli değildir, yani bir başlangıcı vardır.

5-Öyleyse ilk sebep zamanın dışındadır.

6-İlk sebep zamanın dışında olduğu için, ‘’var olmamıştır’’ , ‘’zaten vardır’’.

Çünkü var olmak ya da var edilmek, yani yokluktan varlığa çıkmak ya da yokluktan varlığa çıkarılmak, değişmek demektir. Oysa zamanın dışında olan değişmez. Değişim ancak zamanın içinde olmakla ve zamanın akmasıyla mümkündür. Tanrı ise zamanın dışındadır. Dolayısıyla var olmamıştır veya yaratılmamıştır, zaten vardır.

Soru: Argümanını determinizme dayandırıyorsun oysa determinizm özellikle kuantum mekaniği geliştikçe önemli eleştiriler almıştır.

Cevap: Argümanımı determinizme dayandırmıyorum. Determinizm aynı sebepler aynı sonuçları doğurur der. Benim böyle bir iddiam yok ben evrende sebepsiz kendi kendine olmuş tek bir olay yoktur diyorum. Bu determinizm değildir. Eğer gösterebiliyorsanız sebepsiz kendi kendine olmuş tek bir olay gösterin.

Soru: Sebepsiz kendi kendine olmuş tek bir olay yoktur dedin. Peki öyleyse ilk sebebin sebebi ne?

Cevap: Hayır öyle demedim. Evrende sebepsiz kendi kendine olmuş tek bir olay yoktur dedim. İlk sebep evrenin sebebi olduğu için ''evrende'' sözüyle ilk sebep kastedilmemiştir evrende olan şeyler kastedilmiştir.

Soru: Her neyse ilk sebebin sebebi ne?

Cevap: Öncelikle şunun altını çiziyorum, yukarıda açıkladım, bu evrenin varlığı sebebi olmayan bir ilk sebebin varlığını zorunlu kılıyor, bu bir ve ikincisi ilk sebep adı üstünde ilktir ve öncesi yoktur, eğer ilk sebebin de bir sebebi olsaydı ona değil, sebebine ilk sebep derdik.

Soru: Peki ilk sebep nasıl var oldu, onu kim yarattı?

Cevap: İlk sebep zamanın dışındadır. Zamanın dışında olduğu için de ''var olmamıştır'' , ''zaten vardır'' dolayısıyla yaratılmamıştır çünkü zamanın dışındadır. Dolayısıyla ‘’ilk sebep nasıl var oldu, onu kim yarattı’’ sorusu doğru bir soru değildir

Soru: İlk sebebin zamanın dışında olduğunu ispatlayacak başka argümanın var mı?

Cevap: Zaman ezeli değildir zira ezelde yani günümüzden sonsuz yıl önce var olan bir şeyin günümüze ulaşabilmesi için sonsuz yıl geçmesi gerekir. Sonsuz yılın geçmesi ise imkansızdır çünkü sonsuz adı üstünde sonu olmayan demektir. Öyle ise zaman ezelde var olsaydı günümüze ulaşamazdı. Oysa biz zamanın günümüze ulaştığını biliyoruz. Öyleyse zaman ezelden beri var olamaz. Bu da demektir ki zamanın bir başlangıcı vardır. O başlangıç noktasında zaman yokluktan varlığa çıkmıştır. Zaman yokluktan varlığa kendi kendine çıkamayacağına göre zamanı yoktan var eden dolayısıyla kendisi zamanın dışında olan bir güç vardır. Bu güç zamanı yoktan var ettiğine göre kendisi zamanın içinde değil dışındadır.

Soru: İlk sebebin Tanrı olduğunu nereden çıkardın?

Cevap: İlk sebep zaman da dahil olmak üzere tüm varlığı, yani var olan her şeyi yoktan var edendir öyleyse çok güçlüdür. İlk sebep aynı zamanda fizik kurallarının da sebebidir, yani onları yoktan var edendir, dolayısıyla çok zekidir. İnsandaki bilinci var eden de ilk sebeptir, öyleyse kendisinin bilinçsiz olması düşünülemez.