Bu konuda bir neden-sonuç ilişkisi yanılsaması var.
Genetik olarak zeki olmak diye bir şey olup olmadığı şüpheli. Yani zeki insanların çocuğu zeki olur, zeki olmayan insanların çocukları aptal olur diye bir ayrım yok.
Fiziksel özelliklerin çoğu ise kalıtsal gerçekten. Anne baba uzun ve iri ise çocuğun küçük olması daha düşük olasılık, geçmiş atalarından gelen bir genetik etki yoksa.
Buna göre zeka, direk beden yapısı ile ilgili diyemeyiz. Gayet zeki bir ton iri yarı insan var zaten.
Ama esas nokta, günlük hayata baktığımızda gerçekten böyle bir ayrımın var olması. Bunun temel sebebi de şu: Bu ikisinin de belirli açılardan sonradan geliştirilme şansı var ve insan doğuştan hangi açıdan daha avantajlı ise zaten yaşamı boyunca ona yatırım yapar genelde. Bu nedenle zaten zeki olanlar, yaşamları boyunca bedenlerine yatırım yapmıyor, bu nedenle bedenleri daha zayıf oluyor. Doğuştan çok zeki bir çocuğu, yüksek olasılıkla beyni ile üretim yapacağı bir alana yönlendirirsiniz. Doğuştan bedensel avantajı olan bir çocuğu da bedensel meslek ve üretimlere.
Bu nedenle de hayatı boyu beyni ile çalışan biri bedenini ancak yaşamını sürdürecek ve mesleğinin gerektirdiği kadar kullanır. Bu nedenle de bedeni ancak o amaçla biçimlenir. Ancak bedeni ile çalışan biri de beynini yaşamını sürdürecek ve mesleğinin gerektirdiği kadar kullanır. Bu nedenle de beyni de o amaçla biçimlenir. Bu ikilikte ne beyni işe çalışan illa çelimsiz, ne bedeni ile çalışan illa aptal olur demektir. Ama bu temel yaşamsal ve profesyonel farklılık da belirli ayrımlara neden olur. Ve işte bu nedenle çevremize baktığımızda böyle bir ayrım görüyoruz. Bu nedenle Celal Şengör, İlber Ortaylı gayet kilolu, hareket etmekte zorlanan, bedensel olarak pek sağlıklı ya da gelişkin görünmüyorlar mesela. Ama Michael Jordan, Clint Eastwood daha çok bedenleri ile çalışarak hayatları geçirmiş kişiler oldukları için geçkin yaşlarına rağmen fiziksel olarak inanılmaz derecede iyiler. Ama bunun sebebi Celal'la İlber'in doğuştan çelimsiz, Micheal'la Clint'in aptal olması değil. Özellikle bu kişileri örnek veriyorum ki Micheal da Clint de gayet zeki tipler. Öne çıkan vasıflarının belirli mesleklere ve uzmanlaştıkları mesleklerin gerekliliklerinin de fiziksel sağlığa daha fazla ihtiyaç doğurması. Hiç şüpheniz olmasın ki Celal ya da İlber'i çocuk yaşta spora ya da oyunculuğa, Michael ya da Clint'i çocuk yaşta bilime yönlendirseydiniz yine başarılı olurlardı. Burada ise devreye karakter, cesaret, irade, çalışma, azim, yetenek gibi olgular giriyor. Ve bunlar ne zeka ne beden.
Özetle... İnsan biraz da neye yatırım yaptığınız ile biçimlenen bir makine. Ve çok fazla bileşenden oluşuyor. Ayrımlar, dinamikler pek net değil. Hayli karmaşık. Çizgileri pek sert çekmemek gerekiyor.
Umarım açıklayıcı olmuştur. Sağlıcakla.
