Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Esat Kudret
Üye 17 Kasım 2022
0

Kendi tespit ettiğimiz yasalara göre, evrenin, hiçbir zaman ulaşamayacağımız alanları ile ilgili "ahkam" kesmede matematiğe ne kadar güvenebiliriz?

316 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Voxel .
Voxel .
21K UP
Fizik Lisans (devam ediyor) - Yaşam boyu öğrenci 18 Kasım 2022

Bilimde güven ve kuşku bir madalyonun iki yüzü gibidir, ayrılamaz bir bütündürler.

Bu yüzlerden ilki olan kuşku, tamamen kümülatif farkındalıklarımız neticesinde algılayabildiğimiz gerçekliğin asıl gerçekliği kısmi olarak yansıtabilmesinden kaynaklı hatalarımızı fark edebilmemize olanak tanır. Öte yandan, güven yüzü, sınanmış varsayımlarımızın uygulama sahasında yer edinebilmesini sağlar, ki bu bilimi felsefeden ayıran en temel özelliklerdendir. Nasıl ki bir şeyleri tarif ederken tarifimizi üzerine kurduğumuz bir referans noktasına ihtiyaç duyuyorsak aynı şekilde bilim de ancak ön kabullerin varlığı ile ilerleyebilmektedir. Bu ön kabullere olan güvenimiz, gözlemlediğimiz gerçeklik ile bu ön kabullerin ve onların pratiklerinin yüksek oranda örtüşmesi koşuluyla var olabilmektedir.

Bu sayede defalarca sınanmış düşünce sistemlerini inşa eder, bazen tümden yıkar, sıklıkla ise yeniden düzenleriz. (Haliyle, "ahkam kesmek" yerinde bir kullanım olmayacaktır.)

Tüm Reklamları Kapat

Matematik de gözlemlerimizi sistematik bir biçimde izah edebilmemizi sağlayan, her şeyden önce tamamen bizim geliştirmiş olduğumuz ortak bir dildir. Ancak her sistemimizde olduğu gibi, o da değişir, gelişir, yani dinamiktir. Kendisini sürekli olarak "daha güvenilir" olacak şekilde revize eder. Tam da bu nedenle genel anlamda güvenilirdir, ve tam da bu nedenle mevcut durumuyla değerlendirildiğinde mutlak güvenilir değildir.

Yasa dediğimiz şeyler de her ne kadar defalarca ve bağımsız olarak sınanmışlarsa da en nihayetinde birer önermedirler ve mevcut matematiğe bağlıdırlar. Yani yukarıdaki durum onlar için de geçerlidir. Bu doğrultuda düşündüğümüzde, gözlem ve deneylerimizle zıt düşmedikleri sürece önermelerimizden başka tutunacak bir şeyimiz olmadığını fark ederiz. (Pragmatist perspektiften: Bir şeyi, aksi ispatlanıncaya dek varsaymak ve bu varsayımdan teknoloji üretmek, hiçbir şey varsaymamaktan iyidir.)

Sonuç olarak matematiğe, onu kullanarak tutarlı öngörüler oluşturabildiğimiz ve arada bir madalyonun öteki yüzünü çevirdiğimiz sürece güvenebiliriz.

Medeniyet, şu anki düzeyini bu güven ve kuşku ikilisine borçludur.

3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close