Merhaba Emirhan, avusturyalı bilim adamı Erwin Schördingerin dalga denklemi atom ve atom altı parçacıklar için klasik fizikteki newtonun F=ma formulü değerindedir. Öyleki Schordinger bile kendi denklemini yorumlayamadı
Dalga fonksiyonunu özet geçecek olursam "olasılık yoğunluğu" diyebiliriz.
Çekirdeğe bağlı bir elektronun davranışı hakkında bilgi elde etmek için enerji korunumu kavramını (Kinetik Enerji + Potansiyel Enerji = Toplam Enerji) kullanır. Bunu, bir elektronun dalga fonksiyonunun hesaplanmasına izin vererek yapar. Schrödinger denklemini çözmek bize dalga fonksiyonlarını verir. Bunlarla, bir atom veya moleküldeki elektronları karakterize eden orbitallerin kuantum sayılarını, şekillerini ve yönelimlerini elde ederiz.
Zamana bağlı olan ve zamana bağlı olmayan dalga fonksiyonları vardır.
Zamandan bağımsız denklem, elektronun kuantum durumunun değişmediğini, dolayısıyla elektronu duran bir dalga olarak kabul eder. Zamandan bağımsız denklem elektron yoğunluklarının dalga fonksiyonunun karesi olan Ψ 2 kullanılarak bulunmasına izin verir. Denklem, göreli olmayan hızlarda hareket eden elektronlar için geçerlidir. Denklem bize şöyle söyler: Dalga Fonksiyonunun Kinetik Enerjisi ile Potansiyel Enerjisinin Toplamı = Dalga Fonksiyonunun Toplam Enerjisi
Zamandan bağımsız Schördinger denklemi, Kartezyen koordinatlar x, y, z gibi herhangi bir uygun koordinat sisteminde yazılabilir.[3][4]
Aşağıda attığım kaynakları okuman sana istediklerinden daha fazla bilgiler sağlar ve nasıl türetildiğini anlamak istiyorsan ytden videolara bakabilirsin türkçe anlatımları mevcuttur.
Schordingerin dalga fonksiyonunu açıkladığımıza göre dalga fonksiyonunun çökmesine değinelim, özetlersek schordingerin düşünce deneyinde kedi radyasyonla koyup bir zaman bırakılıyor kutuyu açmadığımızda kedi hem ölü hemde diridir kedinin oldugu birden fazla durum/dalga fonksiyonu vardır ve biz kutuyu açtığımızda var olan dalga fonksiyonları çöker/var olan birden fazla olasılık çöker ve tek bir olasılığın gerçekleşmesine sebep olur yani gözlem yapmak dalga fonksiyonunu çökertir. Kuantum teorisinde, kuantum parçacıkları aynı anda durumların süperpozisyonunda var olabilir ve diğer parçacıklarla etkileşim üzerine tek bir duruma çökebilir[1]
Burda çift yarık deneyine ve onun sonuçlarına yapılan yorumlardan biri olan kopenhang yorumuna değinmekte fayda var
Deneyde demir bilyeler yarıktan geciyor ve duvara düşen izdüşüm 2 düz cizgi oluyor dalga gönderiyorlar ve duvarda çıkan izdusum girisim deseni oluyor (dalgalar yarıktan geçtikten sonra birbirleriyle etkileşime giriyorlar) bu sefer klasik fizikten uzaklaşarak önce ilk yarıktan elektronlar fırlatılıyor duvardaki izdusum duz cizgi oluyor bunu cift yarıkta deniyorlar ve duvarda çıkan izdüşüm girişim deseni oluyor (yani elektronlar birbirleriyle etkilesime giriyor) gerek dedektör gerek insan olarak gözlemci koyarak etkileşimleri incelemeye çalıştık istediğimizi elde ettik ancak bu sefer duvardaki izdüşüm 2 düz çizgiydi kopenhang yorumu bohr ve öğrencisi tarafından yapılan yorumdur bu forum özetle deneyin sonucunu dalga fonksiyonunun çökmesiyle açıklar kısaca gözlem yapmak kuantum durumlarını çökertiyor.[2] Sağlıcakla kalın.
Kaynaklar
- Dr. Christopher S. Baird. (2022). Düşünce Deneyi. .. | Arşiv Bağlantısı
- Emir haliki, et al. (2022). Çift Yarık Deneyi. .. | Arşiv Bağlantısı
- ., et al. (2020). Schordingerin Dalga Denklemi. .. | Arşiv Bağlantısı
- Eric Gregersen, et al. (2022). Schordingers Wave Equation. .. | Arşiv Bağlantısı
