Kastetmeye çalıştığınız şeyin kuantum dolanıklığı olduğunu tahmin ediyorum çünkü genelde popüler bilim anlatıcılığında "Bunlardan birisini evrenin bir tarafında, diğeri öteki tarafında olsun." ifadesi dolanıklık ile alakalı bir konuda kullanılıyor.
Peki dolanıklık olan iki sistem arasındaki ilişki bilgi aktarımı mıdır? Bunu net bir şekilde görebilmek için basit bir örneğe bakalım. Bir psi ve bir phi durumu düşünelim. Dolanıklık, tensör çarpımı ile ifade edilir.
İki durum da parçacıkların spinlerinin durumlarını ifade etsin:
Görüleceği üzere bir bilgi aktarımından ziyade aynı "şey"in farklı parçaları gibidir. Belki kafanızda şöyle canlandırabilirsiniz: defterinizden bir kağıt koparın. Kağıdın iki yerinden küçük yuvarlak parçalar yırtın. Kağıdı defterin kapağının üzerine koyun. İkisi de defter kapağını gösterecektir. Peki bu iki yırtığın iletişim kurduğu anlamına mı gelir? Hayır, sadece aynı defterin farklı parçalarını gösteren kısımlardır.
İki parçacığı dolaştırdığınızda parçacıklar dolaşık durumun farklı konumlardaki uzantıları olacaklardır.
Mesela psi durumuna bir işlemci etkisin:
Bu durumda vektörün elemanlarının her birinin, dolayısıyla her bir kombinasyonun ihtimal genliği değişebilir, bu da dolaşık durumun değişmesi anlamına gelir.
Anlatmaya çalıştığım, iki dolaşık sistemden birinde bir değişim meydana geldiğinde diğer sisteme ışık hızından hızlı bir aktarım olması gibi bir açıklama yerine meydana gelen değişimin iki sistemin oluşturduğu dolaşık sistemde meydana gelmesi ve doğal olarak ikinci sistemin de etkileneceği açıklamasının kullanımının doğru olacağıdır.
