Hayvanların tekerlek geliştirebilmek için öncelikle tekerleğin dönebileceği engebesiz, düz arazi veya yollara ihtiyacı var. Şu anda arazi için geliştirilen robotlar bile genelde 2-8 bacaklı. Kent ortamı için geliştirilenlerde hibrit yöntemler iyi sonuç veriyor (paletli tekerlek + dönüşen bacak).
Düz yollar; tarım, kentleşme ve ticaretle ortaya çıktı. Yani bizim tekerlek ihtiyacımız bile son birkaç bin yıllık bir gelişme.
Onun haricinde, tekerlek benzeri hassas bir yapı, daha kolay zarar görür ve bünyenin hasarı tamir etmesi zor olur. Kanadı kırılan kuşun açlıktan ölmesi misali. Evet, üremeye engellemiyorsa, sorun değil, ancak sürekli yere temas eden bir parçanızın zarar görmesi, kanada göre daha kolay. Sonra buna fren mekanizması vs. uydurmanız gerekir, ki canlılar için kötü bir tasarım. Tekerleğe dönüşebilecek bir balık uzvu bulmak zaten zor. Bir de besinden gelen enerjiyi daire hareketine çevirmek de çok masraflı, onun için de ayrı bir mekanizma gerekir.
Linkte Richard Dawkins 1996 yılında yayınlanan bir makalesinde tüm bunları ele almış. Burada verdiği örnek; bakterilerin flagellası, canlılarda görülen yegane örnek gibi duruyor. O da suda yaşayan ve tek hücreli bir bakteri için geçerli.
Tekerlek değil de yuvarlanma olarak bakarsak belki ilkel deniz canlılarının uzuv geliştirmeden önceki dönemlerden birkaç örnek bulmak mümkün ama anlaşılan besine ulaşmak için veya çiftleşme için bir avantaj sağlamamış ki seçilmemiş. Karaya çıkışla süren evrimde de çölde yaşayan yuvarlanan örümcek (wheel spider), rüzgarla dönerek savrulan ve bu sayede sporlarını dağıtan "tumbleweed" gibi bitkiler ve hatta gübreye tutunup yuvarlanarak da yol alabilen bok böceği gibi örnekler de akla geliyor.
Kaynaklar
- R. Dawkins. Neden Hayvanlar Tekerleksizdir.. (21 Kasım 1996). Alındığı Tarih: 15 Eylül 2021. Alındığı Yer: | Arşiv Bağlantısı
