Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
0

Bir yıldız nasıl bu kadar uzun ömürlü olabiliyor?

Çoğu yıldızın ömrü 1 milyar yıl dahi sürmemiş olabilirken Methuselah nasıl olabiliyor da evren kadar (bazılarınca da evrenden daha yaşlı) yaşlı olabiliyor?
207 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Barış Barış
bilim meraklısı

merhaba,

  • önce genel bir kuraldan bahsedelim, bir yıldızın kütlesi ne kadar küçükse uzun ömürlü olma ihtimali o kadar artar. mesela bizim Güneşimiz de orta/küçük kütleli bir yıldız ve ömrü yaklaşık 10 milyar yıl tahmin ediliyor ki hiç fena bir rakam değil. Ha bu arada bu ömrün yarısı gitti :)
  • neden böyle? çünkü kütle ne kadar azsa merkezdeki nükleer reaksiyonların (hidrojen birleşmesi ve helyuma dönüşme) dışarıdan içeriye olan kütleçekime karşı koyması o kadar olası.
  • söz konusu yıldız da bizim güneşimiz yaklaşık %80 i kadar kütleye sahip. dolayısıyla yaşlı bir yıldız olması normal olduğu gibi bu güne kadar patlamamış olması da beklendik bir şey.
  • bu yıldızı enteresan kılan şey neredeyse evrenimizle yaşıt çıkması. dolayısıyla ilk kuşak yıldızlardan oluştuğu düşünülmekte. bir de bazı hesaplamalar sanki evrenimizden daha yaşlıymış gibi çıkmıştı ilk zamanlarda şimdi o olçümlerle ilgili hata payları düzeltiliyor. yine de ilginç bir durum tabi.
  • bu arada şunla kapatalım, böyle yaşlı yıldızları inceleyebilmek evrenin yıldızların oluştuğu ilk zamanlarına ait gözlem yapmamızı da sağlamış oluyor. o yüzden bilim dünyası açısından kıymetli.

Kaynaklar

  1. D.Crookes - Çevermen : E.Fıçıcığolu. Methuselah Yıldızı Ve Evrenin Yaşı Problemi. (24 Kasım 2020). Alındığı Tarih: 17 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Ögetay Kayalı
Astrofizikçi | NASA/APOD | Rasyonalist

Evrenden daha yaşlı bir yıldız yok, olması da akla yatkın değil. Bazılarınca dedikleriniz, bilimsel keşfin kendisinden haber olmadığı halde bunu haber yapmaya çalışan basın mensupları. O keşfin makalesinin başlığında bile kocaman "Büyük Patlamadan Hemen Sonra Oluşan..." diye yazıyor.

Yıldızların nasıl bu kadar uzun ömürlü olabildikleri ise sözel olarak anlatması basit bir konu. Fakat sorulan şey sayısal değer. Bunu da ispatlamak gerekir ki bu o kadar kolay değil. En kaba açıklamasıyla bir yıldızın ömrünü belirleyen şey onun kütlesidir. Bunun dışında onun dönüş hızı ve metal bolluğu dediğimiz hidrojen ve helyum dışındaki element bollukları da önemli. Eğer yıldızın kütlesi düşükse, merkezdeki basınç, dolayısıyla sıcaklık nispeten düşük olur. Bu da onun daha yavaş reaksiyon üretmesi demek. Dolayısıyla yakıtını çok daha yavaş harcar. Aynı zamanda daha soğuktur, yani enerjisi de daha düşüktür.

Tüm Reklamları Kapat

Bir benzetme yapacak olursak çok hızla giden bir arabanın benzini su gibi içmesini buna örnek gösterebiliriz. Aynı benzinle çok daha yavaş giden bir araba, çok daha uzun süre yol gidebilir.

Fakat tekrar altını çizmek gerek, bunun nasıl olup da 10 milyarlarca yıl mertebesinde olabileceğini izah etmek, tüm bu astrofiziksel süreçlerin ispatından geçiyor. Sayısal bir sonucu konuşurken, sözel izahlardan mümkün mertebe kaçınmak gerek. Çünkü yukarıda yaptığım açıklama bir yıldızın "ne kadar" süre yaşayacağı hakkında hiçbir şey söylemiyor.

Eğer bunlara dikkat etmezsek, makalenin başlığına bile dikkat etmeden bunun yanlış haberini yapan, yıllar sonra bile burada konu olmasına neden olan basın mensupları gibi yanlış algılara mahal vermiş oluruz.

Kaynaklar

  1. Ö. Kayalı. Evrenden Yaşlı Yıldız Mı Keşfedildi: Methuselah Yıldızı (Hd 140283). (19 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 19 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Rasyonalist | Arşiv Bağlantısı
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close