Merhabalar.
Pozitif bilim muğlak bir terim olduğu için biraz açmak gerekiyor. Sanırım insan bilimleri ve sosyal bilimlerin aksine doğa bilimlerini nitelemek için kullanıyorsunuz bu ifadeyi. Genellikle bu ayrım yapılırken bir bilimin pozitif bilim ya da normatif bilim olduğu şeklinde ayrım yapılır. Pozitif bilimler sadece olguları raporlamakla, normatif bilimlerse bir şeylerin nasıl olması gerektiğiyle ilgili öneriler ve değer yargıları sunmakla ilişkilendirilir. Sizin sorunuz da bu bağlamda değerlendirilmeli bence. Esas soru tıbbın normatif bir bilim olup olmadığı yani.
Normatif ve pozitif bilim ayrımının keskin bir şekilde yapılabileceğinden şüphe duyulabilir aslında. Bir kere bütün bilimlerin objektif olmak, belli türden yöntemlere dayanmak ve dahası o bilimin iyisi/kötüsü şeklinde çeşitli normların bulunması gibi anlamlarda normatif olduğu iddia edilebilir. Öte yandan bunun bütün bilimlerin önemsiz bir anlamda normatif olduğunu gösterdiği ve normatif bilimlerin sadece epistemik normlar içermek anlamında değil, epistemik olmayan değer yargıları içermek açısından normatif oldukları iddia edilebilir. Normatif bilimler derken bu ikincisi kastediliyor dememiz daha doğru olur.
Mesela bu ikinci anlamda düşünürsek ekonomi bir pozitif bilim midir yoksa normatif bilim midir? İkisi de olabilir. Pozitif ekonomi sadece ekonomik olguları tasvir ederken, normatif ekonomi çeşitli politikalar önermeye çalışır. Ekonomik açıdan şu şu politikanın benimsenmesi daha uygundur türü normatif yargılarda bulunur. Bu şekilde düşünecek olursak tıbbın hem pozitif hem de normatif tarafları var gibi görünüyor. Belli organların belli koşullarda nasıl çalıştığına dair olguları toplamak ve mekanizmalar öne sürmek gerek mesela. Bu anlamda tıbbın belli türden olguları tasvir ettiğini yani pozitif bir bilim olduğunu söylemek doğru görünüyor. Ama hastalık kavramına başvurduğumuz zaman da tıbbın normatif tarafı açığa çıkıyor. Çünkü hastalık tanım gereği olumsuz görülür. Yani bir durumun hastalık olduğunu söylemek normatif bir yargıda bulunmaktır. Hastada 'yanlış giden bir şeyler' olduğunu söyleriz. Bunun dışında alanın uzmanları tarafından sağlık politikalarının öneriliyor olması da söz konusu olduğu için tıbbın yine normatif bir tarafı varmış gibi görünüyor. Yani tıp hem pozitif bilimlerden hem de normatif bilimlerden bir şeyler içeriyor.
Sonuç olarak eğer pozitif bilimden kastınız normatif bilimlerin zıttıysa tıbbın normatif bir bilim olduğunu söyleyebiliriz. Ancak pozitif bilimlerden gündelik dilde insanların kastettiği şey daha farklı olabiliyor. Pozitif bilimleri 'objektif bilimler' olarak görüp diğer bilimlerin objektif olmadığını da savunanlar, hatta bilim olmadıklarını savunanlar oluyor gündelik dilde.