Ortadoğu nedir, neresidir?

Her bilim ve düşünce biçiminde bazı kavramlar yeniden tanımlanır ve yeni anlamlar yüklenir. Örneğin aynı mekansal coğrafyayı ayrı disiplinler ayrı parçalara ayırabilirler. Ülkemizde KGM tarafından tanımlanmış 18 bölge, DSİ tarafından tanımlanmış 26 bölge, coğrafyacılar tarafından tanımlanmış 7 bölge, hidroloji uzmanları tarafından tanımlanmış 26 bölge ve şehir plancıları tarafından tanımlanmış 12 üst ve 26 alt bölgeye ayrılmıştır. Siyasiler aynı coğrafyayı idari olarak yönetmek için 81 parçaya ayırmıştır. Zamanında İngiltere yeni göç yolları ararken ulaşmak istediği ve kendinden epey uzak olan ve doğusunda kalan alana "uzak doğu" adını vermiştir. Kendisine yakında kalan ancak Avrupalı olmayan Osmanlı'ya ise "yakın doğu" adını vermiştir. Bugün Osmanlı var olmadığı için yakın doğu kavramı herkes tarafından bilinmez/ işitilmez. Yine aynı İngilizler Süveyş Kanalı'nın açılmasıyla değerlenen Güney Arabistan topraklarını işgal ettiklerinde bu iki bölge arasında kaldığı gerekçesiyle yönetmek istedikleri bu alan "orta doğu" adını vermişlerdir. Orta doğu kavramı zaman ilerledikçe İngilizlerin kullanımından çıkmış ve tıpkı "uzak doğu" kavramı gibi tüm dünyanın kullanımına açılmıştır. Ortadoğu bugün genellikle petrol rezervi bulunan Arap ülkelerinin kapsadığı coğrafyayı tarif etmek için kullanılır. Ancak yukarıda da bahsettiğim gibi ayrı disiplinler aynı kavramları çeşitli anlamlarda kullanabilirler. Örneğin çok uluslu bir cep telefonu markası için orta doğu kavramının içinde Türkiye de bulunabilir. Çünkü orta doğuda bulunan ülkelerde satış yapmak için kullanacağı üssünü Türkiye'de kurmuş olabilir. Bir başkası için orta doğu hala ilk günkü anlamıyla kullanılıyor olabilir. Politikacılar içinse konu çok daha karmaşıktır. Çünkü politikacılar aynı kavramı zamana, mekana ve topluma göre bambaşka anlamlarda kullanabilirler.

Buradan kısaca her bir kavram için aynı çeşitliliğin var olduğunu görüyoruz. Ortaya çıkmasıyla bugünkü anlamı arasında değişen pek çok kavram gibi orta doğu kavramı da çok çeşitli anlamlarda kullanılmaktadır.

İleri okuma ve ayrıntılı bilgi için kaynakçaya bakabilirsiniz.