Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Gökhan C
Üye
7

Bilincin zekayla olan ilişkisi/bağlantısı nedir?

848 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
C. Caner Telimenli
Popüler Bilim Yazarı

Bu soruya kesin bir cevap verebilmek için önce bilinç ve zeka ne onu bilmemiz lazım, ki ikisi de daha çözemediğimiz şeyler. Ancak konuya felsefeden girdiğiniz için bir miktar spekülasyon yapabiliriz.

Önce zeka hakkında bildiklerimiz ile başlayalım. Zekanızı ölçen testler olmasına rağmen zekanın nasıl işlediği tam olarak belli değil. Zeka insandan insana değişebildiği gibi sırf bizim türümüze özel bir şey de değil, bazı canlı türlerinde yapılan araştırmalar insan ile kıyaslanabilecek zeka belirtilerine rastladı. 1* (Link aşağıda) Daha önce hiç düşünmediğimiz arılar bile belli bir zekaya sahip olduklarını gösterdi. 2*

Tüm Reklamları Kapat

İşin spekülasyon tarafına dönersek, bu örneklerde göze batan en büyük şey zekayı nasıl ölçtüğümüz. Farklı hayvanlarda zekayı ölçmek için farklı ve onlara uygun testler yaratıyoruz, yani her canlı aynı şekilde zeki değil. Zeka bilgisi ve yaşam deneyimleri ile yakından alakalı. Ki bu da insanlara uyguladığımız klasik zeka testini anlamsızlaştırıyor.

Buradan yola çıkarak zekayı bir bilgisayarın işlemcisine benzetebiliriz. Bir bilgisayarın işlemcisi ne kadar iyi olursa olsun, eğer Windows 95 ile çalışıyorsa ne kadar uğraşırsanız uğraşın en son çıkan programları çalıştıramazsınız. Yani aynı bilgi erişimine sahip olmayan iki canlının zekasını ölçmek ve karşılaştırmak zor.

Tüm Reklamları Kapat

Bilinç ise çok daha farazi bir kavram, çünkü bilinci çoğu zaman zekaya göre tanımlıyoruz. İnsanda "bilinç seviyesi" kavramı çoğu kez söylediklerine ya da davranışlarına göre değişiyor. Aptalca hatalar yapabilen insanlara "bilinçsiz" denebilirken doğru davranışları sergileyenlere "bilinçli" diyoruz. Bu durumda bilinç zeka ile aynı şey olmuyor mu?

Burada bilinci zekadan ayıran bazı diğer kavramlara da değinmek lazım. (hepsine değinmeyip kısa tutacağım) Bunlardan kendinden ve etrafındaki olaylardan haberdar olma, farkında olma durumu öne çıkıyor. Başta belirleyici gibi dursa da bu kavramlar hakkında da problemler var.

Bir canlının kendinin farkında olduğunu nasıl anlarsın? Havanlarda bunu test etmenin en yaygın yolu bir ayna kullanmak, aynadaki yansımanın kendisi olduğunu fark eden canlılar bilinç sahibi sayılıyor. Ancak bu teste yapılan eleştiriler de var. 3* Her türün algısının aynı şekilde işlemesi beklenemez. Aynı şey etrafındaki nesnelerin farkında olma durumu için de geçerli.

Toparlayacak olursak bilinç için kullandığımız klasik kıstaslar sorunlu ve hangi canlıların bilinçli olup olmadığı hakkında isabetli veri sunamıyor. Zeka ve bilinç ilişkisi de en başta gelen örneklerden.

119 görüntülenme

Kaynaklar

  1. SHAENA MONTANARI. We Knew Ravens Are Smart. But Not This Smart. (15 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 15 Ocak 2021. Alındığı Yer: NATIONAL GEOGRAPHIC | Arşiv Bağlantısı
  2. Virginia Morell. Bumble Bees Are Surprisingly Innovative. (15 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 15 Ocak 2021. Alındığı Yer: Sciencemag | Arşiv Bağlantısı
  3. Marc Bekoff. (2021). Awareness: Animal Reflections. Nature, sf: Nature. doi: 10.1038/419255a. | Arşiv Bağlantısı
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close