Dünya ve Evren ile İlgili 20 İlginç Gerçek!
Evren'imizi ve bildiklerimizi biraz daha yakından tanımaya ne dersiniz? İşte kozmoloji ve genel olarak uzay bilimlerinden elde ettiğimiz bilgilerle, Evren'imize dair 20 ilginç gerçek!
1. En Büyük Yıldız
Bilinen en büyük yıldız Stephenson 2-18 (St2-18) yıldızıdır. Yarıçapı Güneş'inkinin ortalama 2.150 katıdır![1] Bir diğer deyişle bu yıldızın merkezinden yüzeyine gitmek için, Güneş ile Dünya arasındaki mesafenin 10 katını gitmek gerekir! Sayısal olarak çapı 3 milyar kilometredir; dolayısıyla Güneş'imizin yerini alacak olsaydı bırakın Dünya'yı yutmayı, Satürn'ün yörüngesine kadar bütün boşluğu kaplardı.
Bu yıldız, kendisinden önceki rekortmenlerden olan UY Scuti'den yarıçap bakımından %25 daha iridir. Aşağıda Güneş ile UY Scuti arasındaki kıyası inceleyecek olursanız, Stephenson 2-18'in ne kadar büyük olduğunu daha iyi tahayyül edebilirsiniz.
2. Dünya'daki Bütün Sular...
Eğer ki Dünya'mızdaki bütün suları bir araya getirip bir küre oluşturacak olsaydık, aşağıdaki mavi küre boyutunda bir küre elde ederdik. Bu kürenin çapı 1400 kilometre olurdu ve büyüklüğü, göreceli olarak aşağıdaki kadar ufak olurdu.
3. Tatlı Su, Yok Denecek Kadar Az!
Katı haldeki buzulları saymazsak, Dünya üzerinde sıvı halde bulunan tatlı suların oranı, gezegenimizdeki tüm suların sadece %0.77'sidir.
4. Mimas'ta Isı Dağılımı
Satürn'ün aylarından biri olan Mimas'ın ısı dağılımı aşağıdaki gibidir ve henüz bilinmeyen bir sebeple "Pacman" gibi dağılmaktadır.
5. Sesimizi Duyabilecek Kimse Yok!
İnsanların yaydığı radyo sinyallerinin galaksimizdeki yayıldığı mesafe, aşağıdaki görselde, büyütülmüş alandaki mavi noktacıkla gösterilmiştir. Bu mavi kürecik, son 112 yıldır yayılan radyo sinyallerini içermektedir. Evren için ne kadar da ufağız, değil mi?
6. Aerografit
Aerografit o kadar hafif bir malzemedir ki, koca bir otobüs boyutundaki aerografiti rahatlıkla tek elinizle kaldırabilirdiniz. İçi boş karbon tüplerden oluşan bu malzeme kendi ağırlığının 40.000 katına kadar taşıyabilmektedir. Aşağıda mikroskobik yapısı görülmektedir.
7. Dünya'nın Sonu
Dünya'nın sonunu bir düşünün. Gezegenimize bir asteroit mi çarpacak? Şu anda araştırmacılar 3 asteroidi yakından takip ediyorlar. Bunlardan 2 tanesi sadece yerel etkiler yaratacak kadar küçük. Ancak gezegenimizi tehdit eden en büyük gök taşı 1950DA olarak isimlendirilen ve çapı 1.4 kilometre olan bir cisimdir. Böyle bir göktaşının Dünya'ya çarpması, küresel çapta etkili olacak ve sayısız türün yok olması demek olacaktır. Yörüngelerimizin çakışması ihtimali oldukça düşüktür (%0.33) ve en yakın geçişin 2880 yılında olacağı tahmin edilmektedir. Dinozorları ve diğer sayısız türü 65 milyon yıl önce yok eden göktaşının çapı 10 kilometre civarındadır.
8. Güneş Sistemi Harici İlk Keşfedilen Gezegen: 51 Pegasi
Güneş Sistemi'miz dışında keşfedilen ilk gezegen 1992 yılında keşfedilen 51 Pegasi'dir (aşağıda gösteriliyor). Bu kadar geç keşfedilmesinin nedeninin oralarda bir yerlerde pek de fazla gezegen bulunmaması olduğunu düşünebilirsiniz. Bu, varabileceğiniz en yanlış yargılardan biri olacaktır. Evren içerisinde 40.000.000.000.000.000.000.000.000 (40 milyon kere milyar kere milyar) adet gezegen olduğu düşünülmektedir. 2013 yılı itibariyle bunlardan sadece 800 tanesi keşfedilmiştir.
9. Canis Majoris
Uzun bir süre boyunca bilinen en büyük yıldız olma şerefi Canis Majoris'e aitti. Bu yıldızın çapı, Güneş'imizin 600 katıdır. Ancak kütlesi, Güneş'in sadece 30 katıdır.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
10. Olympus Mons Dağı
Güneş Sistemi içerisinde bilinen en yüksek dağ Mars'ta bulunan Olympus Mons Dağı'dır. Tahmin edilen yüksekliği 22.000-26.000 metre arasındadır ve taban çapı 600 kilometre civarındadır. Dünya üzerinde bu boyutta bir dağ var olamaz. Bunun sebebi artan uzunluktan ötürü artan kütlenin belli bir noktadan sonra kendi üzerine çökmeye başlaması, bir diğer deyişle izostasinin bozulmasıdır. Bunun en temel parametreleri yoğunluk ve yerçekimi ivmesidir. Dünya'nın yerçekimi ivmesinden ötürü o boyutta bir dağın oluşması olanaksızdır.
11. Ganymede
Güneş Sistemi'miz içerisinde bir gezegenden daha büyük olup da bir gezegen olmayan tek bir cisim bulunmaktadır: Ganymede. Jüpiter'in ayı olan bu gök cismi, Merkür'den daha büyüktür.
12. Hepimiz Yıldız Tozuyuz!
İster inanın, ister inanmayın, bizler yıldızların ve kozmik tozun çocuklarıyız. Eğer ki yıldızlar inanılmaz şiddetli patlamalar olan süpernovalar şeklinde patlamasalardı, bizleri oluşturacak hiçbir element uzayda serbest olarak var olamazdı. Bir diğer deyişle, yıldızlar öldükleri için bizler var olabilmekteyiz.
13. Güneş Sistemi'ni Yakından Tanıyın!
Güneş Sistemi'mizi biraz daha yakından tanıyalım: Aşağıda Güneş, Jüpiter ve sağ alt köşede ufak, mavi bir nokta olarak Dünya gösterilmekte ve boyutları kıyaslanmaktadır.
14. Güneş'teki Enerji!
Güneş içerisinde her bir saniye, günümüzde insanın tükettiği enerji miktarı göz önüne alınacak olursa, insanlığa önümüzdeki 1.000.000 yıl yetecek kadar enerji üretilmektedir.
15. Gökteki Yıldızlar
Dünya'dan bakan çıplak bir göz yaklaşık olarak 6000 yıldız görebilir. Eğer bir dürbün kullanacak olursanız, bu sayı 50.000'e kadar ulaşabilir. Bu size fazla gelebilir. Ancak sadece bizim galaksimiz içerisinde 400.000.000.000 (400 milyar) yıldız bulunmaktadır.
16. Zamanı Durdurmak...
Eğer ki ışık hızının %99.999999'u kadar bir hızla, 10 sene boyunca seyahat edecek olsanız ve sonrasında Dünya'ya dönecek olsanız, Dünya'da yaklaşık 70.000 yıl geçmiş olurdu.
17. Nötron Yıldızları
Nötron yıldızları o kadar yoğundurlar ki, 1 yemek kaşığı kadarlık hacimde 90.000.000.000 (90 milyar) kilogram kütle bulunur.
18. Evren'in İlk Anı Televizyonlarınızda!
Eğer Evren'in ilk olarak var olduğu anları görmek isterseniz, televizyonunuzu açın ve yayın olmayan bir kanalı çevirin. Burada gördüğünüz karlı görüntünün (gürültünün) %10 kadarı Kozmik Mikrodalga Artalan Işıması'ndan kaynaklanmaktadır. Bu ışıma, Evren'in var oluşu zamanlarından kalan bir ışımadır.
19. Fıstık Boyunda Dünya
Eğer Dünya'nın bir fıstık boyutunda olduğunu düşünecek olursanız, Jüpiter bizden 300 metre uzakta, Plüton ise yaklaşık 2.5 kilometre uzakta olurdu. Ayrıca Plüton'un boyu bir bakteri boyutlarında olurdu ve çıplak gözle göremezdiniz. En yakın yıldız olan Proxima Centauri ise "fıstık Dünya"dan yaklaşık 16.000 kilometre uzakta olurdu (Dünya'nın çevresi yaklaşık 40.000 kilometredir). Gerçek uzaklığı 4 ışık yılı kadardır.
20. Araçlarımız Çok Yavaş!
Diyelim ki Güneş Sistemi dışına çıkmayı başaran ilk uydularımız olan Voyager 1 ve Voyager 2'ye bindiniz. Bu durumda, altınızdaki "araçlar" saatte 56.000 kilometre hızla gitmektedir (bir yolcu uçağı ortalama olarak saatte 900 kilometre hızla gidebilir, günümüz havacılığındaki hız rekoru yaklaşık olarak saatte 3.500 kilometredir). Bu müthiş hıza rağmen Ay'a ulaşmanız 6 saat, Güneş'e ulaşmanız 111 gün, en yakın yıldız olan Proxima Centauri'ye ulaşmanız 77.000 yıl, Kutup Yıldızı'na ulaşmanız 8.000.000 (8 milyon) yıl sürerdi. En yakın galaksi olan Andromeda'ya ulaşmanız ise 48.000.000.000 (48 milyar) yıl sürerdi. Evren'imizin 13.82 milyar yıl yaşında olduğunu hatırlayınız.
İşte siz, bu Evren'in çocuklarısınız.
Onu iyi tanıyın, araştırın, sorgulayın ve kısacık ömrünüze, olabildiğince fazla bilgi sığdırın.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
53
-
27
-
21
-
17
-
16
-
15
-
9
-
8
-
2
-
1
-
1
-
1
- Türev İçerik Kaynağı: Memolition | Arşiv Bağlantısı
- ^ T. K. T. Fok, et al. (2012). Maser Observations Of Westerlund 1 And Comprehensive Considerations On Maser Properties Of Red Supergiants Associated With Massive Clusters. The Astrophysical Journal, sf: 65. doi: 10.1088/0004-637X/760/1/65. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/11/2024 12:47:35 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1162
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
