Yumurta Isıtılınca Neden Katılaşır? Sıvılaşması Gerekmez mi?
Reader's Digest
- Özgün
- Termokimya
- Beslenme Bilimi
Yumurta ısıtıldığında esasında fiziksel bir "katılaşma" geçirmez. Çünkü katılaşma fiziksel bir tanımdır. Her "sertleşme", "katılaşma" anlamına gelmez. Yumurtanın "katısı" olarak bildiğimiz şey, esasında daha çok "camsı" bir niteliktedir; dolayısıyla "ısıtınca katılaştı" demek pek doğru olmaz.
Bunun sebebi de albumeni (yumurtanın beyazını) oluşturan ovalbumin isimli albumin-tipi zincir proteinlerinin soğukta yuvarlak kütleler halinde katlanmalarından kaynaklanmaktadır. Aslına bakarsanız yumurtanın beyazının %90'ı su, %10'u ise bu proteinlerden oluşmaktadır.
Yumurta soğukken, bu proteinler birbirlerinin üzerinden kayarak sıvı benzeri bir davranış sergilerler. Ancak ısıtıldıklarında bu proteinlerin 3 boyutlu yapıları bozulur ve proteinler dallı budaklı bir yapı oluştururlar. Bu yüzden birbirleri üzerinden serbestçe kayma yetisini yitirirler ve protein zincirlerinin dalları birbirlerine kenetlenerek toplam yapıyı hareketsiz bir hale getirirler.
Bu yüzden ısınan yumurtanın yapısı "hareketsizleşir". Bu, "katılaşır" demekten daha doğru olacaktır.
Isıtıldığında Katılaşan Helyum!
Ayrıca şunu da eklemekte fayda var: Isıtılan her madde, sırf ısıtıldığı için katı -> sıvı -> gaz şeklinde bir hal değişimi geçirmek zorunda değildir. Bu, neredeyse her durumda geçerlidir; çünkü ısı verilen hemen her maddenin entropisi (düzensizliği) artar; bu da daha düzensiz hallere geçmeleriyle sonuçlanır.
Ancak bazı nadir durumlarda tam tersi de olabilmektedir. Örneğin 3He izotopunun ısıtılması sonucu katılaştığı bilinmektedir. Alışılagelinenin aksine bu durumda katı fazdaki entropi daha yüksektir. Dolayısıyla ısı ile hal değişimini birebir eşitlemek çok doğru değildir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
26
-
14
-
10
-
8
-
4
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Mike W.. Why Does A Boiled Egg Harden?. (24 Ağustos 2012). Alındığı Tarih: 21 Temmuz 2019. Alındığı Yer: University of Illinois | Arşiv Bağlantısı
- Thermopedia. Helium. (14 Şubat 2011). Alındığı Tarih: 21 Temmuz 2019. Alındığı Yer: Thermopedia | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 18:35:47 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1245
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
