Yeni Araştırma, Zarar Gören Teflon Tavalarınızdan Kurtulmanız Gerektiğini Doğruluyor!

Avustralya ve İngiltere'den bilim insanları, yeni bir teknik kullanarak pişirme kaplarından yayılan zararlı mikro ve nanopartikülleri araştırdı. Peki bu araştırmaya göre kaplaması zarar gördüğünde tencereyi atmak akıllıca mıdır?

Yapışmaz kaplama, birçok açıdan pişirme kapları için mükemmel bir gelişmedir. Temizlemesi kolaydır, sosların yanmasını önler, mükemmel kızarmış yumurtalar pişirmenizi sağlar ve nispeten güvenlidir. Ancak hasar almaları durumunda, yapışmaz kaplamalı pişirme kaplarından hemen kurtulmak en iyisi olabilir. Teflon tabakası gibi yapışmaz kaplamalar, PFAS ailesine ait bir plastik türünden yapılır. PFAS veya "Per- ve polifloroalkil maddeler" bazı istenmeyen özelliklere sahiptir:

• Çevreye kolayca ve hızla yayılırlar.
• Kalıcıdırlar.
• Bunlar biyolojik birikimlidir. Yani insan vücudunda, hayvanlarda ve bitkilerde birikirler ve zararlı etkilere neden olabilirler.

Özellikle bu son özellik, pişirme kaplarındaki yapışmaz kaplamalar için önem taşıyor çünkü bu kalıcı kimyasalların halk sağlığına olan zararlı etkileri giderek daha belirgin hale geliyor.

Ek olarak PFAS bağışıklık sistemine zarar verebilir ve her türlü gelişimsel bozukluğa ve kansere neden olabilir. Bu madde doğada neredeyse hiç parçalanmaz. Yağmur ve karda, ayrıca yüzey ve yeraltı sularında, Himalayalar'dan Antarktika'ya kadar bulunabilir. Dünya'daki herkesin kanında ve organlarında yüksek ihtimalle PFAS vardır.

Fark etmiş olabileceğiniz gibi, pişirme kaplarındaki yapışmaz kaplamalar zamanla incelme eğilimindedir. Avustralya ve Birleşik Krallık'tan bir grup bilim insanı, bulaşık makinesinde ve pişirme sırasında zararlı mikro ve nano parçacıkların salınımını araştırmak için bir araya geldi.

Ne yazık ki araştırmalarda mikroplastiklerin karakterizasyonu hâlâ çok zordur ve nanoplastikler için bu zorluk daha da büyüktür. İşte bu parçacıkların potansiyel bir kaynağı, çoğunlukla Teflon ile kaplanmış yapışmaz bir pişirme kabının çizilmiş yüzeyidir.

Ekip, yapışmaz tencere ve tavaların kaplamalarının kademeli olarak kaybolmasıyla mikroskobik düzeyde neler olduğunu görmek için gelişmiş bir algoritmik bilgisayar modeliyle birlikte Raman görüntüleme olarak bilinen yeni bir teknik kullandı.

Tek bir tavanın hasarlı kaplama tabakasından gevşeyen 2,3 milyondan fazla toksik mikro ve nanoplastik tespit edildi. Tek bir yüzey çatlağı bile 9.000'den fazla plastik parçacığın salınmasına neden olabiliyordu ve bu parçacıklar potansiyel olarak yiyeceklere karışabilirdi.

Ancak farklı PFAS bileşiklerinin zararlılık açısından farklılıkları vardır. Bazı türler sağlığımız için diğerlerinden daha tehlikelidir. Her bir bileşiğin kesin toksisitesi her zaman belirgin değildir. Ancak ne olursa olsun, bunların hiçbirini akşam yemeğinizle birlikte yutmamanız akıllıca olacaktır. Bunun için de PFAS'ın yemeğinize karışmasını engellemeyi hedeflemelisiniz. Tavalarınızı/tencerenizi dikkatli bir şekilde kullandığınız sürece bu hedefe ulaşmak oldukça mümkündür. Bu tavsiyeler sağlıklı bir kullanım için yardımcı olabilir:

• Öncelikle kullandığınız tencere ve tavaların kullanım talimatlarına uyun.
• Yapışmaz kaplamalı bir tavayı asla çok fazla ısıtmayın, çünkü bu kaplamanın zarar görmesine neden olabilir.
• Yemekleri çok sert şekilde karıştırmaktan ve keskin nesneler kullanmaktan kaçının.
• Yapışmaz kaplamalı bir tavada iç katman çizilirse veya başka bir şekilde hasar görürse tavayı hemen çöpe atın.

Araştırmacılara göre PFAS yutmak bir sağlık riski yaratır, yiyeceklerimizde bulunan teflon mikropartiküller çeşitli ruhsal ve fiziksel hastalıkların riskini artırır. Günlük öğünlerdeki bu tür kirlenmelere daha fazla dikkat edilmesi çok önemlidir. Bu gibi maddelerin tüketilmesinin kesin sonuçları hakkında hâlâ derin bilgilerimiz yoktur. İnsanlar sağlık riskleri nedeniyle çok dikkatli olmalı ve hasarlı tavaları hemen değiştirmeyi düşünmelidir.

Makalenin yazarlarından Profesör Youhong Tang'a göre, sonuçlar gıdaların zararlı maddelerle kontaminasyonunu önlemek adına pişirme araçlarını seçerken ve kullanırken dikkatli olmamız gerektiği konusunda güçlü bir uyarı sağlıyor.