Yapay Zeka, İnsanları Savaş Uçağı Simülasyonlarında da Yenmeyi Başardı!

Askeri jargon açısından bakacak olursak, savaş pilotları her zaman en iyinin en iyisi olarak tanımlanmışlardır. Tom Wolfe'un yazdığı gibi, yalnızca "doğru bileşenlere" sahip olanlar bu işi başarabilirler. Ne var ki artık bu bileşenlere sahip olmak, bir "it dalaşında" (uçakların birbirini indirmeye çalıştığı, havada yaşanan bir mücadele, savaş) üstün gelmek için yeterli olmayabilir. Çünkü alanda yeni bir oyuncu var: Yapay zeka!

Cincinnati Üniversitesi doktora öğrencileri tarafından geliştirilen bir yapay zeka pilotu, sadece diğer yapay zekaya sahip pilotları yenmekle kalmıyor; ancak onlarca yıllık deneyime ve geçmişe sahip insan pilotları da alt edebiliyor. İnsan ile yapay zeka arasında yapılan simülasyon savaşlarında yapay zeka, ABD Hava Kuvvetleri'nden Emekli Albay "Geno" takma adlı Gene Lee'yi istisnasız olarak her seferinde vurarak indirmeyi başardı. Lee, yayınladığı bir açıklamada aynen şunları söylüyor:

"Bu, hayatım boyunca gördüğüm en agresif, en hassas, en dinamik, en güvenilir yapay zeka sistemi!"

Yanlış anlaşılmasın, Geno da son derece dişli bir rakip. Kendisi, eski Hava Kuvvetleri Savaş Yöneticisi ve aynı zamanda muhalif taktikler eğitmeni. Bugüne kadar gerek görev kumandanı olarak, gerekse de pilot olarak binlerce saat boyunca havadan havaya savaş deneyimi kazanmış bir uzman. Ayrıca son birkaç on yıldır da simülasyonlar üzerinde yapay zekaya sahip pilotları test edip, onları alt etmeye çalışıyor. Kısaca Geno, ne yaptığını tam olarak bilen biri! Ama Geno, bu seferkinin bambaşka olduğunu belirtiyor:

"Ne kadar bilinçli ve reaktif olduğuna çok şaşırdım. Sanki her niyetimden haberdardı ve uçuş dinamiklerim ile füze mevzilenmemdeki değişimlere anlık olarak cevap verebiliyordu. Yaptığım her atış denemesini nasıl alt edebileceğini biliyordu. Defansif ve ofansif aksiyonlar arasında, tam da gerektiği zamanlarda, çok hızlı bir şekilde geçiş yapabiliyordu."

ALPHA adı verilen yapay zeka, Cincinnati Üniversitesi doktora öğrencisi Nick Ernest tarafından kurulmuş Psibernetix isimli bir firma tarafından, Hava Kuvvetleri Araştırma Laboratuvarı desteği ile üretildi. Geliştiricilerine göre ALPHA, tamamen hava mücadesine yönelik simülasyonlarla ilgili araştırmalar için üretildi.

ALPHA'nın süper-insan uçuş yetenekleri, genetik bulanık ağaç (genetic fuzzy tree) adı verilen bir çeşit bulanık mantık (fuzzy logic) algoritmasından kaynaklanıyor. Ernest'in dediğine göre sistem, karmaşık sorunlara tıpkı bir insanın yaklaştığı gibi yaklaşıyor. Büyük görevleri daha küçük parçalara ayırıyor ki bu, üst düzey taktik, ateşleme, kaçma ve savunmacılık gibi stratejileri içeriyor. Sadece en önemli değişkenleri hesaba katarak, aşırı yüksek bir hızda son derece karmaşık kararlar alabiliyor. Buna bağlı olarak da yapay zeka; karmaşık, dinamik çevrelerde insanın göz kırpma süresinden 250 kattan daha kısa bir sürede manevra kararları alabiliyor. ALPHA'ya karşı 1 saatten uzun sürebilen görevler yapan Lee, şöyle söylüyor:

"Eve tamamen tükenmiş bir şekilde dönüyorum. Yoruldum, bitkinim ve zihinsel olarak tükendim. Bu yapay bir zeka olabilir; ancak tamamen gerçek bir şekilde bize meydan okuyor."