Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Türler Arası Gen Aktarımı, Evrimin İtici Güçlerinden Birisidir!

3 dakika
17,510
Türler Arası Gen Aktarımı, Evrimin İtici Güçlerinden Birisidir! University of Adelaide
Tüm Reklamları Kapat

Adelaide Üniversitesinden bilim insanları, türler arası geniş çaplı gen aktarımının -sadece ebeveynlerimizden aldığımız bir ürün olmaktan ziyade- günümüz memeli genomunu ciddi anlamda değiştirmiş olduğunu ve böylelikle evrimin ardındaki önemli bir itici güç olduğunu gösterdiler. Araştırmacılar, "zıplayan genler" üzerine yürüttükleri dünyanın en büyük araştırmasında 759 adet bitki, hayvan ve mantar türü içerisinde iki önemli zıplayan genin izini sürdüler. Zıplayan genler aslında küçük DNA parçaları olup bir organizmanın genomunda kendi kendilerini kopyalayarak "karşı tarafa sıçrayan ögeler (transpozonlar)" adıyla bilinirler. Araştırmacılar, türler arası gen transferlerinin (hatta bitkiler ve hayvanlar arasında bile) evrim tarihi boyunca sıklıkla yaşandığını bulmuşlardır.

İzini sürdükleri bu iki transpozon (L1 ve BovB) memeli genomuna yabancı DNA olarak girmişti. İnsanlarda önemli bir transpozon olan L1 ögesinin türler arasında sıçrama yapmış olduğu ilk kez bu araştırmayla gösterildi. Üniversitenin Biyoenformatik Merkezi Müdürü ve aynı zamanda proje lideri Prof. David Adelson konuyla ilgili şunları söylüyor:

Zıplayan genler, daha doğru tabiriyle retrotranspozonlar, bir genomdan diğerine ve hatta diğer türlerin genomlarına kendilerini kopyalayıp yapıştırabilirler. Bunu nasıl yaptıkları hala gizemini korusa da kene gibi böcekler, sivrisinekler ve belki de virüsler bu süreçte rol oynuyor olabilir. Bilindik ebeveynden yavruya olan aktarımdan farklılık gösteren bu sürece yatay transfer denmektedir ve memeli evriminde hayli ciddi bir etkiye sahiptir. Örnek vermek gerekirse, inek ve koyun genomunun %25'i zıplayan genlerden ileri gelmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Zıplayan geni bir parazit gibi düşünebilirsiniz. DNA içerisinde neyin var olduğu önemli değildir. Zıplayan genler kendilerini başka genomlara tanıtırlar ve oralarda genlerin düzenlenişine etki ederek gen bozulmalarına neden olurlar.

BovB ögesini, evrim ağacının çok uzak dalları üzerindeki farklı türlerde (deniz kestaneleri ve filler ya da inekler ve yılanlar gibi) görebiliriz.
BovB ögesini, evrim ağacının çok uzak dalları üzerindeki farklı türlerde (deniz kestaneleri ve filler ya da inekler ve yılanlar gibi) görebiliriz.
University of Adelaide

9 Temmuz 2018'de Genome Biology dergisinde yayımlanan araştırmada yatay gen transferinin düşünülenden çok daha yaygın olduğu gösterildi. Çalışmanın baş yazarı ve aynı zamanda Adelaide Üniversitesi Tıp Fakültesinde doktora sonrası araştırmacı olan Dr. Atma Ivancevic şöyle söylüyor:

L1 ögelerinin sadece ebeveynden yavruya aktarıldığı düşünülüyordu. Çünkü çoğu çalışmada çok az sayıda tür incelendiğinden [türler arası] transferin gerçekleşmiş olduğuna dair hiçbir kanıt bulunamamıştı. Fakat biz elimizden geldiğince fazla sayıda türü inceledik.

İnsanlarda bulunan L1 ögeleri kanserle ve nörolojik bozukluklarla ilişkilendirilmiştir. Bu sebeple araştırmacılar, hastalıkların evrimini anlayabilmemiz için bu ögenin kalıtım sürecini anlamanın önemli olduğunu ifade ediyorlar. L1 ögelerinin bitkilerde ve hayvanlarda bol miktarda bulunurken mantar türlerinde ise sadece gelişigüzel bir şekilde görüldüğünü söylüyorlar. Ancak en dikkat çeken sonuç, iki önemli memeli türünde L1'lerin görülmeyişiydi: Avustralya monotremleri (ornitorenk ve ekidne). Bu durum L1 geninin, monotremlerden ayrıldıktan sonra memelilere giden evrimsel yolağa girdiğini göstermektedir. Adelson şunları söylüyor:

L1'lerin memeli genomuna girmesiyle birlikte memeli evriminin son 100 milyon yılda hız kazandığını düşünüyoruz.

Ekip, ayrıca, türler arasında görülen BovB ögelerini de inceledi. BovB çok daha yeni bir zıplayan gen olup ilk olarak ineklerde görülmüştür. Fakat o zamandan beri sürüngenler, filler ve keseliler dahil çok çeşitli hayvan türleri arasında sıçrama yaptığı gösterilmiştir. Profesör Adelson önderliğinde gerçekleşen önceki çalışmalarda kenelerin karşı-tür BovB transferini gerçekleştiren en muhtemel kolaylaştırıcı faktör olduğu bulunmuştur.

Tüm Reklamları Kapat

Yapılan bu yeni araştırmada ise analiz genişletilmiş ve BovB'nin beklenilenden çok daha geniş çaplı olarak sıçrama yapmış olduğu sonucuna varılmıştır: BovB ögesinin kurbağalar ve yarasalar arasında en az iki defa aktarıldığı ve yeni potansiyel vektör türler arasında tahta kurularının, sülüklerin ve ağustosböceklerinin bulunduğu gösterilmiştir.

Ekip, karşı-tür transferini gösteren daha fazla kanıt bulmak için böcek türlerini incelemenin faydalı olacağı görüşünde. Ayrıca, diğer zıplayan genleri inceleyerek deniz solucanları ve nematodlar (yuvarlak solucanlar) gibi sucul vektör olasılığını keşfetmeyi hedeflemektedirler. Adelson konuyla ilgili şunları söylüyor:

Yakın zamanlı bu çalışmamızda 750'nin üzerinde türün genom analizini yapmış olmamıza rağmen yatay gen transferi konusunda ilk adımı daha yeni yeni attığımızı söyleyebilirim. Sırada daha pek çok tür ve farklı tipte zıplayan gen araştırılmayı bekliyor.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
22
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • İnanılmaz 8
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Tebrikler! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Bilim Budur! 3
  • Muhteşem! 2
  • Korkutucu! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Phys.org | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 11/12/2024 07:29:44 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7265

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Periyodik Tablo
Bilinç
Meteor
Organ
Venüs
Evrim Ağacı
Nüfus
Primatlar
Bilim
Tür
Gerçek
Evrimsel Psikoloji
Halk Sağlığı
Ağrı
Kontrol
Nöron Hücresi
Fizyoloji
Tıp
Zaman
Küresel İklim Değişimi
Coronavirus
Manyetik
Covid-19
Nadir
Bilim Tarihi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
U. o. Adelaide, et al. Türler Arası Gen Aktarımı, Evrimin İtici Güçlerinden Birisidir!. (10 Temmuz 2018). Alındığı Tarih: 11 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7265
Adelaide, U. o., Özdil, A. Ş. (2018, July 10). Türler Arası Gen Aktarımı, Evrimin İtici Güçlerinden Birisidir!. Evrim Ağacı. Retrieved December 11, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7265
U. o. Adelaide, et al. “Türler Arası Gen Aktarımı, Evrimin İtici Güçlerinden Birisidir!.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Translated by Ayşegül Şenyiğit Özdil, Evrim Ağacı, 10 Jul. 2018, https://evrimagaci.org/s/7265.
Adelaide, University of. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. “Türler Arası Gen Aktarımı, Evrimin İtici Güçlerinden Birisidir!.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Translated by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, July 10, 2018. https://evrimagaci.org/s/7265.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close