Tozlaştırıcı Eksikliği Dünya Genelinde Gıda Üretimini Tehdit Ediyor!

Rutgers Üniversitesi'nden bilim insanlarının önderliğindeki bir araştırma ekibi, altı kıtada 1.500'den fazla tarla üzerinde yaptığı analizlerde meyve, sebze, kuruyemiş ve baklagiller gibi besleyici değeri yüksek gıdaların dünya çapındaki üretiminin tozlaştırıcı eksikliği nedeniyle daha kısıtlı hale geldiği ortaya çıktı.

Nature Ecology & Evolution dergisinde yayınlanan sonuçlar, farklı ürünler ve bölgelerde, çiftliklerin %33 ila %66'sının tozlaştırıcı eksikliği nedeniyle olması gereken düzeyde üretim yapamadığını gösterdi. Böceklerin tozlaştırma için yeterince gezmemesi nedeniyle düşük ürün verimi elde edilmesi, "tozlaştırıcı kısıtı" olarak biliniyor.^[1]

Çalışma, son zamanlarda dünya genelinde görülen böcek sayısındaki azalma konusundaki endişeler göz önüne alındığında özellikle güncel bir öneme sahip. Çalışmanın yazarlarından ve Rutgers Çevre ve Biyoloji Bilimleri Okulu'nda Ekoloji, Evrim ve Doğal Kaynaklar Bölümü'nde doktora sonrası araştırmacı olan Katie Turo şöyle anlatıyor:

Bulgularımız hem endişe verici hem de umut verici. Yaygın verim açıkları tespit ettik. Ancak tozlaştırıcı yönetimi ve araştırmalarına yatırım yapmaya devam ederek mevcut tarım alanlarımızın verimliliğini artırarak küresel nüfusumuzun beslenme ihtiyaçlarını karşılayabileceğimizi tahmin ediyoruz.

Araştırmacılar bu sonuçlara ulaşmak için dünyadaki en kapsamlı tarım tozlaşma veri tabanlarından birini kullanarak, 200.000'den fazla "arı ziyareti" üzerine istatistiksel bir analiz yaptı. Araştırmanın kıdemli yazarı ve Rutgers Ekoloji, Evrim ve Doğal Kaynaklar Bölümü'nde profesör olan Rachael Winfree, Avrupa ve Güney Amerika'dan meslektaşlarıyla iş birliği yaparak dünya çapındaki tarım tozlaşma çalışmalarını içeren en kapsamlı veri tabanını topladı. Bu açık kaynak veri tabanı, arılara ve tozlaşma sağlayan diğer etkenlere yönelik 30 yıllık saha gözlemlerini içeriyor.

Rutgers'ın çalışması, çoğalmak için tozlaştırıcılara ihtiyaç duymayan pirinç ve buğday gibi temel gıda ürünlerini kapsamıyor. Ancak, arılar ve diğer hayvanlar tarafından yapılan tozlaşma, Turo'nun "besleyici, ilgi çekici ve kültürel açıdan önemli" olarak tanımladığı meyve, sebze, kuruyemiş ve baklagiller gibi gıdaların çoğalması için hayati öneme sahiptir. Turo şöyle anlatıyor:

Ürün listesine bakıp yemekten en çok heyecan duyduğunuz çilek, elma veya balkabağı gibi meyve ve sebzeleri düşünürseniz bunlar genellikle böcekler tarafından tozlaşması sağlanan ürünlerdir.

Tozlaşma, çiçeğin erkek kısmından dişi kısmına polen taşıma sürecidir. Bu süreç, bitkinin döllenmesine ve tohum, meyve ve yeni bitkiler üretmesine olanak sağlar. Polenler; rüzgar, su, bal arıları, yaban arıları, yarasalar gibi hayvanlar tarafından taşınabilir.

Rachael Winfree ve diğer bilim insanlarının önceki araştırmalarına göre, tozlaştırıcılar dünya üzerindeki çiçekli bitkilerin yaklaşık yüzde 88'inin ve önde gelen küresel gıda ürünlerinin yüzde 76'sının üremesine ve üretilmesine katkı sağıyor. Arılar genellikle diğer böceklerden daha fazla çiçeği ziyaret ettiği ve daha fazla polen taşıdığı için en etkili tozlaştırıcılar olarak kabul ediliyor. Tozlaştırıcı eksiğinin en çok yaban mersini, kahve ve elmayı etkilediğini belirten araştırmacılar, 25 farklı mahsulde ve değerlendirilen ülkelerin yüzde 85'inde verim açığı tespit etti.

İyi tarafından bakacak olursak Turo, bilim insanlarının mevcut verim açığının her bir tarla veya çiftlik için tozlaştırıcı etkenlerin makul bir şekilde artırılmasıyla giderilebileceğine inandığını belirtiyor. Çalışma, bazı durumlarda bazı tarlalara zaten yeterli sayıda arının geldiğini ortaya koydu.

Turo, tarla ve çiftlik sahiplerinin yüksek ve düşük verimli alanlar arasındaki tutarlılığı sağlayabilmesi durumunda, gözlemlenen verim sorunlarının büyük ölçüde çözülebileceğini belirtti. Winfree ise son olarak şunları söylüyor:

Bu bulgular önemli çünkü birim alan başına yetiştirilen ürün miktarını ölçtüğümüzde karşımıza gelen ürün verimi verileri, dünyadaki gıda arzının nüfusa oranla yeterliliğini değerlendirmek için önemlidir. Bulgularımız, çiftçilerin tozlaştırıcılara daha fazla önem vererek tarım alanlarını daha verimli hale getirebileceklerini gösteriyor.