Spermden Yapılan Bardaklar, Çevre Dostu Bir Plastik Alternatifi Olabilir mi?
Bu haber 3 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Çin'deki bilim insanları, somon sperminden yapılan çevre dostu yeni bir plastik icat ettiler. Bu çalışmada spermden alınan iki kısa DNA dizisi, onları birbirine bağlayan bir bitkisel yağ kimyasalıyla birleştirildi. Bunun yarattığı şey, hidrojel olarak bilinen yumuşak bir malzemedir. Bu jel, daha sonra farklı şekillerde kalıplanabilir, katılaşması için nemden arındırılır ve dondurularak kurutulur. Araştırmacılar şimdiden çevre dostu plastikten bir fincan, yapboz parçaları ve bir DNA molekülü yarattılar.
Çinli bilim insanlarından oluşan ekip, bu ürünleri için ihtiyaç duydukları hammaddeyi somon sperminden elde etmiş olsa da, Dünya'daki her canlıda DNA bulunmaktadır. 2015 yılında yapılan bir araştırma, gezegende yaklaşık 50 milyar ton DNA olduğunu hesaplamıştır. Bu, üretmek istediğimiz plastiği, teknik olarak; ekinler, algler veya bakterilerden kaynaklanan atık maddeler gibi diğer sürdürülebilir kaynaklardan elde edebileceğimiz anlamına geliyor.
Bu Plastik, Alternatiflerinden İyi mi?
Plastik, üretimi için çok fazla ısı ve toksik madde gerektiren petrokimyasallardan yapıldığı için, çevre için büyük bir sorundur. Ayrıca parçalanması yüzyıllar alır ve çok azı geri dönüştürülür - çoğu yakılır veya çöp sahalarına gönderilir. Bu nedenle doğal çevremize daha az zarar veren alternatifler bulmak için birçok araştırma yapılmaktadır.
Zaten mısır nişastası ve yosun gibi malzemeler kullanılarak biyolojik olarak parçalanabilen plastikler üretilmektedir; ancak bunları yapmak çok fazla enerji gerektirir ve bunların da geri dönüştürülmesi zor olabilir.
Dayong Yang ve Tianjin Üniversitesi'ndeki ekibi, bu sorunları çözen yeni bir materyal yaratmak istediler. DNA bazlı plastiğin yaratılmasının, polistiren plastiklerden %97 daha az karbon emisyonu ürettiğini söylüyorlar. Malzemeden oluşturulan ürünleri suya daldırdığınızda yeniden jele dönüşüyorlar ve bu sayede yeni nesnelere dönüştürülebiliyorlar. Yani bu ürünlerin geri dönüşümü de kolaydır. Plastik, artık ihtiyaç duyulmadığında DNA sindirici enzimler tarafından parçalanabilmektedir.
Ancak yeni malzemenin bazı sınırlamaları var. Sadece su kullanılarak geri dönüştürülebilmesi, bu şekilde üretilen ürünlerin kuru tutulması gerektiği anlamına gelmektedir. Aslında ürünlere su geçirmez kaplamalar eklenebilir; ancak bu, geri dönüşümü daha zor hale getirecektir.
Yine de araştırmacılar, yeni ürünlerinin kuru tutulması gereken elektronik cihazlar ve bazı ambalaj türleri için kullanılabileceğini düşünüyor.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
29
-
20
-
12
-
10
-
9
-
7
-
4
-
3
-
2
-
1
-
1
-
1
- Çeviri Kaynağı: Euronews | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/05/2025 21:57:31 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11207
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Euronews. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
