Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Mert Yüce
Üye 19 Ocak 2021
1

Zero-point energy (sıfır nokta enerjisi) nedir?

1,983 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Ege Özmeral
Ege Özmeral
179K UP
Fizik Mezunu / Evrim Ağacı Yazarı 19 Ocak 2021

Sıfır nokta enerjisi (İng: "zero point energy") bir sistemin sahip olabileceği en düşük enerjiyi ifade eder. Her ne kadar sezgisel olarak bu enerjinin 0 olması gerektiğini düşünsek de Heisenberg belirsizlik ilkesi gereği sistemimizin sıfır olmayan enerjisi olabilir. Kuantum fiziğine göre bir sistemin enerjisi, içinde bulunduğu potansiyelin minimum enerjisinden daha yüksek olmalıdır.

Kuantum Alan Kuramı, uzayı alanlarla kaplı olarak betimler, parçacıklar bu alanların titreşmesi ile oluşurlar. Bu alanların da sıfır nokta enerjisi vardır. Kimisi pozitif yani 0'dan büyük iken kimisi negatiftir. Öncelerinde bu pozitif ve negatif değerlerin birbirini götüreceğini ve boşlukta (vakum) hiç enerji kalmayacağı düşünülüyordu ancak evrenin ivmelenerek genişlediği gözlemlenince bu varsayım sorgulanmaya başladı. Bunun sebebi evrenin hızlanarak genişlediğini gözlemlemiş olmamız. Bu genişlemeden karanlık enerji adını verdiğimiz ama ne olduğunu bilmediğimiz bir şeyin olduğunu düşünüyoruz. Karanlık enerji için en iyi adaylardan biri daha öncesinde Einstein'ın en büyük hatam (İng: "my biggest blunder") diyerek reddettiği kozmolojik sabiti denklemimize eklememiz gerekir. Kozmolojik sabit, vakumun (yani ortada uzay-zamanı büken bir nesne olmadığındaki durumun) enerji yoğunluğu olarak yorumlanabilir. Gözlemler bize bu değerin sıfıra çok yakın olduğunu ama sıfır olmadığını gösteriyor.

Peki kuantum alanların sıfır nokta enerjisi kozmolojik sabiti açıklabilir mi? Sıkıntı şu ki kuantum alan kuramı üzerinden vakumun enerjisini hesaplamaya kalktığımızda gözlemlenen değerden çok çok daha yüksek sayılara ulaşıyoruz. Dolayısıyla bunun cevabı henüz bilinmiyor.

Tüm Reklamları Kapat

Casimir Etkisi'nin de vakuum enerjiden kaynaklandığı düşünülüyor. Casimir Etkisi, birbirine çok yakın iki ince metal levhanın birbirine kuvvetle çekilmesidir. Enerji-zaman belirsizliğinin izin verdiği ölçüde vakum enerjisi çok kısa süreler için sanal parçacık-anti parçacık oluşumuna sebebiyet verebilir. İki levha arasında yalnızca belirli salınımda enerjiye sahip parçacıklar oluşabileceği için (tıpkı iki nokta arasında gerilmiş ipin belirli sayıda dalga boyuna sahip olabileceği gib) iki metalin arasında olandan daha fazla dışarıda parçacık oluşacağından iki metal levhayı birbirine yakınlaştıran bir kuvvet oluşturacaktır.

Bunun yanı sıra sıfır nokta enerjisi ile başka türden enerji üretemeyiz çünkü enerji ancak düzensiz ise aktarılabilir. Bir örnek verelim. Arabaları çalıştıran motorlar, bazı gazları sıkıştırarak enerji üretir. Gazlar sıkışınca ısınır fakat etrafları kendilerinden soğuk olduğu için gittikçe soğurlar, böylece gazı tekrar sıkıştırabiliriz. Öte yandan eğer gazın etrafı zaten hali hazırda sıcak ise gazın da soğuması için bir sebep yoktur, dolayısıyla onu sıkıştırıp enerji üretemeyiz. Aynı şekilde sıfır nokta enerjisi de düzenli bir şekilde uzaya dağıldığı için ondan enerji üretmemiz mümkün değildir.

595 görüntülenme

Kaynaklar

  1. PBS Space Time. Zero-Point Energy Demystified | Space Time. (8 Kasım 2017). Alındığı Tarih: 19 Ocak 2021. Alındığı Yer: YouTube | Arşiv Bağlantısı
  2. Ethan Siegel. Ask Ethan: What Is The 'Zero-Point Energy' Of Space?. (18 Nisan 0200). Alındığı Tarih: 19 Ocak 2021. Alındığı Yer: Forbes | Arşiv Bağlantısı
  3. PBS Spacetime. The Nature Of Nothing | Space Time. (19 Ekim 2017). Alındığı Tarih: 19 Ocak 2021. Alındığı Yer: YouTube | Arşiv Bağlantısı
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close