zamanın olmadığı bir boyut nasıl olurdu?

Zaman boyutu olmayan bir durumdan bahsetmek manasız, çünkü zaman olmazsa hareket de olmaz, dolayısıyla hiçbir şey gerçekleşmez. Zaman için 4. boyut demek şu noktada kafayı karıştırıyor, 13 boyutlu bir evren örneğini ele alalım. Burada aslında 4 boyut derken, 3 uzay boyutu 1 de zaman boyutu demek istiyoruz. Yani uzay boyutuna dahil değil zaman, cismin geometrik özelliğini tanımlamıyor. Dolayısıyla 13+1 boyutlu da bir evren tanımlayabilirsiniz. Uzay boyutları için esneğiz. Fakat zamanın gerçekleşmediği bir durumda, fiziksel hiçbir olay vuku bulmaz.

Genel görelilik teorisi alternatifi teoriler üretilmeye başlandı.

"Bilim insanları uzay-zaman bölünmez bütündür diyen ama ne uzay ne de zamanın tam olarak ne olduğu ya da nasıl oluştuğunu söylemeyen görelilik teorisini daha temel bir teoriyle güncellemek için çalışıyorlar. Kuantum fiziğinde dolanık parçacıkların birbirini anında etkilemesinden hareketle, biraz da Lee Smolin ile Carlo Rovelli’nin öncülük ettiği halka kuantum kütleçekim kuramından esinlenerek uzayı bir network olarak görüyorlar.

Buna göre uzay bile nihai temel değildir: Ne olduğunu bilmediğimiz enerji düğümlerinden oluşan ve bir evren oluştuğu zaman kendini parçacıklar olarak gösteren bir networktür. Dijital fizikçi Stephen Wolfram’ın hiper grafiklerine veya Amplituhedron teorisindeki gibi örümcek ağına benzeyen bir enerji ağıdır. Zaman da bu ağın içindeki madde ve enerjinin hareketinden türer.

Benim en ilginç bulduğum teori ise tıpkı diğerleri gibi ayrıca yazacağım Janus Noktaları’dır. Julian Barbour son 20 yılda genel göreliliğin yerini alabilecek tümüyle zamansız bir teori geliştirdi. Bu teori de zamanı uzaydaki parçacıkların birbiriyle kurduğu ilişkiden türetiyor. Böylece fizikteki son gelişmelerin bizi iki sonuca götürdüğünü gördük:

1) Zaman uzaydan türüyor ve uzay doğada temel bir unsun olabilir. 2) Uzay da enerji alanlarının kendi içinde networkler, ağsı yapılar türetmesiyle ortaya çıkıyor olabilir. Bu durumda bir kuantum kütleçekim kuramı geliştirsek bile bunu görelilik ile kuantum fiziğini birleştirerek yapamayabiliriz. Bize bambaşka bir teori gerekebilir."