Zamanın akış yönünü gösteren işaretlere zamanın oku denir. 1920 lerde bu kavramı kullanmış olan Arthur Stanley Eddington'dan önce kullanılıyormuydu bilmiyorum.
Zamanın yönünün göstergesi olduğu düşünülen pek çok işaret var. Bunlardan en bilineni termodinamik ile ilişkili olanı, izole sistemin entropisinin artacağını belirten termodinamiğin ikinci yasası. Diğerleri arasında evrenin genişlemesi (kozmolojik ok), nedenlerin sonuçlardan önce geliyor oluşu, "quantum decoherence" düşünülebilir.
Zamanın termodinamik oku makroskobik evrende iyi çalışır, çoğu süreç tersinmezdir (tek yönlü gelişir, tersine çalışmaz). Bardak yere düşer ve kırılır, bunun filme alındığını düşünün. Bu film size ters yönlü izletilirse hemen olayın sondan başa izletildiğini anlarsınız, izletilen filmde zamanın yönü değişmiştir. Makro evrende çoğu zaman, zamanın akış yönü barizdir. Termodinamik zaman oku, "izole sistemler için zamanın akış yönü entropinin arttığı yöndür" der.
Mikroskobik evrende tersinmez süreçlerin varlığı yerini tersinir süreçlere bırakır kimi zaman. Birbirinden ayrılmış iki komşu bölmede mavi ve kırmızı renkli gazların olduğunu düşünün. Mavi sağda, kırmızı solda olsun. Aradaki sınır kaldırıldığında mavi ve kırmızı gaz birbirine karışmaya başlar, mavi sola, kırmızı sağa doğru hareket eder. Ancak mavi gazın tek atomuna baktığınızda uzun bir süre sağa gittiğini görmeniz de olasıdır. Tek bir atoma bakarak bunun için zamanın "doğru" akış yönünü kestiremeyebilirsiniz. İşte bu nedenle termodinamik zaman okundan başka, bu tarz sistemler için de geçerli olan zamanın oku arayışları sürmektedir.
Kaynaklar
- Yazar Yok. Zamanın Oku (Wiki Tr). (30 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 30 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
