Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Dark Black
Üye
11

Ya herkes renkleri farklı görüyorsa?

Örnek vermek gerekirse mesela A kişisi kırmızı bir renge bakıyor, B kişisi de kırmızıya bakıyorsa (A kişisine göre) fakat B kişisi A kişisine göre maviye bakıyorsa fakat ikisi de buna kırmızı diyorsa?
2,069 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
6 Cevap
Aydan Məşədibəyova
Bilim okuru
Orijinal Soru: Hepimiz renkleri aynı mı görürüz?

Sadece küçük farklar var diye düşünülüyor, ama hiçbir zaman kesin olarak bilemeyiz. Çünkü herkes zihninin içerisinde yalnız, deneyimlerimizi tam anlamıyla başkalarına anlatamıyoruz. İlgili video linki bırakıyorum.[1]

Kaynaklar

  1. Çağrı Mert Bakırcı. Renkleri Aynı Şekilde Mi Görüyoruz? | Zihnimizin Hapishaneleri: Kualia. Alındığı Tarih: 23 Eylül 2023. Alındığı Yer: youtu.be | Arşiv Bağlantısı
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Arıhan Erözden
Bilim Meraklısı Bir Bilim İnsanıyım
Orijinal Soru: Hepimiz renkleri aynı mı görürüz?

İlk cümlenizi "Karanlık = Işık olmaması = Renk olmaması" şeklinde gülünç bir formüle çevirdim izninizle. Gözümüzü kapatmamız örneğinizi de "Beynimizin algılayabildiği hiçbir ışık girdisi olmayan bir durum" şeklinde kabul ettiğinizi anlıyorum. Bu duruma da Karanlık demiş olduk.

İlk cümlenizde Karanlık = Renk olmaması demiştik. Oysa son cümlenizde renk olmaması durumuna bir renk atfettik ve Karanlık Görüntüsüne Siyah Renk demiş olduk.

Tüm Reklamları Kapat

Görüntü dediğimiz şey, beynimizin ışık sinyallerini algılayıp bunu işleyebileceği şekilde yorumlamasıdır. Bu soruda yaptığımız varsayımlara göre, hepimizde aynı görüntü olmasından kastımız aslında hepimizde aynı şekilde görüntü olmamasıdır. Bu olayın sizin bilincinizde cereyan etme şekliyle benim bilincimde cereyan etme şeklini ise birbiriyle kıyaslamanın maalesef bir yolu yoktur. Çünkü Kualia Probleminin klasik örneği olan "Senin kırmızınla benim kırmızım aynı mı?" sorusunu aynı şekilde "Senin karanlığınla benim karanlığım aynı mı?" sorusuna uyarlayabiliriz. Evet ikimizde de ışık yok, dolayısı ile renk yok (aslında varsayımımızda buna siyah renk dedik). Ancak bu durum sizin algınızda benim algımda olduğundan farklı bir şekilde cereyan ediyor olabilir. Sonuçta aynı renkteki bir objeye bakarken ikimizin de retinasına aynı dalga boyuna sahip radyasyon çarpıyor. Yine olay beynimizin kendi içinde bunu nasıl yorumladığına kalıyor. Bunu anekdodal anlatımla ortaya koymanın da bilinen bir yolu maalesef yok. Ben size sorayım, benim siyah dediğim görüntü ya sizin beyaz dediğiniz görüntüyse? Benim beynim aynı girdiyi o şekilde yorumluyorsa? Bunu bilebilir miyiz?

Sorunuza kısa cevap vermek gerekirse: Evet, siyah rengi aynı şekilde görüyor olabiliriz. Ancak bugünkü bilim ve teknolojiyle bunu bilemeyiz.

235 görüntülenme
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Merve Arıcıbaşı
PhD Veterinary Sciences

Buna "Qualia" diye bir isim veriliyor felsefede. Yani ifade edilemeyen, fiziksel özellikleri dışında her bir kişide uyandırdığı ham duygu. Çünkü bizde bir duygu da uyandırıyor renkler. Mesela doğuştan kör birisine kırmızı anlatmaya çalıştığında "sıcak" gibi ifadeler kullanıldığı gözlenmiş. Şimdilik bu Qualia dilin yetersizliği ile açıklanıyor.

258 görüntülenme
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Yasin Kayalar
Yasin Kayalar
181K UP
Bilim ve felsefe okuru
Orijinal Soru: Renkleri her insan aynı şekilde mi algılıyor yoksa bambaşka şekilde mi algılıyor?

Herkes aynı renkleri gördüğü bir varsayımdan ibarettir. Yani bunun açılımı sizin ve benim 'mavi' dediğimiz rengi deneyimlerken aynı şeyi deneyimlediğimizi birbirimize kanıtlayamayacağımızdır. Kim herkes aynı rengi görür derse bir varsayımdan veya inançtan başkasını dile getirmekten fazlasını demiş olmaz. Qualia (benlik deneyimi) sorunu denen bu sorun herkes için vardır. Bu durumda uzlaştığımız şey aynı rengi gördüğümüz değil esasen aynı veya farklı da olsa 'mavi' diyerek verdiğimiz aynı isim veya kavramda uzlaştığımızdır. Gerçekte ise deneyimlenen mavi rengi hiç bir kelime esasen ifade edemez. Deneyime verdiğimiz isim deneyimin kendisini doğrudan yansıtmaz ve sadece temsilidir. Mavi rengi görerek deneyimlenen şeyi kavramsal olarak normalde anlatmak ifade etmek mümkün değildir. Bunu biraz zorlarsanız 'mavi' demek dışında anlatamayacağınızı anlarsınız. İnsanlar aynı rengi görüyor olsalar bile birbirlerine aynı rengi deneyimlediklerini kanıtlayamayız veya doğrudan aktaramaz. Bunu kanıtlamak için telepati gerekir yani iki beynin birbirine bağlanıp doğrudan bilgi/deneyim aktarımı yapması. Bu sorun veya ikilemin başka çözümü yoktur.

Son bir 'sır' daha size. Esasen tüm deneyimler için yukarıdaki sorun geçerlidir. İki kişi de aynı sözcükleri kullanır ve aynı kavramlarla tanımlama yapsa da deneyimleri birbirine gerçekte uymayabilir. Bu yüzden aynı dili konuşmak anlaşmak için yeterli değildir. Mevlana'nın dediği gibi 'aynı dili konuşanlar değil aynı duyguları (deneyimleri) paylaşanlar anlaşabilir.'

Tüm Reklamları Kapat

1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tarık Kılıç
Tarık Kılıç
2,395 UP
Felsefe Okuru

Dediğine net cevap verilemez. Ama öyleyse hiçbir şey genel olarak bilinemez demektir , renkle kalmaz. Bu daha çok sofistler gibi. "İnsan her şeyin ölçüsüdür." Senin hissettiğin soğuk ve benim hissettiğim nereden baksan farklı olabilir. O zaman için herkes için geçerli bir doğrudan söz edilemez. Ama eğer öyleyse bu renk farklı görme olayı her renk gördüğümüz nesne de geçerli midir ? Belki bize belirli nesneler olduğu halinde ki renginde gözükebilirdi, eğer öyle olmasa bile bilim bu şekilde bir nesne tasarlayabilirdi ve herkes ortak ne gördüğünü söyler ve diğer farklı renkli gördüğü nesneler ile karşılaştırırdı ve sorunun cevabı olduğunu öğrenebilirdi. Bu bir şey getirmez ve kanıtlamaz ben sadece bir düşünce deneyi gerçekleştirdim ve en az sorunuz kadar cevabimda ki düşünce deneyi de bir ihtimal. 

Başka bir eleştiri daha getirilebilir. Ludwig wittgenstein bunu reddederdi. Sarıya asla kırmızı denilenemezdi. Sarı da kırmızı gözükemezdi. Yani dilin bir anlamı olduğu için bu mümkün olamazdı.

Tüm Reklamları Kapat

213 görüntülenme
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close