Merhaba,
Verimli bir uyku için, uykunun süresi kadar; hangi saatler arası uyunduğu, uykuda hangi evrelerden geçildiği de önemlidir. Hatta bazı nedenlerden dolayı uykunun bazı evrelerinin atlanması ve bu yüzden verimli uyku uyunamaması vakaları da yaşanır.
Bu durum, basitçe 'vücut saati' diyebileceğimiz Sirkadiyen Ritim ile alakalıdır.
Sirkadiyen ritim, 24 saatlik döngüler boyunca mental ve fiziksel değişiklikleri düzenleyen bir çeşit doğal saattir. Bitkiler, hayvanlar (yani insanlar da...) ve mikroskobik canlılar bu doğal saate sahiptirler.
Işık ve karanlık bu doğal saati etkileyen majör etkenlerdir. Geceleri uyumak ve gündüz uyanmak, ışık ve karanlığın sirkadiyen ritimle ilgisine açık örneklerdendir.
Yukarıdaki görselden, biyolojik saate göre verimli uykunun saat aralıklarını kolaylıkla tahmin edebilirsiniz.
Dikkat ettiyseniz, 21.00 gibi melatonin salgısı başlar. Melatonin beyinde yer alan epifiz bezinin salgıladığı bir hormondur. Biyoritmi düzenlediği gibi kaliteli uykunun da temel taşlarından biridir. Yaklaşık 45 yaşlarına kadar salgılanmaya devam eder. İlerleyen yaşlarda ise, miktar yavaş yavaş azalır. Yaşlıların daha az uyumasının nedeni budur.
Işığa duyarlı olan melatonin, ancak gerçekten karanlık olduğunda verimli bir şekilde salgılanır. Yani yeterli miktarda melatonin için karanlığa ihtiyaç duyulur. Genellikle 21.00 ile 07.00 saatleri arasında salgılanır. Bu yüzden bu saatler arasında ve karanlık ortamda uyunan uyku, salgılanan melatonini yükseltir. Çokça salgılanan melatonin de size dinlenmiş ve yenilenmiş bir beden-zihin ikilisi olarak döner.
Uykunun süresi kadar; saat aralığı, ortamın ışığı, sıcaklığı, sessizliği, yatağın rahatlığı da önemlidir.
Sağlıkla kalın.
Kaynaklar
- Yazar Yok. Evrim Ağacı - Polifazik Uyku Nedir?. (2 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 2 Mayıs 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
- Yazar Yok. E-Psikiyatri Nöropsikiyatri Portalı. (2 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 2 Mayıs 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
