Toplumlar neden ataerkil veya anaerkildir?

Eğer sorun: Neden biri egemen olmak zorunda? Yaşayıp gitsek ya, kim işinde iyiyse liyakat ile gelsin işte! Anlamına geliyor ise şunu söylemek isterim ki anaerkil toplumlarda başta bir kadın olurdu fakat ilim insanlarını ya da muhafız, asker(üst rütbeli) rollerini erkeklerden de seçerdi. Yani anaerkillikte gerçekten iyiyse o işte hamal ya da er olmak zorunda değildi erkekler fakat yine bir soylu çocuğu olması gerekirdi en azından küçüklükten eğitime ulaşmak için orası doğru.

Soruna pek yanıt olmadı biliyorum ama soruş biçimin bunu açıklarsam gerçek bir cevap gelene kadar belki yardımcı olabilir dedirtti. Yani anaerkil sistemin feminist hümanist ne dersek işte adile yakın olduğunu düşünürsek bir toplum ya adil olur ya olmaz.

Basitçe özetlemek gerekirse: Denge bozulursa fiziksel güç erkeklerde fazla olduğu için ataerkil oluyor. Adilleştikçe anaerkil diye bahsedilen devlet düzenine benziyor. Aslında bu noktada senin bir kabulünle de karşılaşıyoruz(doğal olarak) ara değerler ve bir geçiş olmalı ama bunun için ben de bir kelime bil^[1]miyorum.

^[1]Türümüz gereği çevreye ve içinde bulunduğumuz duruma evrimleşmeye ya da adapte olmak durumundayız. Çevreye adapte olan bizler akıllarımız üzerine evrimleşip zekamızı kullanmaya başladık.

Bazı eski zaman toplumlarında birlikteliği ve düzeni sağlamak amacıyla töre gibi kavramlar ortaya çıkmaya başladı. O zamanın töreleri, toplum kuralları gibi görülüyordu. Bu törelerden bazıları fiziksel olarak daha güçlü olan erkekler üzerine veya erkeğin çiftleşme arzusuyla kadında gördüğü çekiciliğin üzerine toplaşmaya başladı. Her toplum için böyle olmasa bile genel olarak bu durumda şekillendiği söylenilebilir.

Örnek olarak; ataerkil sistemden muzdarip olan dişiler, bazı örgütleşmeler veya gruplaşmalar ile kendi cinsiyetinin önde gelmesini sağladı ve böylece toplum kuralları bunun üzerine tekrardan şekillenmiş bulundu. Ya da güç özelliği bakımından güçsüz olan dişiler, kendilerini savunmak için toplu bir şekilde hayatlarını sürdürmeye devam etti. Belki de bu yüzdendir ki, dişilerin sosyal zeka yapısı erkeklerin sosyal zeka yapısından daha üstün olacak şekilde evrimleşti ve böylece zamanla zeka gücü, fiziksel güce ağır basmaya başladı. Buna adapte olamayan toplumlarda ise bu takım ayrımlaşmalar görüldü.

Bu yüzden, sorunuzun tek bir cevabı olmadığını düşünmemekle beraber, çooookk uzun zaman önceki evrim süreçlerine dayandığını söyleyebilirim.^[1]

Umarım kafanızdaki bazı soru işaretlerini giderebilmiş ve yeni soru işaretleri getirebilmişimdir. İyi günler dilerim.

ALT YAPI- ÜST YAPI

Bir toplumu oluşturan iki temel unsur vardır. Alt yapı ve üst yapı.

Alt yapı her tür üretim, bölüşüm ve tüketim süreçlerinin tamamına tekabül eder ve kısaca ekonomi olarak tanımlanır. Yaşam için zaruridir. (Üreme, beslenme, barınma, güvenlik vb.) Üst yapının temelinde ise alt yapı süreçlerinin nasıl işleyeceği, neyin nasıl üretilip nasıl bölüşeceği vardır. Buna da kısaca siyaset adı verilir. Yani az gelişmiş toplumlarda yeni neslin en çok uzak durması istenen ve uzak durması için korku ile kafalara kazınan iki şey: ekonomi ve siyaset…

İlkel komünal toplum avcı-toplayıcıdır. Üretim aracı yoktur. Yaşam ortaklaşadır ve yaşamın devamı doğurganlık temeline dayandığından, soy da, buna bağlı ilkel idare sistemi de , ruhani önderlik de anaerkildir.

Ancak tohumun keşfi ile birlikte (onu da bir kadının keşfettiği söylenir) yerleşik yaşama geçiş; aynı zamanda tarım aletleri başta olmak üzere , inşa aletleri vb. üzerinden toplumda hem iş bölümünü zorunlu kılmış hem de üretim araçlarının mülkiyet sorununu ve devamında ilk defa özel mülkiyet kavramını toplumun kalbine yerleştirmiştir.

Bolluk ve refah dönemi, komşu kabileler arası mülkiyet ( mera, sulak alan vb.) çatışmaları ve buna bağlı olarak doğurganlığın artışı kadını hem zaman açısından (9 ay gebelik ve çok çocuk) hem de fiziki güç gerektiren süreçler ( savaş, inşa, tarla işi vb.) açısından üretim süreçlerinin-alt yapı olarak ekonominin ve dolayısı ile buna bağlı olarak şekillenen üst yapı olarak siyasetin, yani karar süreçlerinin dışında bıraktı.

İkinci toplumsal aşama-yapı olan köleci toplumla birlikte devlet adını verdiğimiz ilk teşkilatlanmaların güce dayanmak zorunda oluşu ve devamında bunu tanrısal vasıflarla dokunulmaz hale getirmek için ruhban sınıfının siyasal bir argüman olarak devreye girişi, bu sefer kadından ruhani önderliği de alıp erkeğe devredince; kadın sadece söz hakkını değil aynı zamanda özgürlüğünü de tamamen kaybedip egemen erkek için tıpkı herhangi bir tarım aleti gibi özel mülke dönüştü.

İşte o gündür bu gündür özel mülkiyet ataerkil toplumu, ataerkil toplumda özel mülkiyeti karşılıklı menfaat üzerine besler hale geldi. Halen de sürüyor.

Bu nedenle bugün kadının hak ettiği eski yeri alabilmesinin koşulu ancak filmi geri sarmak ile mümkün olabilir. Özel mülkiyetin reddi, sermaye birikiminin sonlanması ve modern ortaklaşa yaşamın yeniden inşası…

Bu ancak, tüm bu sürece denk gelen sınıfların varlığının son bulması ile mümkündür. ( Köle sahibi efendi – köle, toprak ağası-çiftçi, burjuva-işçi) Ve bu da ancak sosyalist bir mücadele ile mümkündür. Yani sınıf mücadelesi ile… Emeği var edenin var ettiğine sahip çıkması ile…