Teori, kanun, hipotez kavramları ne anlama gelir? Aralarındaki farkları örneklerle açıklar mısınız?

Bilimde olgulara yönelik ilk zihinsel işlem betimlemelerdir. Betimleme, olguları saptama, sınıflandırma, adlandırma ve kaydetme etkinliğidir. Bunun için bilim; gözlem, deney, ölçme, sayım vb. gibi işlemlere başvurur.

Bilim, içinde bulunduğumuz Evren'de olup biten olguları betimleme ve açıklama yoluyla anlama girişimidir.Bir olguyu betimlemek için o olgunun dışına çıkmaya gerek yoktur; olguyu oluş süreci içinde algılamak ve kaydetmek yeterlidir. Oysa bir olguyu açıklamak için o olgunun dışında başka olgulara başvurmak gereği vardır. Bu ise, iki olgu türü arasında ilişki kuran bir veya daha fazla genellemenin elimizde olmasına bağlıdır.

Hipotez, teoriyi oluşturmada bir temel taşı olarak kabul edilebilir. Dünyadaki herhangi bir oluş hakkında yaptığımız gözlemler ile yaptığımız ilk tahmin hipotezdir. Hipotez aşamasında herhangi bir deney veya araştırma yoktur. Yalnızca bir olay ve sonucunda sorduğumuz “ne?” , “nasıl?” , “neden?” , “ne zaman?” gibi sorular vardır. Bu hipotezler bizi teorilere ulaştırır. Teoriler ise hipotezler kullanılarak olaya getirilen kapsamlı açıklama demektir. Burada hipotezler bizi teorilere ulaştıran köprüler görevini üstlenirler. Bu nedenle teoriler asla hipotezlerle çakışmaz.

Kısa bir örnek vererek bu kavramları daha iyi anlamaya çalışalım. Sabah uyandınız ve odanın aydınlık olduğunu gözlemlediniz. Odanın perdesi kapalı. Bu oluşu açıklayabilmek için gözlem yapmaya başladınız. Gözleminizden çıkan ilk sonuç şu, “Oda aydınlık, muhtemelen dışarıda güneş var.” Ardından dışarıdan içeriye biri girdi ve size dışarının aydınlık olduğunu söyledi. Şu an elimizde iki bilimsel gerçek ve bir hipotez var. Kafanızı pencereden çıkarıp dışarıya baktığınızda güneşi gördünüz ve bu sizin için üçüncü gerçek oldu. Yeterli veriye sahip olduğunuzu düşündüğünüzde ise daha kapsamlı bir yargı olan teoriyi kurdunuz. “Dışarıda güneş olduğunda odamın içerisi ve dışarısı aydınlık olur.”

Bu kavramları pekiştirdiğimize göre bu yazıdan almamız gereken temel ise şudur. “Günlük hayattaki teori kavramı ile bilimsel manada kullandığımız teori kavramı birbirinden tamamen farklıdır. Teorileri kanıtlanmamış kanunlar olarak görmek ve ciddiye almamak bizi bilimsellikten tamamen uzaklaştırır.”

hipotez: varsayım demektir .

teori: çoğu insan hipotezle karıştırsada , teori , bir hipotez doğrulandığı zaman oluşur . yani bir olgunun doğrulanmış adıdır. bir hipotezi ,vakayı , olayı açıklamak için kullanılan düşünce sistemide denilebilir. teorinin yankışlanılabilir durumları vardır

yasa/kanun: yasa/kanun aynı şeydir . kısa cevap aslında kuraldır . herkes tarafından kabul edilmiş olan bir hipotez vs. kanundur. kanun teori ile karıştırılmamalıdır( bilim kanunu) . kanun kolay kolay yanlışlanamaz.

Bu konu hakkında evrim ağacının bilim metadolojisi nedir videosunu izleyebilirsin.

Hipotez: Probleme konulan geçici çözüme hipotez denir. Varsayım veya hipotez, bilimsel yöntemde olaylar arasında ilişkiler kurmak ve olayları bir nedene bağlamak üzere tasarlanan ve geçerli sayılan bir önermedir. Hipotez problemi çözmek için yapılan araştırma ve gözlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur.

Teori :Bir olay, bir yapı ya da düzenin nedenlerini açıklamak isteyen genel düşünce bkz. 'Kuram'. Evrim teorisi gibi, Plazma Evren Teorisi gibi. Sanılanın aksine teori ispatlanmamış fikir değildir.

Kanun: Evrenin dokusu ve yapısı bozulmadıkça değişmeyecek olan fiziki, biyolojik vs. bilimsel kurallarıdır. Kütle Çekim Kanunu vs.

Hipotez gelişince kanun yada teori olmaz çünkü sorunu çözmek için yapılan bir olaydır ve aynı şekilde bir varsayım bir tahmindir. Teori ise bir konu hakkında güçlü bilimsel kanıtlara dayanır ve TAHMİN DEĞİLDİR kesin sonuçlara bakar kanıtlansa bile teori olarak kalır.

Eğer bir eksiğim ve hatam varsa düzletin :)

Hipotez bir sorun karşısında fikir üretip bu fikirlerin bu sorunu çözüp çözemeyeceğini tartışma kısmıdır diyebiliriz. Bu kısımda olaylar sistematik ilerlemez sadece beyin fırtınası yapılan bölümdür diyebiliriz.^[1]

Teori ise bir sorun karşısında bilimsel ve deneysel yollar ile o sorunu çözmeye çalışıp o sorunu açıklayan kurallara ve yasalara verilen genel bir isimdir.

İkisini birleştirmek gerekirse birden fazla hipotez ortaya atılır, bilimsel ve deneysel yollar ile test edilen hipotezler ispatlanınca teori olur.

Hipotez nedir ve teori nedir sorularının cevaplarını verdiğimizde ikisinin arasındaki fark da ortaya çıkacaktır. Hipotez, bilimsel olarak çözülmeyi bekleyen sorunların çözülebilmesi için ortaya attığımız varsayımlara veya tahminlere denir.^[1] Teori ise olayları sistemli ve bilimsel bir şekilde açıklayan kurallar, yasalar bütünü olarak tanımlanır.^[2]