Stresimiz arttıkça saçlarımızın beyazlama hızı da artar mı?

Nature

Saçımıza rengini vermekle görevli olan melanin pigmenti yaşla ve olumsuz çevresel faktörlerin artışıyla azalmakta veya tamamen yıkıma uğraması sonucunda saçlarımızın beyazlaşmasına sebep olmaktadır, lakin tarihte birçok defa yaşandığı rivayet edilen yüksek strese bağlı ani, hızlı saç beyazlaması vakalarının (Marie Antoinette olayı bkz.) hakkında doğal veya işin içinde farklı bir konu olduğuna dahil birçok hipotez geliştiğinden ihtimaller silsilesinin fazlalığı dolayısıyla kesin bir yargıda bulunmak yanlıştır, 2013 yılında International Journal of Trichology dergisindeki bir makalede ani saç beyazlaşmasına dahil yapılan bir çalışmada 196 vakadan 44 tanesi makale yazarlarının bizzat gözlemledikleri vakalar olup bunlardan 38 yaşındaki bir kadın ki aşırı nevralji ve duygusal kaygıdan muzdarip olduğu bilinen birisi 5 saat gibi kısa bir sürede saçlarında beyazlama gözlemlendi ve bu artarak iki gün boyunca devam etti ve ardından saçlarında dökülme başlamıştır, 62 yaşındaki bir kadının saçları, ayağı kayıp düştükten sonra geçirdiği travma sonrasında 2 günde beyazlamıştır ve bu hastanede de gözlemlenmiştir aynı şekilde eşini kaybeden, çocuğunu kaybeden, aşırı baskıya ve yoğun stres artında yapılan işlere, mülakatlara maruz kalan kişiler arasında yine aynı makalede yazdığına göre 1 ile birkaç hafta arasında saçlarda veya muhtelif vücut bölümlerinde beyazlaşma olduğu raporlanmıştır, bunun dışında ani olmadan stresin artışına bağlı veya ani ya da unutulamayan bir travma sonrası(kaygı,ölüm,heyecan) birkaç yılda gözlemlenen saç beyazlaması vakaları da olağan yaştan önce yani kadınlarda 30 erkeklerde 35 yaşlarında başlayan saç beyazlama başlangıcından önceki dönemlerde gözlemlenmiştir, lakin yine de stres hormonları, melanositlerin yaşam ve/veya aktivitelerini etkilediği varsayılsa dahi yine de stres ile saçların beyazlaması, dökülmesi arasında kesin bir yargı bulunmak zordur, bunlar dışında normal stresten farklı ama stresin veya çevresel faktörlerin neden olabileceği düşünülen Oksidatif stres denilen durumun ki bu durum bedeninizin normal metabolik faaliyetleri ile ürettiği ya da çevreden aldığı ‘‘serbest radikal’’ olarak bilinen oksitleyici kararsız elektron gruplarının hücrelerimizi yok etmesi veya zarar vermesi olarak açıklanabilir tetiklediği ve bu tetikleme sebebiyle melanin üretiminde aksaklık veya durma noktasına getirebilme ihtimali değerlendirildiğinden dolaylı yoldan stresin buna neden olabileceğini söyleyen çalışmalarda vardır, Harvard Üniversitesi doktorlarının önderdiğinde fareler üzerinde yapılan farelerin kafeslerini sallanması, hormon enjekte edilmesi, yuvalarını ıslatarak ve ışıklandırmayı değiştirerek farelerin stres seviyelerini arttıran durumlar sonrası savaş-sıvış tepkisine neden olan sinirlerin sempatik sinir sistemini aniden uyarması hatta bu sinirlerin mitokondri genomlarını bozarak hücre içinde toksik etki yaptıkları hatta kana karışarak genom parçalarında kanda artıyor ve adeta bir hormon etkisi yapıyor yapılan araştırmada yukarıda saydığım fareler üzerindeki stres artırıcı faktörler sonrası farelerde birkaç gün ile birkaç hafta arasında tüylerde beyazlama gözüktüğü görülüyor.