''Uzay - zaman bir bütündür ve her cisim uzay - zamanda ışık hızında hareket eder.''
İfade temelde eksik değil anlatmak istediğini şöyle anlatayım: Einstein'ın özel görelilik kuramına göre her cisim hem uzayda (hız) hem de zaman da seyahat edeceğini söylemiş ve hareketin bunlardan hangisine yayılırsa diğerinde de ışık hızını koruyacak düzeyde bir yayılma olacağını ifade etmiştir.
Gelin, biraz daha açık olalım, uzaydaki her yönelimimiz aynı zamanda da zamandadır demiştik. Cisim ışık hızına ulaştığında ise zaman boyutunda yönelimini durdurur. Aynı şekilde bu ifade zaman içinde geçerlidir. ikisine birbirine bağımlı olarak yayılım gösterirler. Zaman ve uzamsal boyutların aynı dokunun birleşik bir parçası olduğunu anlattığımıza ve evrenin hız limitinin ışık hızı olduğunu bildiğimize göre şunu söyleyemez miyiz?: uzay-zamanda her şey ışık hızında hareket etmektedir!
- Eğer söz konusu ışık ise, ışık zamanda hareketsizdir yani sonsuz ömürlüdür. Uzay-zamandaki bütün hareketini yani C sabit hızının tamamını uzayda yol alarak geçirir ve zaman boyutunda hiç gitmez.
- Evinizdeki bir vazo veya uzay-zamanın herhangi bir yerindeki sabit diyebileceğimiz bir nesne de ışık hızında hareket eder. Ancak ışıktan şöyle bir farkı vardır; bu hareketinin tamamı uzay-zamanın zaman boyutunda gerçekleşir yani zamanda ışık hızıyla yol alarak, vazonuz eskiyecektir (Sanırım atasözümüz olan yuvarlanan taş yosun tutmaz veya işleyen demir ışıldar sözleri de bunu açıklıyor :) ).
- Son olarak da vazonuzu (Annenize çaktırmadan ve kırmadan) evden çıkarıp hızlandırdığımızı düşünelim. Bu durumda vazonun uzay-zamanın zaman boyutundaki hareketi yavaşlar ve bu yavaşlama oranında uzay boyutlarında hareket etmeye başlar, yani yol almaya başlar. Tahmin edeceğiniz gibi, vazonun hızını ne kadar artırırsanız uzay-zamanın zaman boyutundaki hareketi o kadar yavaşlar, uzaydaki hareketi o kadar artar. Ancak her iki boyutta gerçekleşen hareketin toplamı değişmez ve C (ışık hızı) kadar kalır.
Bunu çok iyi anlatan bir görseli altta bırakıp Minkowski Uzay Zamanı dediğimiz bu şeyin kaynağını atıyorum.
Kaynaklar
- Yazar Yok. Khan Academy. (8 Aralık 2019). Alındığı Tarih: 8 Aralık 2019. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı