Q=m.c.ΔT bir maddenin belirli bir ısı aldığında sıcaklığının ne kadar arttığını bulmamızı sağlayan bir formüldür. Bu formül ile bir maddeyi X dereceye getirmek için ne kadar ısı verilmesi gerektiğini bulabilirsiniz. Q=m.L ise erime ve buharlaşma gibi hal değişimi durumlarında kullanılan formüldür. Sıcaklık-zaman grafiğinde maddenin sıcaklığı artıyorsa Q=m.c.ΔT formülü ile ne kadar ısı verilmesi gerektiğini bulursun. Eğer sıcaklık sabit kalıyorsa -demek ki madde hal değiştiriyor- Q=m.L formülü ile hal değişimi için gereken ısıyı tespit edersin.
Örnek vermek gerekirse -20 °C sıcaklığındaki 50 gram buzun sıcaklığını 10 °C arttırmak isterseniz şu işlemi yaparsınız:
Q=m.c.ΔT formülünden Q=50.1.10=500 joule
Yani 50 gram buzumuzu -20 °C'deyken 10 °C arttırıp -10 °C'ye getirmek için buza 500 joule ısı vermeniz gerekir.
Eğer buzu eritip 30 °C'ye kadar çıkarmak isterseniz şu işlemi yaparsınız:
Önce -20 °C'deki buzun sıcaklığını 20 °C arttırıp 0 °C'ye getirmeniz gerek:
Q=50.1.20=1000 joule
Buza 1000 joule ısı verdiniz ve 0 °C'ye getirdiniz. Buz bu sıcaklıkta erimeye başlayacaktır. Hal değişimlerinde verilen tüm ısı hal değişiminde kullanılır. Burada da Q=m.L formülü devreye girer:
Q=50.80=4000 joule
Buzun erime ısısı, yani formüldeki L, 80 cal/g olduğundan buz kütlesiyle erime ısısını çarparak buzu eritmeniz için de 4000 joule gerektiğini gördük.
Artık buzumuz eridi ve su oldu. 0 °C'deki suyumuzu da 30 °C'ye çıkartmak için yine Q=m.c.ΔT formülünü kullanırsınız:
Q=50.1.30=1500 joule
Sonuç olarak -20 °C'deki 50 gram buzu 0 °C'ye getirmek için 1000 joule, buzu eritmek için 4000 joule ve eridikten sonra 30 °C'ye çıkartmak için de 1500 joule ısı enerjisi vermeniz gerekir. Dolayısıyla -20 °C'de 50 gram buzu 30 °C'ye çıkarmak için toplamda 6500 joule ısı enerjisi kullanmanız gerekmektedir.
Unutmayın:
Q=m.c.ΔT formülü maddenin normal sıcaklık artışı için harcanacak ısıyı bulmak için kullanılır.
Q=m.L ise hal değişiminde harcanacak ısıyı bulmak için kullanılır.
