Konuyla alakalı bulduğum iki tane metin var umarım cevap yeterli gelebilir.
Evrimsel psikoloji (EP), bellek, algı, dil gibi psikolojik özellikleri modern evrimsel bir bakış açısıyla inceleyen bilim dalıdır. Evrimsel psikoloji, bunun yanında insanın hangi psikolojik özelliklerinin, ne tür bir uyum ve adaptasyon geliştirdiğini, yani doğal seçilim veya cinsel seçilimin işlevsel sonuçlarını tespit etmeye çalışır. Kalp, akciğer ve bağışıklık sistemi gibi fizyolojik mekanizmalar hakkındaki adaptasyonist düşünce ile evrimsel biyolojideki düşünce ortaktır.
Evrimsel psikoloji, zihnin vücudun farklı işlevler sunan farklı birimsel uyarlamaları ile benzer bir modüler yapıya sahip olduğunu savunduğundan psikolojideki aynı düşünce ile uyuşur. Evrimsel psikologlar, insan davranışlarının birçoğunun, insanın atalarının yaşadığı çevre ve ortamlarda kendini tekrarlayan sorunları çözmek için evrilmiş olan Psikolojik adaptasyonun bir ürünü olduğunu savunurlar.[1] Psikoloji alanında adaptasyonist yaklaşımların etkisi güncel araştırmalar sayesinde giderek artmaktadır.[2][3](bu ilkiydi)
Psikolojik adaptasyon, çevresindeki bir organizmaya fayda sağlayan işlevsel, bilişsel veya davranışsal bir özelliktir. Psikolojik adaptasyonlar evrimleşmiş psikolojik mekanizmaların (EPM'ler) kapsamına girer, ancak [2], EPM'ler daha az kısıtlı bir kümeye işaret eder. Psikolojik adaptasyonlar sadece bir organizmanın ortama uygunluğunu artıran işlevsel özellikleri içerirken, EPM'ler evrim süreçleri yoluyla geliştirilen herhangi bir psikolojik mekanizmaya işaret eder. Bu ek EPM'ler, bir türün evrimsel gelişiminin yanı sıra, artık türün uygunluğuna fayda sağlamayan körelmiş özelliklerdir. Bir özelliğin körelmiş olup olmadığını söylemek zor olabilir, bu nedenle kimi literatür daha yumuşaktır ve körelmiş özelliklere artık adapta olabilme işlevselliğe sahip olmasalar bile adaptasyon olarak kabul eder. Örneğin, yabancı düşmanlığı tutum ve davranışlarının hastalıktan kaçınma ile ilgili bazı EPM etkileri olduğu görülmektedir, ancak [3], bazı ortamlarda bu davranışlar bir kişinin zindeliği üzerinde kötü bir etkiye sahip olabilir. Psikolojik adaptasyon ilkeleri Darwin'in evrim teorisine dayanır ve evrimsel psikoloji, biyoloji ve bilişsel bilim alanları için önemlidir.
Evrimsel psikologlar, bilişsel bilim adamları ve davranışçılar arasında, psikolojik uyum ve neyin öğrenilmiş davranış olarak kabul edileceği çizginin nerede çizileceği konusunda bir anlaşmazlık içindedirler.[4] Davranışçılık belirli davranışları koşullandırılmış yanıtlar olarak açıklarken, bilişsellik bu davranışların söz konusu davranış için tercih yaratan psikolojik bir adaptasyondan kaynaklandığını öne sürer. Evrimsel psikoloji, tabula rasa (boş tahta) modelinin aksine insan psikolojisinin esas olarak psikolojik adaptasyonlardan oluştuğnu önermektedir,[2] BF Skinner gibi erken davranışçılar boş tahtası modeline yönelmiş ve doğuştan gelen davranışların ve içgüdülerin çok az olduğunu savunmuştur. Bazı davranışçılar ise doğuştan gelen tek davranışın öğrenme yeteneği olduğunu öne sürmüşlerdir. Öte yandan Steven Pinker, tabula rasa modellerine meydan okuduğu ve insan davranışının psikolojik adaptasyonlarla şekillendiğini iddia ettiği The Blank Slate kitabında bilişçi bakış açısını sunar.[5]
Teorideki bu fark, modern insan cinsel tercihleri üzerine yapılan araştırmalarda görülebilir; davranışçılar medyada veya kültürel normlarda olduğu gibi cazibenin koşullandırıcı etkilere sahip olduğunu savunurken, diğerleri psikolojik adaptasyonlara dayandığını savunurlar.[6] Bununla birlikte, cinsel tercihler, insan eş seçiminde sergilenen varyans ve esneklik miktarı nedeniyle test edilmesi zor bir konudur.[7] Psikolojik adaptasyonlara ve öğrenilmiş davranışlara melez bir çözüm, türün belirli bir davranış kapasitesi olarak adaptasyona işaret ederken, her bir organizmanın hala bu davranışı sergilemek için koşullandırılması gerekir. Bu yaklaşım dil edinimini dilbilimci ve bilişsel bilimci Noam Chomsky'nin insan dili modeli ile ilişkili olarak açıklayabilir.[8] Chomsky'nin modeli, dil kapasitesinin psikolojik bir adaptasyon olduğunu (hem dili gerekli beyin yapılarını hem de dil edinimi için düzeni içerir), ancak çocukların doğumda dilin herhangi bir enstantanesinden yoksun olduklarını ve bunun yerine çevrelerinden öğrendiklerini söyler.
Konu ile alakalı[1][2][3][4] oldukça ayrıntılı bilgiyi evrim ağacı dan bulabiliryorsun (linke koyucam ama burada yazdıklarım 2 tane Wikipedia sayfasından aldıklarım)
Kaynaklar
- Wikipedia. Psikolojik Adaptasyon - Vikipedi. (21 Mayıs 2020). Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Ç. M. Bakırcı. Evrim'i Destekleyen/Kullanan Bilimler - 4: Psikoloji Ve Psikiyatri. (9 Ekim 2011). Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
- B. Çakan. Evrimsel Psikoloji: İnsan Davranışların Evrimsel Kökeni Hakkında Ne Biliyoruz?. (20 Temmuz 2020). Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Evrim Teorisinin Sosyal Ve Doğa Bilimlerinde Uygulanması. (22 Ağustos 2011). Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı