Öncelikle yanlış bir bilgiyi düzelteyim: Momentumun (yani hızın) yüksek değerlere sahip olması konumu daha belirsiz yapmaz. Belirsizlik prensibinin söylediği şey bu değildir. Konum ve momentum açısından ele alırsak Belirsizlik prensibi, bir parçacığın konumunu ne kadar kesin ölçersek, parçacığın momentumu hakkındaki bilgimizin de o kadar belirsiz olduğunu söyler. Aynı şekilde bir parçacığın momentumunu ne kadar kesin biliyorsak, konumunu o kadar az biliyoruzdur. Bu ifadede momentumun az veya yüksek olması hakkında hiçbir şey geçmiyor.
Bir diğer yanlış varsayım da parçacıkların etkileşmesi için lokalize olması gerektiği. Bu hatalı sonuca varmamız, "klasik" düşünmemizden kaynaklanıyor. "Çarpışma" denilince aklımıza gelen şey iki küçük topun birbirine hızla vurup parçalanması geliyor. Ancak bu tasvir, kesinlikle LHC'deki parçacıkların çarpışmasını yansıtmıyor. Belirli enerji düzeyinde birbirine yakınlaşan parçacıklar, bozon (foton, gluon vs.) alışverişi yapan parçacıklar daha düşük kütleli başka parçacıklara dönüşür. Kuarklar gibi daha temel ve gözlemlenmesi zor parçacıkları gözlemlemek için de yüksek enerji gerekiyor, tam da bu sebeple LHC'de parçacıkları yüksek hızda çarpıştırıyoruz.
Belirsizlik prensibini gözümüzde canlandırırken bir parçacığın konumunu biraz bilsek momentumundaki değişimin çok büyük olacağını hayal edebiliriz, ancak prensibin öngördüğü belirsizlik çok küçüktür. Örneğin aşağıdaki fotoğrafta sola doğru yarım daire olarak gözüken şey gaz odasında pozitronun çizdiği yol.
Görüldüğü üzere çizgi yeterince ince olduğu için momentumdaki belirsizliği yeteri kadar düşüktür, ve hesaplamalar ile pozitronun çizdiği daireden momentumunu bulabiliriz. Elbetteki bunu tam bir kesinlikte yapamayız, öyle olsaysı bu Belirsizlik prensibinin ihlâli olurdu.
Belirsizlik prensibi sadece konum-momentum çifti için değil, pek çok gözlemlenebilir (İng: observable) çifti için geçerlidir. Konum-momentumu ele almamız durumunda da "hangi konum?" ve "hangi yöndeki momentum?" sorularını sormamız gerekiyor çünkü üç boyutlu uzayda bir şeyin konumunu ve momentumunu tasvir etmek için üç yöne de ihtiyacımız var. Kartezyen koordinatlarda bir parçacığın konumunu olarak gösterebiliriz. Günlük ifadelerde bunu enlem, boylam ve yükseklik düşünebilirsiniz. Momentum için ise gösterimi uygundur, yani yönündeki momentum, yönündeki momentum ve yönündeki momentum.
Bu kadar detaylı bahsetmemin nedeni şu: Belirsizlik prensibi, yalnızca aynı yöndeki konum ve momentum için geçerlidir. Bu da şu demek bir parçacığın yönündeki konumunu ne kadar kesin ise o kadar belirsizdir. Ancak bu belirsizlik ilişkisi ve arasında yoktur. ve 'i aynı anda yüksek bir kesinlikte ölçmek mümkündür.
Yukarıdaki paragtaftaki bilginin LHC'de çarpıştırılan parçacıklar için önemi şudur: Parçacıkları çevreleyen tüneller parçacıkların konumunu tünelin içinde kalacak şekilde sınırlar yani konumdaki belirsizliği azaltır. Ancak tüneller, parçacıkların gittiği yönde değil diğer yönlendern konumunu sınırlar. Dolayısıyla parçacığın gittiği yöne dik yönlerdeki konumunun belirsizliğinin düşük olması, parçacığın gittiği yöndeki momentumunun belirsizliğini arttırmaz.
