Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Arda W.
Arda W.
10K UP
Üye 1 ay önce 3 Cevap
7

Nötron Yıldızları ile Kara Delikler benzer davranış sergiliyor olabilirler mi?

Baktığımız zaman Nötron Yıldızları da Kara Delikler gibi çok yoğun ve aynı şekilde tanımlayabileceğimiz çok küçük bir hacime sığdırılmış yüksek kütleli gök cisimleridir.Kendi etraflarında korkunç derecede yüksek hızlarla dönerler ve kutuplarından dışarı ışıma yaparlar.Kara Delikler de aslında böyle özelliklere sahip de biz mi gözlemleyemiyoruz?
841 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
3 Cevap
Sabri Küsüroğlu
Araştırmacı 1 ay önce

Evrenin en tuhaf saklambaç oyununu oynayan iki yapısı: nötron yıldızları ve kara delikler. Düşünün, bunlar bir yıldızın ölürken geride bıraktığı son "sürprizler." Yıldızınız önce ölüyor, sonra "Sana iki hediye bırakıyorum: biri aşırı yoğun bir kalıntı, diğeri ise görünmezlik peleriniyle kaplanmış bir uzay-zaman canavarı," diyor. Bizse hâlâ kara deliklerin bir kara kutudan fazlası olup olmadığını anlamaya çalışıyoruz.

Nötron yıldızları da kara delikler de aslında benzer bir hikâyeden çıkıyor. Büyük bir yıldız süpernova patlamasıyla ömrünü tamamladığında, arkasında aşırı yoğun bir çekirdek bırakır. Eğer bu kalıntı yeterince büyükse, çekim kuvveti kendini bir kara deliğe dönüştürecek kadar çökebilir. Daha küçük kütleli kalıntılar ise nötron yıldızlarına dönüşür. Nötron yıldızlarının yüzeyinde atomlar artık bildiğiniz gibi değildir; protonlar ve elektronlar "Bunu birlikte yapabiliriz!" diyerek nötronlara dönüşür. Ve hop! Evrenin en manyetik, en yoğun, en hızlı dönen yapılarından birini elde etmiş olursunuz.

Ancak kara delikler ve nötron yıldızları arasında çok ilginç paralellikler var. Nötron yıldızlarının manyetik alanları kutuplarından enerji yaymalarına neden olurken (düşünün, adeta kozmik bir deniz feneri gibi yanıp sönerler), kara deliklerde olay ufkunun ötesine geçemediğimiz için "acaba onlar da mı kutuplarından ışıma yapıyor?" sorusunu sormadan edemiyoruz. Belki de kara delikler tıpkı nötron yıldızları gibi dönüyor ama etraflarına yayılan radyasyonu algılayamıyoruz. Uzayda ne kadar gözümüzü kısıp baksak da, olay ufku bu bilgiyi bizden saklıyor.

Tüm Reklamları Kapat

Nötron yıldızları ve kara delikler arasında bir başka benzerlik, kütleçekim kuvvetiyle şekillenen yoğunlukları. Ancak burada kara delikler bir adım önde: onların yoğunluğu, fizik kurallarını kıracak kadar absürt bir seviyede olabilir. Nötron yıldızları zaten "çay kaşığı kadarı milyarlarca ton" gibi kafayı yedirten bir yoğunluğa sahip. Ama kara delikler? "Biz o yoğunluk skalasını aştık" diyor.

Bu iki yapının davranışlarını tam anlamıyla çözebilmek için, astrofizik ve genel görelilik arasında bir nevi arabulucu olan kuantum fiziğini devreye sokmamız gerekiyor. Kuantum mekaniği kara deliklerin olay ufkunda neler olduğunu anlamamızı sağlayabilir, ama henüz elimizde birleşik bir teori yok. Peki ya nötron yıldızları? Onlar hâlâ kendi manyetik alan danslarını yapıyor, pulsarlar şeklinde yanıp sönüyor ve bize evrenin sırlarını fısıldıyor.

Carl Sagan der ki, "Evren, bilmenin heyecanını duyanlarla doludur." Nötron yıldızları ve kara delikler de bu heyecanın doruk noktasıdır. Belki kara deliklerin içini asla göremeyeceğiz, ama bu onları anlamak için daha çok çabalayacağımız anlamına gelir. Belki de nötron yıldızları kara deliklerin bize görünür yüzüdür. Kim bilir?[1][2][3][4][5]

Kaynaklar

  1. L. Rezzolla, et al. (2013). Relativistic Hydrodynamics. Oxford University Press. doi: 10.1093/acprof:oso/9780198528906.001.0001. | Arşiv Bağlantısı
  2. B. P. Abbott, et al. (2016). Observation Of Gravitational Waves From A Binary Black Hole Merger. American Physical Society (APS). doi: 10.1103/PhysRevLett.116.061102. | Arşiv Bağlantısı
  3. F. Özel, et al. (2016). Masses, Radii, And The Equation Of State Of Neutron Stars. Annual Reviews, sf: 401-440. doi: 10.1146/annurev-astro-081915-023322. | Arşiv Bağlantısı
  4. F. Pannarale, et al. (2015). Aligned Spin Neutron Star-Black Hole Mergers: A Gravitational Waveform Amplitude Model. American Physical Society (APS). doi: 10.1103/PhysRevD.92.084050. | Arşiv Bağlantısı
  5. M. C. Miller, et al. (2014). The Masses And Spins Of Neutron Stars And Stellar-Mass Black Holes. Elsevier BV, sf: 1-34. doi: 10.1016/j.physrep.2014.09.003. | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
13
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Okan Alver
Okan Alver
149K UP
Mec.Eng. 1 ay önce

Bir nötron yıldızı, kara delik olmaya çalışan ancak başaramayan bir yıldıza benzer. Eğer düşük kütleli ila orta kütleli bir yıldızsa, elektron dejenerasyonu basıncı tarafından tutulan bir yıldızın ölü, sıcak, yoğun, füzyonsuz çekirdeği olan beyaz cüce olur.

Örneğin, büyük kütleli bir yıldızsa, çöküşü sırasında elektron dejenerasyon basıncı bile o yıldızı ayakta tutamaz ve nötron dejenerasyon basıncı durdurana kadar çökmeye devam eder. Bu nedenle bu yıldıza nötron yıldızı deriz.

Bir diğer örnek, gerçekten çok büyük bir yıldız olduğunu varsayalım, nötron dejenerasyon basıncı bile o yıldızı tutamaz ve böylece tek bir nokta, bir tekillik olana kadar çöker ve Schwarzschild yarıçapına düşerse bir kara delik olur.

Tüm Reklamları Kapat

Aslında açıklaması oldukça basittir. Spin, yük, boyut ve kütleye sahip olabilirler. Kara delik, nötron yıldızının daha büyük kardeşidir. Bu, yerçekiminin bir yıldızı tutan diğer tüm kuvvetleri yenmesiyle olur. Kütle, kara delikleri nötron yıldızlarından ayıran şeydir.

3
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Baran Sarı
Baran Sarı
100K UP
Sıradan Bir İnsanım 1 ay önce

Evet nötron yıldızları ve kara açıklıklar bazı benzer davranışlar sergiler İkisi de çok yoğun güçlü sermayeye sahip ve yüksek hızlarla dönen Nötron yıldızlarının kutuplarından yayılan yayarken kara delikler olay ufkuna düşen maddeden radyasyonu yayar Kara deliklerin içini doğrudan gözlemleyemesek de yoğun etkilerinden bu kitleye sahip kitleleri anlıyoruz ancak temel fark nötron yıldızlarının maddesel bir sese sahip olması kara deliklerin ise saf bir yedek parçaları olmalarıdır

0
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close