Neden tek dil yok da binlerce dil var?

İnsan türünün gelişimine baktığımızda, çoğaldıkça yeni coğrafyalara yayıldığını, farklı bölgelere adapte olduğunu görüyoruz. Popülasyonların farklı konumlarda, birbirinden izole yaşam tarzı, her alana özel bir sosyokültürel sonuç demek oluyor. Yani başlangıçta kaç tane olduğundan bile bağımsız olarak, her farklı coğrafya popülasyonu, kendi yaşam tarzını, kültürünü ve dil ini oluşturmak durumundaydı. Bunu, günümüzdeki şive, ağız gibi aynı dilin farklı kullanımlarında bile görebiliyoruz. Bugün izole olmayan farklı alanlarda bile aynı dil, farklı şekilde kullanılıyor. Aynı kültür, farklı yaşanıyor. İzole, birbirinden bağımsız ilk popülasyonları düşündüğümüzde, atalarından aldıkları dilin değişimi (ya da konuşma ihtiyacından sıfırdan oluşan dil de olabilir) kaçınılmaz olmaktadır. Kopuk yaşam şekillerinde değişim ve farklılaşma çok daha fazla olacaktır. Aslında dil çeşitliliği, türün buna olan ihtiyacından değil, (çünkü sosyokültürel olarak bunun bir artısı yok) bir gereklilik - insan doğasının sonucu olarak oluşmuş gibi görünmekte.

Her insan dili, birkaç düzine konuşma sesinden oluşan on binlerce kelimeden oluşan bir kelime haznesine sahiptir. 5000 yıl kadar insan dilinin kayıtlarını yazdığımız kadarıyla, her şey temelde aynı görünüyor. Diller, bazen kültür ve modadaki değişiklikler nedeniyle, bazen de diğer dillerle temasa tepki olarak zaman içinde kademeli olarak değişir. Ancak dilin temel mimarisi ve ifade gücü aynı kalır.

Oradan buraya nasıl geldik? Belli ki, oturup bir dil oluşturmaya karar veren bir grup mağara adamı olamazdı, çünkü bunu yapabilmek için başlangıçta bir dile sahip olmaları gerekirdi! Sezgisel olarak, hominidlerin (insan ataları) homurdanarak, yuhalayarak veya bağırarak başladıkları ve bu 'bir şekilde' bugün sahip olduğumuz türden bir dile 'yavaş yavaş' geliştiği tahmin edilebilir.

Hepsi bir anda mı yoksa aşamalar halinde mi oldu?

Bu değişiklikler nasıl gerçekleşti? Bazı araştırmacılar, tek bir sıçramayla geldiklerini, tek bir mutasyonla, insanların karmaşık anlamları ses kombinasyonları yoluyla ifade ettikleri beyindeki tüm sistemi yarattıklarını iddia ediyorlar.

Kimi araştırmacılar ise, dilin özelliklerinin, birbirini izleyen insansı soylar yoluyla aşamalar halinde, belki de milyonlarca yıl içinde evrimleştiğinden şüpheleniyor. Erken bir aşamada, çevredeki çok çeşitli nesneleri ve eylemleri adlandırmak için sesler kullanılacaktı ve bireyler yeni şeyler hakkında konuşmak için yeni kelime öbekleri icat edebileceklerdi.

Yapılan araştırmalar, dilin bugünkü hâline gelene kadar birçok evrim geçirdiği yönünde sonuçlar ortaya koyuyor. Örneğin mağaraya çizilen şekil ve figürler, iletişimin bir örneği.

Basitçe söylemek gerekirse modern insan, iki dilsel simgeyi birleştirebiliyor. Yani modern insanlar, yırtıcı bir hayvan geldiği zaman atılan çığlığın bir uyarı çığlığı olduğunu anlayabiliyor.

Ayrıca, en eski yazılı dillerin, diğer bir ifadeyle belgeleri günümüze ulaşan dillerin (her ne kadar bugün 'ölü dil' statüsünde olsalar da) MÖ 3200'lere tarihlendirilen Sümerce ve Eski Mısır dili olduğu bilinen bir gerçek.