Neden marketten dikkatsizce çikolata alabilirken iki çikolata uzatıldığında daha fazla dikkat ediyoruz?

Beynin işleyişinde otomatik pilota bağlama diyebileceğimiz bir işleyiş vardır. Bu beyin için sürekli yapılan tekrarlanan işlerde enerji açısından çok tasarruflu ve insani da yormayan bir durumdur.

Bu oto pilot durumu beynin o şeye dair yapılan tekrarlar sonucu beyin devrelerine kazınır ve artık bilinci dışı olan oto pilot devreye girerek siz örneğin başka bir şey düşünürken beyin diğer kazınmış faaliyete devam edebilmeyi sağlar. Örneğin araba kullanırken gerekli pratikliği kazandıysanız yani araba sürüş yetenekleriniz ve alışkanlığınız beyin nöral ağlarına kazındıysa böyle bir durumda başka biriyle konuşmak gibi bilinci eylemler söz konusu olduğunda beyin araç kullanımını oto pilota bağlar. David eagleman kitabında aynen bu ifadeyi kullanmış bunu bir nevi otomatik pilota bağlama olarak ifade ederek anlatmıştır. İşin tuhafı örneğin yürüme gibi ciddi denge sağlamayı gerektiren hareketlerimizi bile bilinç dışı beyin bizim hiç zorlanmadan yorulmadan aynı oto pilot mekanizmasıyla yapmamızı sağlar. Farkında olmadığımız bu gibi bir çok eylemi beyin kendi kendine halleder. Hatta oyleki kol el hareketlerimiz bile aynı mekanizmasıyla beyne kazınmış olarak 'hizmetimizdedir'

Sorunuzda da bu mekanizmayla ilgili yönler olabilir. Markette alışveriş yaparken günlük rutinlik içinde hareket ederken daha dikkatsiz olmanız olası. Çünkü o sırada örneğin başka bir şeyi düşünmekte olabilirsiniz. Birisi uzattığında ise daha dikkatli yani bilinci beyniniz daha fazla devrede olacaktır. Çünkü bu rutinlik dışı bir durum olarak algılanabilir beyin tarafından. Bilinçli beyin tek bir işi yapabilecek veya tek bir şeyi dusunebilecek durumda iken oto pilot mekanizması sayesinde oto pilota devredilen iş dışında bilinçli zihnin başka bir işle de uğrasabilmesi mümkün olur. Bu da beyin için yerine göre verimli ve tasarruflu bir yöntemdir. Bilinçli beynin enerji tüketimi ciddi bir miktardır. Eagleman kıtabinda beyne kazınmış alışkanlıkların enerji verimliliği bakımından öyle bir hale gelebildiğini söylemiş ki bu faaliyetler sırasında beynin EEG ölçümleri yapıldığında dinlenme modu olan alfa dalga frekansı bandında çok az enerji tükettiğini bir nevi uyku modunda gibi olduğunu ama bilinçli düşünme halinde ise beynin çok daha fazla enerji gerektiren beta dalga frekansı bandında enerji tükettiğini ifade etmiştir.

Bu da gösteriyor ki bilinci düşünme çok enerji harcar ve bizim için yorucudur. Beyinlerimiz özellikle rutin tekrarlı işler de enerji tasarrufu yapabileceği metodlarla işler halde çalışır. ^[1]