Bildiğim kadarıyla evrim tek bir "en"e onay verir. En Uyumlu…
Böyle çalışmalar muhtemelen vardır. Hele ki insan genomunun haritasının eksiksiz çıkarıldığının iddia edildiği günümüzde…
Fakat evrim öyle çalışmaz. Onun için en zeki, en akıllı, en vb. nin bir hükmü yoktur. Onun aradığı tek en, en uyumlu olandır.
Haliyle uyum da, sürekli devinim (değişim ve dönüşüm) halindeki doğanın kendisine tabi olunca; bu devinime ayak uydurabilenler kalır. Bu bazen en akıllı da olabilir en küçük ve akılsız da…
Aksi olsa idi dinozorlar günümüze değin gelirdi. Ancak doğa, dinozorlar için bir zamanlar muazzam bir avantaj olan cüsseyi, meteor yağmurları nazarında çok ciddi bir dezavantaja dönüştürdü ve soylarını tüketti.
O gün için önemsiz, yer altında uzun süre saklanabilecek kadar küçük ve açlığa uzun süre dayanabilecek olanı, besin konusunda seçici olmayanı “efendi” kıldı. Evrimsel soy ağacındaki ilksel atalarımızı yani…
Bugün bu minvalde çalışmalar olabilir, başarılı da olabilir. Fakat evrimin işleyişi açısından hiçbir garantisi yoktur. Bugün üstünlük ögesi olarak ortaya çıkacak şey, yarın doğadaki en ufak bir değişimde-dönüşümde ölümcül bir ayak bağına da dönüşebilir. Dinozorlar buna en çarpıcı örnektir.
Misal: Paletli ve zırhlı bir araç, dağ, taş, bayır için uyumlu bir araçtır. Fakat o, coğrafi vb. koşulların değişimine bağlı olarak o alan su altında kaldığında bir ağaç kabuğu kadar değerli değildir, çünkü yüzemez. O iri, sağlam ve aşılamaz yapısı suya daha hızlı batışının temel müsebbibi olur.