Öncelikle bu doğrudan bir cevap değil hatta cevabı bu diyebileceğimiz bir soru da değil bana kalırsa. Sadece eklemek istediğim kendi düşüncem.
Kimimiz çeviktir sporda iyidir demek yerine hayatı boyunca özellikle de çocukluğundan beri sporla uğraştığı için çeviklik konusunda gelişmiştir diyebilir miyiz? Ya da babası da müzisyen ondan geçmiş demek yerine evde müzikle uğraşılan ortamda büyümüş olmasının etkisi aslında yetenek dediğimiz şeyin önüne geçmiş olabilir mi? 10 yaşında rastgele bir çocuğu piyano başında kaç saat oturtabiliriz? Peki ya çocukluğundan beri evinde hergün saatlerce bu işlerle uğraşıldığını gördüyse ve bu onun gözünde normalleşmişse çocuğun oturup çalışma ihtimali artmaz mı? Sonucunda da çalıştıkça daha iyi çalabildiğini görüp kendini daha yetenekli hissetmez mi?
Şöyle bir durum da var. İki farklı kişiyi ele alalım ve daha önce hiç yapmadıkları bir şeyi yaptıralım. Bu iki kişiden biri olayı diğerinden çok daha iyi gerçekleştiriyor olabilir. Belki bu kişiye yetenekli de diyebiliriz. Ama aslında bu olayı gerçekleştirirken kullandığı beyin fonksiyonlarını, el-ayak koordinasyonunu, fiziki gücünü (artık olay her neyse) geçmişinde daha çok kullandığı ve geliştirdiği için daha "yatkın" olabilir.
Bu olayı ister istemez "yetenek mi çalışmak mı?" ya da "yetenekli mi doğulur yoksa sonradan mı olunur" gibi ikilemlere götürüyor. Bunların birbirine uzak şeyler olduğunu düşünmüyorum. Bir konuda daha iyi daha yatkın daha yetenekli olmanın anahtarının geçmişte yaptığın, uğraş verip vakit ayırdığın şeyler bütünüyle doğrudan ilgili olduğunu düşünüyorum. İnsan olarak da hepimiz aktif bir şekilde yaşayan canlılarız. Yemek yapıyoruz, koşuyoruz, yüzüyoruz, sohbet ediyoruz, sorguluyoruz, düşünüyoruz, ikna ediyoruz, zevk alıyoruz, rekabet ediyoruz, öne çıkıyoruz, bir şeyler yapıyoruz ve öğrenip kendimizi geliştiriyoruz. Kimi zaman sadece yapmak zorunda olduğumuz bir konuda yatkın hale geliyoruz ya da hoşumuza giden şeyleri yapmaya daha çok eğilim gösteriyoruz. Dolayısıyla ister istemez hepimiz bazı şeylere diğer insanlara göre daha fazla zaman ayırıyoruz, uğraş veriyoruz, kafa yoruyoruz ve kendimizi o konuda yetenekli görüyoruz. Öne çıkaran farklılığın bu olduğunu düşünüyorum.
